Uncategorized -

İLAHİYAT TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

Özet
İlahiyat Temel Alanı, dinî ilimler, felsefe, dinî musikî, tarihsel ve kültürel yönleriyle iç içe geçmiş geniş bir disiplini kapsamaktadır. Bu alanda doçentlik unvanı almak isteyen adayların, Türkiye’deki akademik standartlar çerçevesinde hem bilimsel hem de sanatsal yönleri içeren çok boyutlu bir performans sergilemeleri beklenir. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından hazırlanarak https://www.uak.gov.tr adresinde yayımlanan 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, İlahiyat Temel Alanı’nda adayların hangi kategorilerden ne tür çalışmalar yaparak kaç puan toplamaları gerektiğini ayrıntılı biçimde açıklamaktadır. Bu makalede, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projesi”, “Bilimsel Toplantı”, “Eğitim-Öğretim”, “Patent/Faydalı Model”, “Ödül”, “Editörlük”, “Sanatsal Uygulama/Etkinlik” ve “Diğer” başlıkları altında toplanan puanlama kriterleri ele alınacak; adayların nelere dikkat etmesi gerektiği, hangi noktalara ağırlık vermesi gerektiği ve doktoradan sonra en az 90 puan elde etme koşulunun önemi vurgulanacaktır. Ayrıca, dinî musikî alanından başvuranlar için getirilmiş özel düzenlemelerin yanı sıra, “tahkik (tenkitli metin neşri)” niteliğindeki kitapların puanlanma usulleri üzerinde de durulacaktır. Metnin sonunda, İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayanlara stratejik öneriler sunulacaktır.

1. Giriş

İlahiyat Temel Alanı, din bilimleri, İslamî ilimler, kıraat, hadis, tefsir, kelam, İslam hukuku (fıkıh), tasavvuf, dinî musikî, din eğitimi, din felsefesi, din sosyolojisi, din psikolojisi gibi pek çok alt disiplini kapsar. Bu geniş yelpaze, akademik açıdan da çok çeşitli ve zengin bir araştırma alanı sunar. Doktora derecesini tamamladıktan sonra doçentlik unvanına başvurmak isteyen ilahiyat araştırmacıları, hem ulusal hem de uluslararası literatürde belli niteliklere ulaşmış yayınlar yapmalı; sanat-müzik boyutu olan alanlarda da icra faaliyetlerini akademik çerçeveyle buluşturmalıdır.

2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, İlahiyat Temel Alanı’nda bu zenginliğe uygun çok boyutlu bir puanlama ve değerlendirme sistemi öngörmektedir. Adayların, uluslararası dergilerde yayımlanan makalelerinden (örneğin AHCI, SSCI, ESCI, Scopus kapsamındaki), TR Dizin’de taranan ulusal dergilerdeki çalışmalarından, tez kaynaklı yayınlarından, kitap ve kitap bölümlerinden, atıflardan, tez danışmanlığından, proje katılımından, bilimsel toplantılardaki bildirilerden, eğitim-öğretim faaliyetlerinden ve hatta dinî musikî alanındaki sanatsal uygulamalardan puan toplaması mümkündür. Toplamda 100 puan elde edilmesi şarttır ve bu puanın en az 90 puanlık kısmı, doktoradan (doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından) sonra yapılmış çalışmalardan gelmelidir (UAK, 2025).

Öte yandan, lisansüstü tezlerden (yüksek lisans veya doktora/sanatta yeterlik tezlerinden) üretilen çalışmalar için ayrı bir başlık (3. madde) oluşturulmuştur ve buradan alınabilecek puanlar, genel sisteme çifte sayımla dahil edilemez. Böylece, adayın tez sonrasındaki bağımsız ve özgün araştırma kabiliyetini göstermesi amaçlanmaktadır.

Bu makale, sıralanan tüm maddeleri kapsamlı biçimde ele alacak ve İlahiyat Temel Alanı özelinde kritik noktaları açıklayacaktır. Doktora sonrası yayın stratejisinde hangi yayınların öncelikli olması gerektiği, “Ulusal Makale” kategorisinde zorunlu asgari koşullar, “Kitap” kategorisinde hangi tür eserlerin yüksek puan sağladığı, “Sanatsal Uygulama/Etkinlik” başlığı altında hangi bestelerin veya konserlerin puanlanabileceği gibi sorulara yanıt verilecektir. Böylece, 2025 Mart döneminde İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapacak adaylar için kapsamlı bir rehber sunulmuş olacaktır.

2. Asgari 100 Puan Koşulu ve Doktora Sonrası Yayınların Önemi

İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu için, beyan edilen eser ve akademik faaliyetlerin toplamda en az 100 puan getirmesi gerekir. Ancak bu 100 puanın en az 90’ı, doktora unvanı alındıktan sonra gerçekleştirilmiş çalışmalardan elde edilmiş olmalıdır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu kritere, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından alınan puanlar dahil değildir. Böylece, adayın tez sürecindeki çalışmalarının ötesinde, doktora sonrası dönemde de etkin bir akademik üretim yaptığına dair kanıt aranır.

Tek yazarlı yayınlarda yazar tam puan alırken, çok yazarlı yayınlarda puan, yazarlar arasında eşit şekilde paylaştırılır. İlahiyat alanında ekip çalışmaları az olmakla birlikte, bazı disiplinlerarası çalışmalar veya ortak proje çıktılarında birden fazla yazarın katkısı bulunabilir.

3. Uluslararası Makale

Dergilerin tarandığı indekslere göre değişen puanlama sistemi, doktora sonrası uluslararası yayınların önemini göstermektedir.

3.1. SCIE veya SSCI (Q1, Q2, Q3, Q4)

SCIE (Science Citation Index Expanded) veya SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamındaki dergilerde yayımlanan ilahiyat makaleleri, Q1: 30 puan, Q2: 20 puan, Q3: 15 puan, Q4: 10 puan şeklinde puanlanır. İlahiyat alanında genellikle beşerî ve sosyal bilimlerle kesişim noktalarında SSCI indeksli dergilerde yayın yapmak mümkündür.

3.2. AHCI

AHCI (Arts and Humanities Citation Index), ilahiyatın beşerî bilimler ayağıyla ilgili dergileri tarar. Burada yayımlanan bir makale 20 puan değerindedir. Özellikle din felsefesi, din tarihi veya karşılaştırmalı dinler alanlarında AHCI kapsamı oldukça yaygın olabilir.

3.3. ESCI veya Scopus

ESCI (Emerging Sources Citation Index) ve Scopus da uluslararası bilinirliği olan indekslerdir. Bu kapsamda yayımlanmış bir makale 10 puan getirir (UAK, 2025).

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

Yukarıda sayılan indeksler dışında kalan uluslararası indekslerde taranan makaleler 5 puan değerindedir. Bu dergiler, akademik kaliteyi korumakla birlikte, prestij sıralamasında en üst seviyede değildir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Uluslararası hakemli dergilerde editöre mektup, araştırma notu, özet veya kitap kritiği yayınlamak 3 puan kazandırır. Bu tür yazılar, tam makale kategorisine girmediğinden puanı düşüktür. Ancak doktora sonrası süreçte belli bir görünürlük sağlayabileceği de hatırlanmalıdır.

4. Ulusal Makale

İlahiyat alanındaki ulusal makaleler, özellikle Türkiye’deki TR Dizin kapsamındaki dergiler veya diğer hakemli dergilerde yayımlanır.

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin (TÜBİTAK ULAKBİM) tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Doktora sonrası, a bendinden (TR Dizin dergilerinde) “üçü tek yazarlı olmak üzere ve en az iki farklı dergide” yayımlanmış en az beş yayın yapıp, ayrıca toplamda 50 puan elde etmek zorunludur (UAK, 2025). Bu kural, ilahiyat alanında ulusal yayınları desteklemeyi ve tek yazarlı çalışmaları teşvik etmeyi amaçlar.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışındaki ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan değerindedir. Bu dergilerin de hakemlik sürecini düzenli işlettiği belgelenmelidir.

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Bu tür kısa yazılar 2 puanlık değere sahiptir. Tam makale kapsamına girmemekle birlikte, doktora sonrası akademik sürekliliği göstermesi bakımından önemlidir.

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartı ve Alternatif Yol

Ulusal makalelerle (a bendi) belirlenen “en az beş yayın ve 50 puan” koşulunu karşılayamayan adaylar, uluslararası makale kategorisindeki (1. madde a, b veya c bentleri) yayınlardan “biri tek yazarlı olmak üzere en az iki yayın” yapıp en az 50 puana ulaşarak bu eksikliği kapatabilirler (UAK, 2025). Yurt dışında ikamet eden veya yabancı uyruklu adaylar da TR Dizin alternatifi yerine, aynı sayıda uluslararası yayınla 50 puan kazanabilir.

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Doktora veya yüksek lisans tezine dayalı çalışmaların, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı altında toplanması ve bu kategoriden en fazla 20 puan alınabilmesi, adayın tez dışındaki bağımsız araştırmalarını teşvik eder.

5.1. Puan Değerleri

SCIE, SSCI, AHCI makale (tezden üretilmiş): 20 puan
ESCI veya Scopus makale: 10 puan
Diğer uluslararası indeks makale: 3 puan
TR Dizin makale: 5 puan
BKCI veya Scopus kapsamındaki kitap: 20 puan
BKCI veya Scopus kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap: 3 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 2 puan
CPCI’da yayımlanan tam metin/özet: 5 puan
Diğer uluslararası/ulusal toplantılarda basılı bildiri: 2 puan

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

Bu kategoride en az bir yayın yapmak gerekir, ancak toplamda 20 puan sınırı vardır (UAK, 2025). Ayrıca g veya h bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitapta bölüm) en fazla 5 puan alınabilir.

Tez kaynaklı yayınlar, adayın lisansüstü sürecinde elde ettiği sonuçları görünür kılar; ancak doçentlik sürecinde esas ağırlığın doktora sonrası üretilmiş yeni yayınlara verilmesi istendiğinden, bu 20 puanlık limit konmuştur.

6. Kitap

İlahiyat alanında kitap çalışmaları, özellikle Kur’an-ı Kerim’in tefsiri, hadis literatürü, İslam hukuku, kelam, tasavvuf, dinî musiki, dinler tarihi, felsefe, din eğitimi gibi konularda monografik araştırmaların sonucu olarak ortaya çıkabilir.

6.1. BKCI veya Scopus Kapsamındaki Kitap

Bu tür kitaplar 20 puan; ilgili kitaptaki bölümler ise 10 puan getirir. BKCI (Book Citation Index) veya Scopus, uluslararası tanınırlığı yüksek kitapları yansıtır.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü

Diğer uluslararası/ulusal kitap: 20 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 5 puan

Bu kategori, ilahiyat alanında sıklıkla görülen derlemeler, monografiler veya klasik metinlerin yorumları vb. için geçerli olabilir. Her ne kadar 20 puan yüksek bir değer olsa da, bir kitabın gerçek anlamda bilimsel olması ve sadece ders kitabı niteliği taşımaması gerekir.

6.3. Tahkik (Tenkitli Metin Neşri) Türünde Kitap

Bu tür çalışmalar 10 puan değerindedir. Özellikle yazma eserlerin karşılaştırılarak, farklı nüshaların mukayesesine dayalı, orijinal bir bilimsel çaba ortaya koyan tahkikli metin neşirleri, İlahiyat alanında çok önemli bir yer tutar.

6.4. Zorunluluk ve Puan Sınırları

Doktora sonrası, a veya c bentlerinden (BKCI/Scopus kapsamındaki kitap veya diğer uluslararası/ulusal kitap) en az bir yayın yapmak şarttır. c, d veya e bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap, kitapta bölüm, tahkik kitap) toplamda en fazla 30 puan alınabilir (UAK, 2025). Aynı kitabın farklı bölümleri tek bir bölüm olarak puanlanır.

7. Atıf

İlahiyat alanında atıflar, makaleler ve kitaplar üzerinden görülür. Adayın çalışmalarına yapılan atıflar, onun akademik etki düzeyini yansıtan önemli bir göstergedir.

7.1. Puan Değerleri

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki atıf: 3 puan
BKCI kapsamındaki kitapta atıf: 2 puan
TR Dizin dergisinde atıf: 2 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergide atıf: 1 puan

Aynı yayında bir esere birden fazla atıf yapılırsa tek atıf sayılır, kendi eserine yapılan atıflar değerlendirilmez. Doktora sonrası yapılmış çalışmalardan en az 5 puan elde etmek zorunludur; bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir (UAK, 2025).

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Doktorasını veya sanatta yeterlik çalışmasını tamamlayan öğrencilere danışmanlık yapmak, ilahiyat alanında öğretim üyesinin yetiştirici ve yönlendirici rolünü gösterir.

8.1. Puan Değerleri

Doktora/sanatta yeterlik tezi: 5 puan
Yüksek lisans tezi: 3 puan

Bu kategoriden toplam 10 puan alınabilir. İkinci (eş) danışmanlık söz konusuysa, asıl danışman tam puan, ikinci danışman yarı puan kazanır.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

AB Çerçeve Programları, TÜBİTAK, uluslararası destekli projeler, kamu kurumu veya özel kuruluşla yapılan Ar-Ge projeleri, üniversitelerin BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri) destekleri vb. bu başlık altındadır.

9.1. Puanlar

AB Çerçeve/TÜBİTAK projesi (koordinatör/yürütücü): 15 puan, araştırmacı: 10 puan, danışman: 5 puan
Uluslararası destekli proje (derleme, rapor hazırlama hariç): 10 puan
Kamu/özel kuruluşla ArGe/Ür-Ge projesi: 5 puan
BAP projesi (tez/uzmanlık hariç) yürütücülüğü: 3 puan

Toplamda 20 puan üst sınır konmuştur (UAK, 2025). İlahiyat alanında projeler, din eğitimi, sosyal uyum, metin dijitalleştirmesi, kaynak tenkidi gibi konularda olabilir.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora sonrası uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler, ilgili alanda akademik etkileşimi ve paylaşımı artırır.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantı (CPCI)

CPCI’da (Conference Proceedings Citation Index) basılı/elektronik olarak yayımlanmış tam metin veya özet bildiriler 5 puan değerindedir. İlahiyat kongreleri veya sempozyumları, bu kapsamda değerlendirilebilir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Toplantılar

Buradaki bildiriler 3 puan getirir. Toplantının düzenleme kurulu, üniversite veya bilim derneği tarafından resmî olarak görevlendirilmiş olmalıdır. Doktora sonrasındaki bu çalışmalarla en az 5 puan almak zorunludur; en fazla 10 puan toplanabilir (UAK, 2025).

11. Eğitim-Öğretim

Doktora sonrası belli sürelerle ders verme deneyimi, adayın öğretim faaliyetlerindeki yeterliliğini gösterir.

11.1. Ders Verme

Dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda veya yıllık programlarda iki farklı yılda ders vermek 2 puan değerindedir. Buradan en fazla 6 puan toplanabilir. Ayrıca, doktora sonrasında 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak çalışanlara 2 puan otomatik olarak verilir (UAK, 2025). İlahiyat fakültelerinde, lisans ve yüksek lisans düzeyinde zorunlu dersleri yürütmek, bu kategoride puan almak için önemli bir fırsattır.

12. Patent/Faydalı Model

İlahiyat alanında patent veya faydalı model başvuruları sınırlı olsa da, özellikle “dinî teknolojiler” (ör. Kur’an sesli tanıma uygulamaları, tasavvuf müziği kayıt yazılımları, hafıza teknikleriyle ilgili dijital araçlar vb.) üzerinde yapılmış yenilikçi çalışmaların patent başvurusu da söz konusu olabilir.

12.1. Puan Değerleri

Uluslararası patent: 20 puan
Ulusal patent: 10 puan
Faydalı model: 5 puan
Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Bir patentte birden fazla kişi varsa, puan eşit şekilde bölünür (UAK, 2025).

13. Ödül

YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü: 25 puan
YÖK Üstün Başarı Ödülü: 25 puan
TÜBİTAK Bilim Ödülü: 25 puan
TÜBİTAK Teşvik Ödülü (UBYT hariç): 25 puan
TÜBA GEBİP: 25 puan
TÜBA TESEP: 25 puan

Bu maddeden en fazla 25 puan alınabilir. İlahiyat alanında YÖK Doktora Tezi Ödülü veya TÜBA TESEP gibi ödüller, eserin özgünlüğünü ve katkısını gösterir.

14. Editörlük

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki dergide editörlük: 2 puan
BKCI veya Scopus kapsamındaki kitapta editörlük: 1 puan
TR Dizin kapsamındaki dergide editörlük: 1 puan

Toplam 4 puanla sınırlıdır (UAK, 2025). İlahiyat alanında hakemli dergilerde editörlük, derginin yayın politikası, hakem süreci yönetimi gibi işleri üstlenmeyi gerektirir.

15. Sanatsal Uygulama/Etkinlik

Dinî musikî veya diğer sanatsal yönleriyle ilahiyat alanında faaliyet gösteren adaylar, bu kategoriden puan elde edebilir. Örneğin, tasavvuf musikîsi, ilahiler, Mevlevî âyini, dinî formlarda beste yapmak gibi çalışmalar burada puanlanmaktadır.

15.1. Puan Değerleri

Sanatsal değeri olan beste (Miraciye, mevlevî âyini, nât, mersiye, durak, tevşih vb.): 5 puan
Solo/karma konserde icracı olarak bulunmak: 5 puan
Dijital platformda (şahsi kanal hariç) en az 30 dakikalık ses/video kaydı: 5 puan
Albüm (solo icra, bandrollü/dijital): 5 puan

Bu maddeden en fazla 20 puan alınabilir. Dinî musikî bilim alanından başvuran adayların, bu kategoriden en az 10 puan alması zorunludur (UAK, 2025). Sunulan etkinlikler belgelerle desteklenmeli ve öğrenci topluluklarıyla yapılan icralar puanlanmaz.

16. Diğer

Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması: 5 puan
YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında (ARWU, QS, THE, URAP vb.) ilk 300’de yer alan bir üniversitede en az 6 ay kesintisiz yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti: 5 puan

Toplamda 10 puan alınabilir. İlahiyat alanında, Web of Science’ta indekslenen az sayıda dergi olabilir, ancak uluslararası literatürde ilahiyat ve din bilimleriyle ilgili çalışmalar da artış göstermektedir.

17. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulu ve Yayın Stratejisi

17.1. Tez Kaynaklı Yayın Sınırı

Adayın tezinden ürettiği çalışmalar, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” kategorisinde 20 puanla sınırlanmıştır. Doktora sonrasında 90 puan toplama mecburiyeti, adayın tez dışı çalışmalara yönelmesini ve bağımsız bir akademik kimlik geliştirmesini destekler.

17.2. Ulusal Makale Asgari Şartı

TR Dizin kapsamındaki en az 5 yayın ve 50 puan kuralı, İlahiyat alanında Türkiye’deki akademik üretimin kalitesini ve sürdürülebilirliğini artırma amacı taşır. Bu yayınlardan “3 tanesinin tek yazarlı” olması da, araştırmacının özgün katkısını göstermesi bakımından son derece önemlidir. Ulusal yayınlar, Türkçe yazılan eserlerin yaygın erişimini ve yerli bilimsel geleneğin gelişimini destekler.

17.3. Dinî Musikî ve Sanatsal Etkinlik

Dinî mûsıkî alanında uzmanlaşmış adaylar, bestecilik, icra veya albüm gibi sanatsal etkinliklerle 20 puana kadar toplama imkânına sahiptir. Bu tür çalışmalarla 10 puan alınması zorunluluğu, dinî musikî alt disiplini için özel bir yükümlülüktür. Sunulan etkinliklerin akademik boyutunu belgelemek (icranın kaydı, program kitapçığı, vb.) gerekir.

17.4. Kitaplarda Tahkikli Metin Neşrinin Değeri

Tahkik (tenkitli metin neşri), İlahiyat alanında önemli bir boşluğu doldurur; özellikle yazma eserlerin kritik edisyonunun hazırlanması, bunların dipnotları, karşılaştırmaları, giriş bölümünde yazar ve döneme dair bilgi verilmesi, klasik kaynakların günümüze kazandırılması açısından elzemdir. Burada 10 puan elde edilebilmekle birlikte, bu çalışma üzerinde en az 30 puan elde edilen diğer kitap faaliyetleriyle de bütünleşebilir.

18. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışında doçentlik denkliği başvurusunda bulunmak isteyenler, TR Dizin kapsamındaki “ulusal makale” koşulunu yerine getiremiyorlarsa, aynı sayıda yayını 1. maddenin (uluslararası makaleler) a, b veya c bentleriyle karşılamak zorundadır. Bu düzenleme, ulusal dergilere erişim sıkıntısı yaşayan veya Türkiye’de henüz yayın yapma olanağı bulamayan yabancı araştırmacıları da sisteme entegre etmek amacı taşır.

19. Stratejik Öneriler

19.1. Doktora Sonrasına Odaklanma

Adayın doktora (veya sanatta yeterlik) sonrasında ürettiği her türlü çalışma, 90 puanlık zorunluluk nedeniyle büyük önem taşır. Bu süreçte stratejik bir planlama yaparak, farklı kategorilerde puan elde edilebilecek projeler, makaleler, kitap bölümleri ve sanatsal etkinlikler tasarlamak yararlı olur.

19.2. Ulusal Makale Koşulu ve Tek Yazarlı Yayın

İlahiyat alanında TR Dizin kapsamında faaliyet gösteren çok sayıda dergi bulunmakla birlikte, yayın sıklıkları farklı olabilir. “Üçü tek yazarlı olmak üzere, iki farklı dergide beş makale ve 50 puan” kuralı dikkate alınarak, adayın planlı bir şekilde bu dergilere makaleler göndermesi gerekir. Özellikle tek yazarlı makalelerin daha fazla puan getirmesi söz konusudur.

19.3. Kitap ve Bölüm Çalışmaları

Monografik kitaplar, tahkik çalışmaları, derleme kitaplarda bölümler vb. İlahiyat disiplininde yoğun talep görmektedir. Aday, tez dışı bir kitaba öncelik vererek yüksek puan toplayabilir (20 puan veya tahkik türü için 10 puan). Ancak aynı kitabın birden fazla bölümü tek puan olarak sayılacağı için planlamayı dikkatli yapmak gerekir.

19.4. Sanatsal Uygulama (Dinî Musikî) İmkânları

Dinî mûsıkî alanına yoğunlaşmış adayların en az 10 puan toplaması gerektiğinden, özgün beste yapmak, solo konser icra etmek, albüm yayımlamak veya dijital platformda kayıt paylaşmak gibi faaliyetleri mutlaka belgelemeleri gerekir. Öğrenci konserleri bu kategoride puanlanmaz, profesyonel icra ve kayıt zorunluluğu aranır.

19.5. Atıfları Takip Etmek

Doktora sonrası yapılan yayınlar üzerinden en az 5 puanlık atıf alma mecburiyeti vardır. Her atıf, atfın yapıldığı dergi veya kitabın indeks durumuna göre farklı puanlar kazandırabilir. Aday, kendi çalışmalarına yapılan atıfları takip etmeli ve bunları başvuru dosyasında açıkça belgelemelidir.

19.6. Bilimsel Toplantılarda Farklı Tebliğ Sunmak

Aynı toplantıda sunulan iki farklı bildiriden yalnızca biri puanlanır ve 10 puan üst sınır konmuştur. Doktora sonrası en az 5 puan alma zorunluluğu bulunduğundan, adayın çeşitli kongrelere katılarak farklı bildiri sunması ve bu bildirileri yayımlanan özet veya tam metin biçiminde kayda geçirmesi önerilir.

19.7. Proje Çalışmaları ve Tez Danışmanlığı

Projelerde yürütücü veya araştırmacı olmak, İlahiyat alanında belki de çok yaygın değildir; ancak dijital arşiv çalışmaları, saha araştırmaları veya senkronik-diyakronik metin incelemelerine dayalı projelerle puan almak mümkündür. Ayrıca lisansüstü tez danışmanlığı üstlenerek 10 puana kadar katkı sağlamak, akademisyenin yetiştiricilik rolünü ortaya koyar.

19.8. Diğer Kategoriler (Ödül, Editörlük, Patent, h-indeksi)

Ödüller (YÖK, TÜBİTAK, TÜBA) 25 puana kadar çıkabilir ve adayın çalışmasının kalitesini gösterir. Editörlük 4 puanla sınırlı olsa da, akademik bir derginin veya kitabın yayım süreçlerine ciddi katkı vermek, adayın bilimsel iletişimini güçlendirir. Patent ve faydalı model genellikle ilahiyat alanında nadir görülmekle birlikte, dijital uygulamalar veya yenilikçi e-öğrenme materyalleri gibi projelerle bu olasılık değerlendirilebilir. h-indeksin en az 5 olması ve yurt dışı araştırma deneyimi de önemli fakat nispeten sınırlı puanlar getirir.

20. Sonuç

2025 Mart dönemi İlahiyat Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, dinî ilimler ve ilgili alanlarda akademik kaliteyi ve çok yönlülüğü ön plana çıkaran ayrıntılı bir puanlama sistemine sahiptir. Adayların, tez çalışması dışında yeni araştırmalar yapması, ulusal ve uluslararası yayınlarını güçlendirmesi, atıf alması, tez danışmanlığı üstlenmesi, mümkünse AB veya TÜBİTAK projelerinde yer alması ve bilimsel toplantılarda sunumlar yapması gibi birçok boyutu kapsayan bir yükselme süreci söz konusudur. Özellikle “Ulusal Makale” alanında TR Dizin dergilerinde yayımlanacak en az 5 makale ve 50 puan kuralı, doktora sonrası dönemde düzenli yayın yapmayı zorunlu kılar.

Dinî musikî alanında başvuru yapanlar için sanatsal uygulama/etkinlik kategorisinde en az 10 puan almak gibi özel bir koşul öngörülmesi, İlahiyat alanının zenginliğini ve farklı uzmanlık dallarının gerekliliklerini yansıtır. Ayrıca, “Tahkik (Tenkitli Metin Neşri) Türünde Kitap” seçeneği, klasik İslamî kaynakların günümüze kazandırılmasında önemli bir açığı kapatmayı amaçlayan özgün çalışmaların akademik değerini vurgular.

Bununla birlikte, adayın doktoradan sonra 90 puanlık çalışmayı tamamlamak zorunda olması, tez sonrası dönemdeki bilimsel verimliliği artırmayı hedeflemektedir. Lisansüstü tez kaynaklı yayınların 20 puanla sınırlandırılması da aynı mantığın bir parçasıdır. Kişi eğer tezinden çok sayıda yayın çıkarmış olsa dahi, doçentlik sürecinde bağımsız araştırmalarıyla yeni katkılar sunması beklenir.

Sonuç itibarıyla, İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunacak adaylar, 2025 Mart dönemi için tanımlanan bu kriterleri dikkatle inceleyerek çalışmalarını çok yönlü planlamalıdır. Ulusal ve uluslararası makaleler arasında denge kurmak, tez dışı kitap veya bölüm çalışmaları gerçekleştirmek, sanatsal yönü varsa dinî musikî alanındaki etkinlikleri belgelendirmek, bilimsel toplantılara aktif katılım sağlamak ve en az 5 puanlık atıf almak gibi hususlar, başvurunun başarısı açısından kritik önem taşır.

Bu sistem, akademik yükselme süreçlerinde hem nicelik hem nitelik yönünden kontrollü bir ilerlemeyi öngörmekte, İlahiyat alanındaki akademik bilgiyi evrensel standartlara yaklaştırmayı, aynı zamanda yerel bilimsel birikimi de güçlendirmeyi hedeflemektedir. Doktora sonrası dönemde farklı kategorilerde puan toplayarak, düzenli ve planlı bir şekilde yayın stratejisi geliştiren adayların, 2025 Mart doçentlik başvuru dönemi için güçlü bir dosya sunmaları mümkündür.

Kaynakça

UAK (2025). İlahiyat Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

İlahiyat, Doçentlik, Ulusal Makale, Uluslararası Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Kitap, Tahkik, Dinî Musikî, Sanatsal Etkinlik, Atıf, Proje, Bilimsel Toplantı, Eğitim-Öğretim, h-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

HUKUK TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRME

Özet
Bu makalede, Hukuk Temel Alanı’nda 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapmayı amaçlayan adaylar için belirlenmiş olan resmi kriterler sistematik biçimde ele alınmaktadır. Türkiye’de doçentlik unvanı, ilgili alanda akademik yeterliliğin en üst düzeye ulaştığına işaret eden önemli bir basamaktır. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından yayımlanan ve yalnızca https://www.uak.gov.tr adresinden temin edilebilen esaslara göre, Hukuk Temel Alanı adaylarının, belirli puanlama kuralları çerçevesinde ulusal ve uluslararası makaleler, kitaplar, atıflar, tez danışmanlığı, bilimsel araştırma projeleri, bilimsel toplantı sunumları gibi çok çeşitli faaliyetlerden puan kazanmaları beklenir. Ayrıca “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” sınıflandırmasına dair özel sınırlamalar, “Ulusal Makale” asgari koşulları ve “Kitap” kategorisindeki zorunluluklar, doçentlik süreçlerinin kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Bu makalede hem adayın toplamda en az 100 puanı nasıl toplaması gerektiği hem de 90 puanın doktora sonrasında elde edilmesi kuralının önemi vurgulanacaktır. Ayrıca, tek yazarlı yayınlar, çok yazarlı yayınlarda puan bölüşümü, yabancı uyruklu adaylarla ilgili alternatif koşullar ve “Ulusal Makale” kategorisinde yer alan kritik düzenlemeler de kapsamlı bir bakışla irdelenmektedir. Makalenin sonunda, adaylar için stratejik ipuçları ve kilit noktalar özetlenecek; böylece Hukuk Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayan akademisyenlerin bu süreçte yol haritası edinmesi sağlanacaktır.

1. Giriş

Hukuk bilimi, modern toplumların düzenlenişi, adalet mekanizmalarının işletilmesi ve insan haklarının korunması bakımından büyük önem taşır. Hukuk alanında akademik kariyer yapmak isteyen araştırmacılar, doktora derecesinden sonra doçentlik sürecine girerek, hem ulusal hem de uluslararası mecralarda ürettikleri bilimsel çalışmalarıyla alanın gelişimine katkıda bulunmayı hedefler. Doçentlik unvanı, Türkiye’de Yükseköğretim Kanunu ve Üniversitelerarası Kurul (UAK) düzenlemeleri çerçevesinde verilir. Her alanın kendine özgü koşulları bulunduğu gibi, Hukuk Temel Alanı da 2025 Mart dönemine ilişkin güncel başvuru şartlarını ortaya koymaktadır.

Bu şartlar, adayın yazdığı makaleler, kitaplar, tezlerden üretilen yayınlar, atıflar, projeler ve diğer akademik etkinliklerinin puanlanmasına dayalı bir sistem içerir. Söz konusu sistemde, asgari 100 puan elde edilmesi beklenir; üstelik bu 100 puanın en az 90’ının, doktoranın tamamlanmasından (doktara unvanının alınmasından) sonra gerçekleşen çalışmalardan gelmesi istenir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Böylece, adayın doktora süreci sonrasında da bilimsel etkinliğini sürdürülebilir kıldığı ve bağımsız bir akademik kimlik geliştirdiği kabul edilir.

Hukuk bilimi, temelde normatif düzenlemelerin analizi, yargı içtihatlarının değerlendirilmesi, farklı hukuk sistemlerinin mukayesesi, yeni kanun tasarılarının hazırlanması ve toplumsal sorunların hukuksal çözümü gibi oldukça geniş bir yelpazeyi kapsar. Dolayısıyla, araştırmacıların makalelerinin, kitaplarının ve diğer çalışmalara yönelik faaliyetlerinin puanlandırılmasında da bir çeşitlilik göze çarpar. Örneğin, bir hukuk profesörü adayının uluslararası hakemli dergilerde (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus vb.) yayımlanan makaleleri ile TR Dizin’de (TÜBİTAK ULAKBİM) taranan ulusal dergilerdeki makaleleri arasındaki puan farkı, bu dergilerin akademik prestij derecesinden kaynaklanır. Benzer şekilde, tez kaynaklı yayınların genel toplamı 20 puanla sınırlandırılmıştır. Bunun arkasında yatan neden, adayın tez çalışması haricinde de özgün ve bağımsız araştırma yapma becerisini göstermesini sağlamak amacıyla belirlenen politikadır.

Bu makalenin hedefi, Hukuk Temel Alanı için 2025 Mart döneminde geçerli doçentlik kriterlerini derinlemesine analiz etmek ve adaylara yol gösterecek bir kaynak sunmaktır. Metin boyunca, “Genel Puanlama Sistemi”, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projeleri”, “Bilimsel Toplantılar”, “Eğitim-Öğretim” gibi ana başlıklar sıralanacak ve her birinde hangi faaliyetlerin nasıl puanlandığı ayrıntılı şekilde açıklanacaktır. Ayrıca, adayların dikkat etmesi gereken hususlar, tek yazarlı çalışmalara verilen önem, yabancı uyruklu akademisyenler ve yurt dışından doçentlik denkliği başvurusu yapanlar için alternatif yollar gibi spesifik noktalara da vurgu yapılacaktır.

Metnin sonunda, bu şartların altında yatan temel mantık, yani Türkiye’de hukuk biliminde nitelikli yayın üretme, alanın özgün sorunları üzerinde çalışmalar yapma ve uluslararası düzeyde tanınma hedeflerinin nasıl somutlaştığı özetlenecektir. Böylece, Doktora derecesini tamamlamış bir hukuk araştırmacısının doçentlik sürecindeki gereksinimleri, stratejik planlama yolları ve başarıya götürecek adımlar açık bir şekilde görülmüş olacaktır.

2. Genel Puanlama Sistemi ve Asgari Koşullar

2.1. Toplamda 100 Puan ve Doktora Sonrası 90 Puan

Hukuk Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunacak bir adayın, beyan edeceği eserlerle en az 100 puan elde etmesi gerekmektedir. Bu 100 puanın, doktora unvanı alındıktan sonra gerçekleştirilmiş çalışmalardan elde edilmiş en az 90 puanı içermesi zorunludur (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu kural, adayın doktora sürecinden sonra akademik etkinliğini sürdürmüş olduğunu göstermek ve alanında bilimsel açıdan olgunlaştığını kanıtlamak amacını taşır. Aynı zamanda, lisansüstü tezlerden üretilen çalışmaların, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı haricinde ayrıca puan alamayacağı belirtilmiştir. Yani, tez tabanlı bir yayını farklı kategorilerde çifte sayım yapmak mümkün değildir.

2.2. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

Hukukta pek çok çalışma tek yazarlı olabileceği gibi, disiplinlerarası işbirliği veya ortak proje faaliyetleri kapsamında çok yazarlı çalışmalar da çıkabilir. Sistemde, tek yazarlı yayınlarda yazar tam puan alırken; çok yazarlı yayınlarda puan yazarlar arasında eşit şekilde bölünür (UAK, 2025). Örneğin, 10 puan değerinde bir makaleyi üç yazar birlikte yazdıysa, her yazar 10/3 = 3,33 puan alacaktır (elbette ondalıklı puanlama uygulamada genellikle yuvarlama esasına göre işlenebilir).

Bu düzenleme, bir yayının üretimindeki işbirliği düzeyini ve ortak emeği yansıtmayı amaçlar. Hukuk alanında doktora sonrası özellikle çok yazarlı makaleler az görülebilirse de, uygulamalı disiplinlerle (örneğin siyaset bilimi, ekonomi, sosyoloji vb.) birlikte yürütülen araştırmalarda çok yazarlılık söz konusu olabilir.

2.3. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışından doçentlik denkliği başvurusunda bulunanlar, TR Dizin kapsamındaki “ulusal makale” şartını yerine getiremiyorlarsa, aynı sayıda yayını uluslararası makale kategorisinin (Q1, Q2, Q3, Q4, AHCI, ESCI, Scopus vb.) a, b veya c bentleriyle karşılamak durumundadır. Bu, ulusal koşulların sağlanamadığı durumlarda adayın yine aynı düzeyde nitelikli çalışmalarla denkliği ispatlamasını hedefler (UAK, 2025).

3. Uluslararası Makale

Hukuk Temel Alanı’nda uluslararası nitelikli makaleler, genellikle uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan ve hukuk biliminde ulusal sınırların ötesinde yankı bulan çalışmaları ifade eder. Bu makaleler, “SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus veya diğer uluslararası indekslerde” taranıyor olması durumunda çeşitli puan değerleriyle sistemde yer bulur.

3.1. SCIE veya SSCI Kapsamındaki Dergiler (Q1, Q2, Q3, Q4)

Hukuk alanına dair çalışmaları yayımlayan dergiler her ne kadar daha çok SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamına girse de, bazen SCIE (Science Citation Index Expanded) kapsamında da hukuk sosyolojisi, kriminoloji veya tıbbi hukuka yönelik makaleler yer alabilir. İlgili derginin “quartile” (Q) sınıflandırması, makalenin puanını belirler:

Q1: 30 puan
Q2: 20 puan
Q3: 15 puan
Q4: 10 puan

Bu kategoride yer alan bir dergiye makale kabul ettirmek zordur, çünkü bu dergiler genellikle yüksek etki faktörlü (impact factor) olarak bilinir. Yayınlanan çalışmalar, alan yazınına önemli katkılar sunar.

3.2. AHCI Kapsamındaki Dergiler

AHCI (Arts and Humanities Citation Index) kapsamadaki dergilerde yayımlanan bir hukuk makalesi 20 puan değerindedir. Hukuk, beşeri bilimler (humanities) ile kesiştiği alanlarda (ör. tarihsel, felsefi veya kültürel boyutları öne çıkan hukuki çalışmalarda) bu indeks kapsamında yer alabilmektedir.

3.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergiler

ESCI (Emerging Sources Citation Index) veya Scopus’ta taranan dergilerdeki makaleler 10 puan getirmektedir. Hukukta da çeşitli uluslararası dergiler, ESCI veya Scopus’da indekslenebilmektedir. Bu kategoriler, tam SSCI veya AHCI kadar prestijli olmasa da, uluslararası ölçekli taranma ölçütlerini karşılar.

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus dışında yer alan diğer uluslararası indekslerce taranan hukuk dergilerinde yayımlanan makaleler 5 puan olarak değerlendirilir. Burada “diğer indeks” ifadesiyle, uluslararası alanda geçerliliği görece daha düşük ama yine de hakemlik ve dizinleme süreçleri olan veritabanları kastedilir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Bu tür kısa içerikler de 3 puan değerindedir. Hukukta bazen kitap kritikleri veya karar incelemeleri editöre mektup formatında yayınlanabilse de, tam araştırma makalesi sayılmadıkları için puanları düşüktür (UAK, 2025).

4. Ulusal Makale

Hukukta ulusal düzeyde yayımlanan makaleler, Türk hukuku veya karşılaştırmalı hukuk çalışmaları için büyük önem taşır. Burada TR Dizin kapsamındaki dergiler ve diğer hakemli dergiler arasında puan farkı mevcuttur.

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin’de yer alan hakemli hukuk dergileri, kalite standartları ve düzenli hakemlik süreçleriyle bilinir. Bu dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Adayın doktora sonrasında, TR Dizin’de yayımlanmış “dördü tek yazarlı ve üçü farklı dergilerde” olmak üzere en az altı yayın yaparak 50 puan toplaması beklenir (UAK, 2025). Bu, ulusal hukuk literatürüne güçlü bir katkı sunmayı teşvik eder.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışındaki ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan getirir. Bu kategoride puanlama, derginin hakemli olduğunu gösteren kanıtlarla yapılır.

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Ulusal düzeyde yayımlanan kısa nitelikteki içerikler (araştırma notu, kitap kritiği vb.) 2 puan değerindedir. Bu metinler tam makale kapsamına girmese de, doktora sonrası süreçteki akademik etkinliğin göstergesi olarak kabul edilir.

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartına Alternatif

Yukarıda bahsi geçen “dördü tek yazarlı olmak üzere en az altı yayın” ve “en az 50 puan” koşulunu karşılayamayan adaylar, bunun yerine uluslararası makalelerden (1. maddenin a, b veya c bentleri) “biri tek yazarlı olmak üzere en az iki yayın yaparak en az 50 puan toplama” alternatifini kullanabilirler. Böylece, aday, farklı bir yol izleyerek de toplam 50 puana ulaşabilir (UAK, 2025).

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Adayın doktora tezinden veya yüksek lisans tezinden üretilmiş olan ve SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus, TR Dizin veya diğer uluslararası indekslerde taranan makaleler, ayrıca BKCI kapsamındaki kitap veya ulusal/uluslararası kitap ve kitap bölümleri, tez kaynaklıysa bu başlık altında puanlanır.

5.1. Puan Değerleri

SCIE, SSCI veya AHCI makale: 20 puan
ESCI veya Scopus makale: 10 puan
Diğer uluslararası indeks makale: 5 puan
TR Dizin makale: 8 puan
BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan
BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap: 5 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 3 puan
CPCI’da basılı/elektronik tam metin/özet bildiriler: 3 puan
Diğer uluslararası/ulusal tam metin/özet bildiriler: 2 puan

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

Bu kategoride en az bir yayın yapmak mecburidir; fakat buradan alınabilecek puan en fazla 20 olabilir (UAK, 2025). Ayrıca, g veya h bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitap bölümü) en çok 10 puan elde edilebilir. Böylelikle adayın tezine dayanarak gerçekleştirdiği yayınların, toplam puanda belirli bir tavanı aşmaması sağlanır; esas amaç, tez sonrasındaki bağımsız çalışmaların teşvik edilmesidir.

6. Kitap

Doktora tezinden üretilmemiş kitap çalışmaları, hukukun belirli alanlarında kapsamlı incelemeler, monografiler, ders kitapları dışındaki özgün bilimsel eserler vb. olabilir. UAK, bu kategoriyi de farklı alt başlıklara ayırmaktadır.

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap ve Kitap Bölümü

BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan
BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

BKCI (Book Citation Index), uluslararası ölçekte atıf alabilen bilimsel kitapları dizinler. Hukukta böyle bir indeks kapsamında yer almak, kitabın yüksek uluslararası standartlara sahip olduğunu gösterir.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü

Diğer uluslararası/ulusal kitap: 20 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 10 puan

Hukuk alanında, pek çok monografi veya derleme kitap, uluslararası yayınevlerinde veya yerli yayınevlerinde basılmış olabilir. Burada 20 puan gibi yüksek bir değer verilmektedir. Aynı kitap içindeki bölümlerin birden fazlası, bir kez puanlanabilir.

6.3. Asgari Zorunluluk ve Sınır

Doktora sonrası, a veya c bendinden (BKCI kapsamındaki kitap veya diğer uluslararası/ulusal kitap) en az bir yayın yapmak şarttır. c veya d bentlerinden (yani diğer uluslararası/ulusal kitap veya aynı kitaptaki bölüm) toplamda en çok 30 puan alınabilir (UAK, 2025). Hukuk alanında, özellikle monografik çalışmalar, derinlemesine incelemeleri barındırması açısından kıymetlidir.

6.4. Özel Durumlar: Ansiklopedi Maddeleri, Armağan ve Anma Kitapları

Armağan veya anma kitaplarında yayımlanan hakemli makaleler, eğer TR Dizin kapsamındaki bir derginin sayısı olarak basılmadıysa, bu madde kapsamında “kitapta bölüm” olarak puanlanabilir. Ayrıca, ansiklopedi maddelerinden üç ya da daha fazlası, bir kitap bölümü karşılığı sayılabilir (UAK, 2025). Hukuk literatüründe, bazı ansiklopedik çalışmalarda kavram veya mevzuat açıklamaları bu şekilde değerlendirilir.

7. Atıf

Adayın eserlerinin başka araştırmacılar tarafından kullanılması ve referans gösterilmesi, akademik etkinin göstergesi olarak önemsenir. Hukukta atıf, sıklıkla makale dipnotlarında, içtihat değerlendirmelerinde veya sempozyum bildirilerinde rastlanır.

7.1. Puan Değerleri

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus atıf: 3 puan
BKCI kapsamındaki kitap atıf: 2 puan
TR Dizin kapsamındaki dergi atıf: 2 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergi atıf: 1 puan

Kişinin kendi eserine yaptığı öz atıflar sayılmaz; aynı yayında bir esere birden fazla atıf, tek atıf sayılır (UAK, 2025). Bu düzenlemeler, atıf puanının manipüle edilmesini engeller.

7.2. Asgari 5 Puan ve Üst Sınır

Aday, doktora sonrası yayınlarına dayalı atıflardan en az 5 puan almak zorundadır. Toplamda 10 puandan fazlası sayılmaz. Bu da, atıfların tek başına doçentlik puanlamasında baskın hâle gelmesini engeller. Ancak 5 puanlık atıf, hukuk araştırmacısının eserlerinin akademik çevrelerde karşılık bulduğuna önemli bir işaret sayılır.

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Hukuk alanında tez danışmanlığı, hem yeni araştırmacıları yetiştirmek hem de hukuk bilimi ve uygulamasına katkı sağlamak bakımından kıymetlidir. Aday, tamamlanmış doktora tezlerinden 5’er, yüksek lisans tezlerinden 3’er puan elde eder. Buradan en fazla 10 puan toplanabilir (UAK, 2025). İkinci danışmanlıkta yarı puan alınır. Bazı hukuk fakültelerinde doktora öğrenci sayısı sınırlı olabildiğinden, bu kategoriden yüksek puan almak her zaman kolay olmayabilir.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

TÜBİTAK, AB Çerçeve Programları gibi büyük ölçekteki projelere katılım veya koordinatörlük, hukuk alanında da giderek önem kazanan bir unsur hâline gelmiştir. İklim değişikliğine uyum, göçmen hakları, siber suçlar ve yapay zekâ gibi disiplinlerarası konular, proje tabanlı araştırmalara yaygın şekilde konu olabilir.

9.1. Proje Türleri ve Puanlar

AB Çerçeve Programı/TÜBİTAK projelerinde koordinatör/yürütücü: 15 puan, araştırmacı: 10 puan, danışman: 5 puan
Uluslararası destekli bilimsel proje (derleme/rapor hariç): 10 puan
Kamu/özel kuruluşla yapılan Ar-Ge/Ür-Ge projesi: 5 puan
Üniversite BAP projesinde yürütücü: 3 puan

Toplamda 20 puan üst sınır vardır. Hukukçuların, multidisipliner projelerde yer alarak hukuki çerçeveyi ortaya koyması, insan hakları boyutunu irdelemesi veya mevzuat rehberliği yapması sık rastlanan bir durumdur.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora sonrası dönemde uluslararası veya ulusal kongre, sempozyum, konferans gibi bilimsel toplantılarda bildiri sunmak, hukuk araştırmacısına görüş alışverişi ve yeni yayın imkânları yaratır. Aday, bu kategoriden de puan toplayabilir.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantı (CPCI Kapsamında)

Bu toplantılarda sunulan tam metin veya özet bildiriler 5 puan değerindedir. CPCI (Conference Proceedings Citation Index), Web of Science bünyesinde bir endekstir. Bazı yüksek profilli hukuk konferanslarının bildirileri bu veritabanında indekslenebilir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantılar

Burada bildiriler 3 puan değerindedir. Ancak, toplantı düzenleme kurulunda ilgili üniversite veya bilimsel kurum temsilcilerinin resmî olarak görevlendirilmiş olması şarttır. Adayların, doktora sonrası dönemde en az bir bildirisini kendisinin tebliğ etmesiyle 5 puan kazanması zorunludur. Bu kategoriden en fazla 10 puan elde edilebilir (UAK, 2025).

11. Eğitim-Öğretim

Hukuk fakültelerinde ders vermek, uygulama derslerini yürütmek veya yüksek lisans/doktora seminerleri düzenlemek, adayın akademik becerilerini gösterir.

11.1. Ders Verme

Doktora sonrası dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda veya yıllık programlarda iki farklı yılda ders vermek, 2 puan kazandırır; bu kategoride 6 puana ulaşılabilir. En az 2 puan almak zorunludur. Doktora sonrası 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak görev yapanlara bu kategoriden otomatik 2 puan verilir (UAK, 2025).

12. Patent/Faydalı Model

Hukuk alanında patent/faydalı model başvurusu çok sık rastlanmasa da, hukuk bilişimi (legal tech) gibi yenilikçi projelerde veya yazılım tabanlı çözümlerde bu mümkün olabilir.

Uluslararası patent: 20 puan
Ulusal patent: 10 puan
Faydalı model: 5 puan
Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Ortak patent varsa, puan kişi sayısına bölünür (UAK, 2025).

13. Ödül

YÖK, TÜBİTAK veya TÜBA gibi kurumların verdiği ödüller 25 puan değerindedir. Aday, bu kategoriden en fazla 25 puan alabilir. Hukuk alanında TÜBİTAK Bilim Ödülü, YÖK Üstün Başarı Ödülü, TÜBA GEBİP Ödülü gibi prestijli ödüller, adayın çalışmalarının ulusal düzeyde tanınmasını gösterir.

14. Editörlük

Uluslararası indekslerde (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus) yer alan dergilerde editörlük 2 puan, BKCI kapsamındaki kitapta editörlük 1 puan, TR Dizin kapsamındaki dergide editörlük 1 puan getirir. Bu maddeden 4 puanla sınırlı faydalanılabilir (UAK, 2025). Hukuk alanında editörlük, bir dergi veya kitap projesini üstlenmek, hakem süreçlerini yürütmek ve yayın politikasına yön vermek anlamına gelir.

15. Diğer: h-İndeksi ve Yurt Dışı Araştırma

Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması 5 puan değerindedir. Bu, adayın akademik etki düzeyini ölçer. Ayrıca YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında ilk 300’deki bir üniversitede 6 ay süreyle yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti yürütmek de 5 puan kazandırır. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir.

16. Kritik Noktalar ve Stratejik Öneriler

16.1. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulunun Önemi

Aday, 100 puanın en az 90’ını doktora sonrasında gerçekleştirdiği çalışmalarla elde etmelidir. Bu nedenle, tez tabanlı yayınlar veya doktora dönemi makaleleri, toplam puanın küçük bir kısmını oluşturabilir. Bu gerçek, adayın doktora bitiminden itibaren sistemli bir şekilde yayın yapmasının önemini ortaya koyar.

16.2. Ulusal Makale Zorunluluğu

Adayın TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımladığı makalelerin varlığı ve bunların dört tanesinin tek yazarlı, toplamda altı yayın ve 50 puan kuralı, ulusal bilimsel literatüre katkıyı garanti altına alır. Aday, bu şartı sağlayamazsa, uluslararası makale kategorisinden belirli ölçülerle 50 puan toplamak zorundadır. Özellikle tek yazarlı makaleler, kişinin konuyu derinlemesine analiz ettiğini göstermesi bakımından daha yüksek akademik sorumluluk işaret eder.

16.3. Lisansüstü Tez Kaynaklı Yayınların Sınırı

Tez tabanlı yayınlardan en fazla 20 puan elde edilebildiği için, adayın doktora dışı bağımsız çalışmaları ön plana çıkar. Bu, doçentlik sürecinde adayın özgün ve özgür araştırma çizgisini ilerletmesini teşvik eder.

16.4. Kitap ve Kitap Bölümlerinin Değeri

Hukuk alanında kapsamlı monografiler, derinlemesine mevzuat analizleri veya kıyaslamalı hukuk çalışmaları kitap olarak yayımlanabilir. Bunun getireceği puanların yüksek olması, nitelikli kitapların ve kitap bölümlerinin önemini vurgular. Ancak aynı kitaptaki birden fazla bölüm için tek puan alınabildiğini unutmamak gerekir.

16.5. Atıfların Kontrolü ve Yayımlara Atıf Sağlama

Aday, kendi yayınlarının atıf aldığı dergileri, kitapları veya tezleri takip etmelidir. Doktora sonrası en az 5 puanlık atıf zorunluluğu bulunmaktadır. Bu atıfları belgelemek, adayın yayın dosyasını hazırlarken göz önünde bulundurması gereken bir konudur.

16.6. Bilimsel Toplantılarda Sunum Zorunluluğu

Doktora sonrası dönemde en az bir bildiri sunmuş olmak ve 5 puanı geçmek, adayın akademik toplulukla etkileşimine işaret eder. Hukuk alanında uluslararası konferanslar veya sempozyumlarda tebliğ etmek, adayın eserlerinin duyurulmasına da destek olur.

16.7. Tez Danışmanlığı ve Projeler

Hukuk fakültelerinde doktora programları veya tezli yüksek lisans programlarında danışmanlık yapmak, adayın bilgi aktarımını ve akademik liderlik becerisini göstermesi açısından önemlidir. Aynı şekilde, proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak çalışmalar yapmak da adayın alan içindeki işbirliği ağını ve uzmanlığını genişletmesini sağlar.

16.8. Yabancı Uyruklu Adaylar İçin Düzenlemeler

TR Dizin kapsamındaki makaleleri olmayan yabancı uyruklu adaylar, 1. maddenin a, b veya c bentlerini (uluslararası makaleler) kullanarak aynı sayıda yayını tamamlamak ve en az 50 puanı toplamak zorundadırlar. Bu, ulusal makale şartını yerine getiremeyen adayın da uluslararası çalışmaları sayesinde eşdeğer bir düzeye ulaştığını göstermesi anlamına gelir.

16.9. Patent/Faydalı Model ve Hukuk Bilişimi

Günümüz koşullarında teknolojik dönüşüm, hukuk alanında da yazılım tabanlı uygulamaların veya yapay zekâ destekli sözleşme tarama, yargı kararları analizi gibi inovasyonların gelişmesine yol açmıştır. Bir hukuk teknolojisi projesine patent/faydalı model almak, bu kategoride önemli puanlar sağlayabilir.

16.10. Ödül ve Editörlük Faaliyetlerinin Tamamlayıcı Rolü

YÖK, TÜBİTAK veya TÜBA’dan alınan ödüller, adayın diğer faaliyetleri arasında prestijli bir yere sahiptir. Ayrıca editörlük, doçentlik sürecinde düşük bir puan dilimi olsa da (en çok 4 puan), adayın yayımlanan içeriğe bilimsel katkı sunma, hakem süreçlerini yönetme ve akademik standardı yükseltme misyonu taşıdığını gösterir.

17. Değerlendirme ve Sonuç

2025 Mart Dönemi Hukuk Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, Türkiye’de hukuk biliminin niteliğini ve uluslararası görünürlüğünü artırmaya yönelik kapsamlı bir puanlama düzenlemesi sunmaktadır. Bu sistem, hem uluslararası yayınlar hem de ulusal akademik birikim için belirli asgari koşulları şart koşar. Doktora sonrası dönemde 90 puanlık yayın üretme mecburiyeti, adayın doktora tez çalışması haricinde de özgün çalışmalar yapma yükümlülüğünü yansıtır. “Ulusal Makale” kategorisinde dördü tek yazarlı olmak üzere altı yayın ve 50 puan gibi zorlayıcı bir düzenleme, Türkiye’de hukuk fakültelerinde üretilen literatürün zenginleşmesini amaçlar.

Bunun yanı sıra, yüksek puan değerine sahip kitap çalışmaları, tez kaynaklı yayınların sınırlı tutulması, atıf almanın önemi, tez danışmanlığı ve proje faaliyetleri gibi hususlar da, doçentlik sürecine çok yönlülük kazandırır. Adayın araştırma yönetimi, öğrenci yetiştirme, uluslararası işbirliği, konferans katılımı gibi geniş bir yelpazede etkinlik göstermesi beklenir.

Özellikle “Kitap” kategorisinde BKCI indeksli eserler veya diğer ulusal/uluslararası kitaplardaki monografiler 20 puana kadar çıkabilir, bu da hukuk gibi normatif analizlerin, mevzuat incelemelerinin, içtihat yorumlamalarının kapsamlı biçimde kitap formatında sunulmasını teşvik eder. Atıf kategorisi, adayın doktora sonrası yaptığı yayınların akademik yankı uyandırdığını göstermesi bakımından önemlidir. Tez danışmanlığı ve projeler, akademisyenin kurumsal işbirliği ve yönetim kabiliyetini sergiler.

Son tahlilde, bu sistemde adayın başvuru dosyasını hazırlarken dikkat etmesi gereken en kritik noktalar şu şekilde özetlenebilir:

Doktora Sonrası 90 Puan: Lisansüstü tezden üretilen yayınlar veya doktora öncesi çalışmaların katkısı sınırlıdır. Dolayısıyla aday, doktora unvanından sonra nitelikli ve çeşitli akademik etkinliklere odaklanmalıdır.
Ulusal Makale Asgari Koşulu: TR Dizin’de dört tek yazarlı olmak üzere toplam altı makale yayınlayarak 50 puan toplamak veya alternatif olarak uluslararası makale kategorilerinden 50 puana ulaşmak önemlidir. Tek yazarlı yayınlara ağırlık vermek, adayın bağımsız çalışma becerisini gösterir.
Tez Kaynaklı Yayınların 20 Puan Sınırı: Doktora tezi üzerinden üretilen çalışmaların hızlı bir şekilde doçentlik dosyasını doldurması mümkün ancak sınırlıdır. Tez sonrasında yeni araştırma alanlarına yönelmek gerekir.
Kitap ve Bölüm Çalışmalarına Yönelmek: Bir hukuk monografisinin 20 puan gibi yüksek bir değer taşıması, hacimli ve sistematik çalışmaların önemini vurgular. Ayrıca, aynı kitaptaki bölümlerden yalnızca biri puanlandığından, kapsamlı bir tek kitap yazmak bazen birden çok makaleden daha yüksek puan getirebilir.
Atıfları Takip Etmek: Adayın doktora sonrasında yayımlanmış çalışmaları üzerinden en az 5 puanlık atıf alması şarttır. Kendi eserine öz atıflar veya aynı yayındaki birden çok atıf tek atıf sayılır. Bu yüzden, yayınların farklı kaynaklarda kullanılması, atıf alınması teşvik edilmelidir.
Bilimsel Toplantı Sunumları: Adayın kendi tebliğini bizzat sunmuş olması beklenir. En az bir tebliğ ve 5 puan; toplamda en fazla 10 puan sınırlaması, çeşitli konferanslara katılmayı özendirir.
Tez Danışmanlığı ve Projeler: Yüksek lisans ve doktora tezlerine danışmanlık yapmak, akademik yetiştiricilik rolünü üstlenme açısından değerlidir. Aynı şekilde, TÜBİTAK veya uluslararası projelere katılım, akademik işbirlikleri kurmayı ve hukuksal soruları disiplinlerarası boyutta incelemeyi sağlar.
Yabancı Uyruklu Adaylar için Alternatif Koşullar: TR Dizin makale şartını karşılamayan adaylar, uluslararası makale kategorileriyle 50 puanlı asgari koşulu tamamlayabilirler.
Ek Faaliyetler (Ödül, Patent, Editörlük): Hukuk alanında patent veya faydalı model nispeten az görülse de, özellikle yapay zekâ tabanlı hukuki danışmanlık sistemleri geliştiriliyorsa bu mümkündür. Editörlük, ödüller gibi faaliyetler doçentlik dosyasına ek katkı sunar.

Genel olarak, 2025 Mart Dönemi kriterleri, Türkiye’de hukuk alanında yayın kalitesini ve çeşitliliğini artırma, uluslararası standartlarla uyumlu nitelikli yayınlar üretme, tez sonrası bağımsız araştırma potansiyelini güçlendirme ve genç hukukçuları da yetiştirme amacını taşır. Adayın doçentlik başvurusu hazırlığında, puanlama sistemini iyi kavraması, akademik yayınlarını erken dönemde planlaması ve farklı kategori sınırlarına dikkat ederek çalışmalarını çeşitlendirmesi büyük önem taşır. Her kategoride üst sınırların olması, adayın tek bir kategoride yığılma yaparak puan toplamasını engeller ve multidisiplinerliğe, çok boyutlu akademik gelişmeye ortam hazırlar.

Bu bakımdan, 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapacak hukuk akademisyenleri, en az 90 puanlık doktora sonrası faaliyet portföyünü tek yazarlı ulusal makaleler, uluslararası nitelikli makaleler, en az bir kitap ya da kitap bölümü, tez danışmanlığı, bilimsel proje, atıf ve sunumlar gibi farklı alanlarda tamamlamaya dikkat etmelidir. Sürecin sonunda, aday sadece rakamsal puanları bir araya getirmekle kalmaz; aynı zamanda hukuk bilimine ve uygulamasına sahici bir katkı sunan, eleştirel ve analitik bir birikim geliştirmiş olur.

Kaynakça

UAK (2025). Hukuk Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Hukuk, Doçentlik, Ulusal Makale, Uluslararası Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Kitap, Atıf, Tez Danışmanlığı, Proje, Bilimsel Toplantı, Eğitim-Öğretim, Patent, Ödül, h-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

GÜZEL SANATLAR TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

Özet
Güzel Sanatlar Temel Alanı, disiplinlerarası etkileşimlerin, yaratıcı düşüncenin ve sanatsal üretimin odağında konumlanan, uygulama ve kuramı birleştiren bir akademik alandır. Görsel, işitsel ve performatif sanatların yanı sıra tasarım, sinema, müzik, sahne sanatları gibi disiplinleri de içerecek şekilde çok geniş bir yelpazeye yayılır. Türkiye’de Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik unvanına başvurmayı hedefleyen adaylar, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen güncel kriterleri karşılamak durumundadır. 2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, hem “Genel Başvuru Şartları” hem de ilgili alanda geçerli “Özel Başvuru Şartları”nı birlikte sağlamayı gerektiren ayrıntılı bir çerçeve sunmaktadır. Bu makalede, söz konusu kriterler sistematik biçimde ele alınarak, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nın hangi standartlar doğrultusunda akademik değerlendirmeye tabi tutulduğu açıklanacaktır. Hem görsel hem işitsel hem de performatif sanat dallarını içeren bu alanın, Türkiye’de akademik yükselme süreçlerindeki önemine değinilecek, adayların dikkat etmesi gereken hususlar ve puanlama sistemine dair örnekler sunulacaktır. Makalenin temel kaynağı, sadece https://www.uak.gov.tr üzerinden erişilen resmi bilgilerdir.

1. Giriş

Güzel Sanatlar Temel Alanı, bilim ve sanatın etkileşimini yoğun biçimde gözlemleyebileceğimiz, uygulama ve kuramı birleştiren çalışmaları bünyesinde barındıran bir alandır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik, Sahne Sanatları gibi farklı disiplinlerin tek bir çatı altında toplanması, çok yönlü ve zengin bir akademik ortam yaratmaktadır. Dolayısıyla bu alanda doçentliğe yükselmek isteyen araştırmacıların, hem sanatsal uygulamalarda hem de akademik çalışmalarda yetkinlik göstermeleri beklenir.

2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nın bu çok disiplinli doğasını yansıtan bir puanlama ve değerlendirme sistemi sunmaktadır. “Genel Başvuru Şartları” bölümü, uluslararası ve ulusal makalelerden, tez danışmanlığından, atıflardan ve kitap çalışmalarından proje faaliyetlerine kadar uzanan geniş bir yelpazede değerlendirme ölçütlerini tanımlamaktadır. Bunun yanında, “Özel Başvuru Şartları” başlığı, her alt disiplinde (örneğin Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik, Sahne Sanatları vb.) yapılması gereken sanatsal faaliyetleri, minimum puan değerleri ve formatları ile açıklamaktadır.

Bu makalede, söz konusu maddeler ayrıntılı biçimde incelenecektir. Öncelikle, Genel Başvuru Şartları bölümünde yer alan “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Lisansüstü Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projesi”, “Bilimsel Toplantı”, “Eğitim-Öğretim”, “Patent/Faydalı Model”, “Ödül”, “Editörlük” ve “Diğer” kriterleri açıklanacaktır. Ardından, Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik ve Sahne Sanatları gibi dallarda öngörülen “Özel Başvuru Şartları” ele alınacak, her bir alt alan için asgari yapılması gereken sanatsal faaliyetlerin neler olduğuna ve bu faaliyetlerden kazanılabilecek puanların nasıl dağıtıldığına değinilecektir.

Akademik yükseltme süreçlerinde sanatın özgün yapısı, sanatsal etkinliğin değerlendirilmesi gibi konular, diğer alanlara kıyasla daha farklı yöntemler gerektirebilir. Örneğin bir plastik sanatlar sergisi, bir müzik albümü veya orkestra şefliği, doğrudan bilimsel makale formatına uymayabilir. Buna karşın, “sanatta yeterlik” unvanıyla doktora benzeri bir niteliğe sahip olan adaylar da, akademik unvan alma sürecinde sanat çalışmalarını kuramsal çerçeveyle birlikte sunmak durumundadır. Bu nedenle, UAK’nin getirdiği kriterler hem niceliksel (eser sayısı, puan vb.) hem de niteliksel (sanatsal değer, uluslararası gösterim, özgünlük) yönleri dikkate alır.

Bu kapsamlı incelemenin amacı, 2025 Mart Dönemi doçentlik başvurusu hedefleyen Güzel Sanatlar Temel Alanı adaylarına yol göstermek, hangi faaliyetlerin ne şekilde puanlandığını açıklamak ve sürece dair stratejik ipuçları sunmaktır. Yazının sonunda ise, adayların başvuruda kullanabileceği temel bilgileri özetlemek ve anahtar kelimeleri sıralamak amaçlanmaktadır.

2. Genel Başvuru Şartları

Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik unvanına başvuracak adaylar, “Genel Başvuru Şartları” çerçevesinde belirlenen puan kriterlerini yerine getirmek zorundadır. Bu genel şartlar, her ne kadar sanat odaklı bir alanda olunsa da, akademik standartları güvence altına alan, bilimsel yayın ve projelere dair ölçütleri de içerir.

2.1. Asgari 100 Puan ve Doktora/Sanatta Yeterlik Sonrası 90 Puan

Adayların, beyan ettiği tüm eser ve faaliyetlerden en az 100 puan toplamaları gerekmektedir. Ancak bu 100 puanın en az 90’ının, doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından sonra gerçekleştirilen çalışmalardan elde edilmiş olması şart koşulur (UAK, 2025). Bu, adayın bağımsız araştırmacı ve sanatçı kimliğinin, doktora/sanatta yeterlik sonrası döneminde geliştirilmesini teşvik etmeyi amaçlar.

2.2. Lisansüstü Tezlerden Üretilen Yayınlara Dair Sınırlama

Adayların doktora veya sanatta yeterlik tezlerinden ürettikleri yayınlar, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı altında değerlendirilir. Bu yayınlardan alınacak puan, “Genel Başvuru Şartları” içindeki diğer maddelerle çifte sayımla sonuçlanamaz. Yani aynı yayın iki kez puan olarak toplanamaz. Ayrıca, lisansüstü tezlerden üretilen yayınlar, doktora/sanatta yeterlik sonrası 90 puan hesaplamasına dahil edilmemektedir.

2.3. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

Tek yazarlı yayınlarda, yazar tam puan alır. Çok yazarlı yayınlarda ise puan, yazarlar arasında eşit olarak paylaştırılır. Güzel Sanatlar alanında bazı projeler birden fazla sanatçı veya araştırmacıyı içerebileceğinden, bu kural ekip çalışmalarının adil biçimde değerlendirilmesini sağlar (UAK, 2025).

2.4. Uluslararası Makale

Bu kategoride, SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus veya diğer uluslararası indekslerce taranan dergilerde yayımlanan makaleler yer alır. Derginin indeks kapsamına veya “quartile” derecesine göre puanlar değişir:

Q1 (SCIE/SSCI): 30 puan
Q2 (SCIE/SSCI): 20 puan
Q3 (SCIE/SSCI): 15 puan
Q4 (SCIE/SSCI): 10 puan
AHCI kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 20 puan
ESCI veya Scopus kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 10 puan
Diğer uluslararası indekslerdeki makale: 5 puan
Editöre mektup, araştırma notu, özet, kitap kritiği (uluslararası dergilerde): 3 puan

Güzel Sanatlar alanında, AHCI (Arts and Humanities Citation Index) kapsamında yer alan dergiler özellikle önem taşır. Bu başlık altından, doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından sonra en az 10 puan almak zorunludur (UAK, 2025).

2.5. Ulusal Makale

Türkiye’de yayımlanan hakemli dergilerde basılan makaleler bu kategoride değerlendirilir:

TR Dizin kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 10 puan
Diğer hakemli dergide yayımlanmış makale: 4 puan
Hakemli dergide yayımlanmış araştırma notu veya kitap incelemesi: 2 puan

Doktora/sanatta yeterlik unvanından sonra, TR Dizin kapsamındaki dergiden “tek yazarlı en az bir yayın” zorunluluğu bulunur. Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışı denkliği başvurusunda bulunanlar, TR Dizin makalesi yerine uluslararası makale kategorilerindeki yayınlarla bu koşulu karşılayabilirler (UAK, 2025).

2.6. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Adayın doktora veya sanatta yeterlik tezlerinden ürettiği makale, kitap, kitap bölümü veya bilimsel toplantı bildirileri bu başlık altında puanlandırılır. Örneğin, SCIE/SSCI/AHCI dergilerinde tez kaynaklı bir makale 20 puan, ESCI/Scopus kapsamı 10 puan, diğer uluslararası indeksler 5 puan, TR Dizin 8 puan, BKCI kapsamındaki kitap 20 puan gibi farklı puan değerleri vardır (UAK, 2025).

Bu kategoriden en az bir yayın yapılması zorunlu olup, en fazla 20 puan alınabilir. Ayrıca g veya h bentleri (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitapta bölüm) toplamda 5 puanı geçemez.

2.7. Kitap

Lisansüstü tez dışındaki kitap veya kitap bölümleri bu kapsamda değerlendirilir. BKCI kapsamındaki bir kitap 20 puan; aynı kitaptaki bölüm 10 puan değerindedir. Diğer uluslararası/ulusal kitaplar 5 puan, bu kitaplarda yer alan bölümler 3 puan getirir. Bu maddeden en fazla 20 puan elde edilebilir ve c veya d bentlerinden toplam 5 puanı aşmak mümkün değildir.

Güzel Sanatlar alanında, ders kitabı dışında özgün bilimsel kitaplar ve sanat alanıyla ilgili içerikler puanlanır. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında en az bir kitap veya en az bir kitap bölümü yayımlamak zorunluluğu bulunur (UAK, 2025).

2.8. Atıf

Adayın eserlerine yapılan atıflar, doktora/sanatta yeterlik sonrası yayımlanmış çalışmalardan en az 2 puan olmak üzere puanlanır. SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamlında yapılan her bir atıf 3 puan, BKCI kapsamındaki kitaplardaki atıf 2 puan, TR Dizin dergilerindeki atıf 2 puan, diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergilerdeki atıf 1 puan değerindedir. Buradan en fazla 10 puan elde edilebilir (UAK, 2025). Sanat alanında da akademik yayınların atıf alması, yapılan çalışmanın kuramsal alanda yankı bulduğunu gösterir.

2.9. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Tamamlanmış doktora/sanatta yeterlik tezleri 5 puan, yüksek lisans tezleri 3 puan olarak puanlanır. Asıl danışman tam puan alırken ikinci danışman yarısını kazanır. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir. Güzel Sanatlar alanında akademik kadrolarda görev yapan sanatçılar, yetiştirdikleri lisansüstü öğrenciler üzerinden de puan toplayabilirler.

2.10. Bilimsel Araştırma Projesi

TÜBİTAK, AB Çerçeve Programları veya uluslararası/kamu/özel proje faaliyetleri burada değerlendirilir. Projede koordinatör/yürütücü olmak 15 puana kadar çıkarken araştırmacı olmak 10, danışman olmak 5 puan kazandırabilir. Üniversitelerdeki BAP projelerinde yürütücü olmak 3 puandır. Buradan en fazla 20 puan elde edilebilir (UAK, 2025). Sanat alanında özellikle uluslararası sanat projeleri, uygulamalı araştırmalar ve disiplinlerarası çalışmalar da bu kapsamda değerlendirilebilir.

2.11. Bilimsel Toplantı

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında adayın, uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda sunulan bildirilerle en az 5 puan alması gerekir. CPCI’da yayımlanan uluslararası bildiri 5 puan, diğer uluslararası/ulusal bildiriler 3 puan değerindedir. Aynı toplantıdan sadece bir çalışma puanlanabilir. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınır (UAK, 2025). Güzel Sanatlar adayları açısından, sanatsal uygulamalara dair bildirilerle akademik paylaşım yapmaları önemlidir.

2.12. Eğitim-Öğretim

Doktora/sanatta yeterlik unvanının ardından en az dört farklı yarıyılda ders vermek veya yıllık programda iki farklı yılda ders vermek 2 puan değerindedir. Bu maddeden en az 2 puan almak zorunludur ve üst sınır 6 puandır. Ayrıca, doktora/sanatta yeterlik sonrası 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak çalışmak otomatik 2 puan sağlar. Sanat disiplininde uygulamalı ve teorik dersler veren adaylar, bu kategoriden puan elde edebilirler.

2.13. Patent/Faydalı Model

Uluslararası patent: 20 puan
Ulusal patent: 10 puan
Faydalı model: 5 puan
Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Güzel Sanatlar alanında tasarım ve teknolojiyi bir araya getiren çalışmalar patent hakkı doğurabilir. Bu maddeden toplanacak puan kişi sayısına bölünür. Pek çok sanat dalında patent alma olasılığı düşük olsa da, özellikle tasarım, endüstriyel sanatlar veya müzik teknolojileri gibi alt dallarda mümkün olabilir.

2.14. Ödül

YÖK, TÜBİTAK, TÜBA gibi kurumlar tarafından verilen belli başlı ödüller (YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü, YÖK Üstün Başarı Ödülü, TÜBİTAK Bilim Ödülü, TÜBA GEBİP vb.) 25 puan olarak değerlendirilir. Bu maddeden en fazla 25 puan alınabilir. Sanat alanında uluslararası veya ulusal ölçekteki bazı ödüller, ayrıca “Özel Başvuru Şartları”nda da etkili olabilir.

2.15. Editörlük

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki dergilerde editörlük 2 puan, BKCI veya Scopus kapsamındaki kitap editörlüğü 1 puan, TR Dizin dergilerinde editörlük 1 puandır. En fazla 4 puan alınabilir (UAK, 2025). Sanat alanında bir derginin veya kitabın editörlüğünü yapmak, adayın akademik yeterliliğini ve yayın süreçlerindeki deneyimini gösterir.

2.16. Diğer

Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması: 5 puan
YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında (ARWU, QS, THE vb.) ilk 300’de yer alan bir üniversitede 6 ay yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti: 5 puan

Bu maddeden en fazla 10 puan alınabilir. Güzel Sanatlar adayları için h-indeksi genellikle sosyal veya beşerî bilimler alanı kapsamında hesaplanabilir. Yurt dışı deneyimi ise uluslararası ağ kurma ve sanatsal etkileşim fırsatlarını geliştirir.

3. Özel Başvuru Şartları

Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapacak adaylar, yukarıda açıklanan genel kriterlerin yanı sıra “Özel Başvuru Şartları”nı da karşılamak zorundadır. Bu maddeler, geleneksel sanatlar, plastik sanatlar, tasarım, sinema, müzik ve sahne sanatları gibi alt dallarda gerçekleştirilen sanatsal faaliyetlerin akademik değere dönüştürülmesini amaçlar.

3.1. Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema Bilim/Sanat Alanı

Bu başlık altında, sergi açma, film gösterimi, sanat eserinin kamusal alanda yer alması, tasarım uygulamaları, reklam/tanıtım filmi gibi faaliyetler puanlandırılır:

Kişisel sergi (en az 15 özgün sanat eseri/tasarımı/yorum çalışması): 20 puan
Festival, sinema salonu, sanat galerisi vb. yerde orta/uzun metrajlı film yönetmenliği: 20 puan
Filmde görüntü yönetmenliği: 10 puan
Uluslararası/ulusal sergi, çalıştay, bienal vb. karma etkinlikte eseriyle yer almak: 5 puan
Gösterimi yapılmış film ekibinde yer almak: 5 puan
Kamusal alanda eserinin sürekli sergilenmesi: 5 puan
Tasarımı kamu veya özel bir kurumca uygulanmış olmak: 5 puan
Reklam/tanıtım filmi/müzik klibi yapmak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a, b veya c bentlerinden (kişisel sergi, film yönetmenliği, görüntü yönetmenliği) en az 40 puan, ayrıca d veya e bentlerinden (karma etkinlikte eseriyle yer alma, film ekibinde yer alma) en az 10 puan almak gerekir. f, g, h bentlerinden ise toplamda en fazla 10 puan alınabilir. Her faaliyetin daha önce sergilenmemiş, gösterime girmemiş farklı eser olması zorunludur (UAK, 2025).

3.2. Müzik Bilim/Sanat Alanı

Müzik alanı alt başlıklar halinde ele alınmıştır: Klasik Batı Müziği/Kompozisyon, Klasik Batı Müziği/Yorumculuk, Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Kompozisyon (Bestecilik), Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Yorumculuk, Orkestra Şefliği, Müzik Teknolojileri ve Müzik Teorileri/Müzikoloji.

3.2.1. Klasik Batı Müziği/Kompozisyon

Özgün eser bestelemek, farklı formlarda en az 120 dakikalık özgün eser sunmak (en az dördünün sahnede icra edilmiş olması kaydıyla) zorunludur. Her bir özgün eser için konser veya kayıt materyali, teknik ve estetik bilgileri içeren bir sunuş raporu hazırlanmalıdır. Aday en az 60 puan almak zorundadır (UAK, 2025).

3.2.2. Klasik Batı Müziği/Yorumculuk

Solo konser (canlı resital veya orkestra eşlikli): 10 puan
Albüm (bandrollü/dijital yayın): 20 puan veya 10 puan (format farkına göre)
Türk bestecilerine ait en az 40 dakikalık solo konser: 10 puan
Karma konserde icracı olmak: 5 puan
Oda müziği konserinde icracı olmak: 10 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında, a bendinden (solo konser) en az 30 puan toplamak, b veya c bendinden (albüm) en az 20 puan almak zorunludur. d, e veya f bentlerinden toplamda en fazla 10 puan alınabilir.

3.2.3. Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Kompozisyon (Bestecilik)

Özgün eserler toplamda en az 120 dakikalık ve en az yedisi sahnede icra edilmiş olmalıdır. Aday, a bendinden (her özgün eser 5 puan) en az 50 puan almak durumundadır. Müzik dağarcığı veya metot kitapları b ve c bentlerinden puan getirebilir.

3.2.4. Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Yorumculuk

Solo konser (her biri 45 dakikalık farklı repertuvarla) 10 puan, albüm 20 puan, koro konserinde icracı olmak 5 puan şeklinde puanlanır. En az 30 puan solo konser, 20 puan albüm gereklidir.

3.2.5. Orkestra Şefliği

En az dört saatlik video kaydı (farklı eserler, farklı orkestralar) sunmak, 60 puan değerindedir. A bendinden en az 60 puan zorunludur. B veya c bentlerinden (atölye çalışması, dijital platform kaydı) 5’er puan alınabilir, toplamda 10 puanı aşamaz.

3.2.6. Müzik Teknolojileri

Görsel/işitsel yapımda müzik üretimi, ses tasarımı vb. (10 puan), akustik veya yazılım/donanım tasarlamak (10 puan), atölye çalışması yapmak (5 puan), dijital platformda yayın (5 puan) gibi etkinlikler yer alır. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında, a veya b bendinden en az 30 puan toplamak gerekir.

3.2.7. Müzik Teorileri/Müzikoloji (Müzik Bilimi)

Sadece bir maddeyle sınırlı olup, dijital platformda en az 30 dakikalık ses/video kaydı yayınlamak 10 puan getirir. Buradan en fazla 10 puan alınabilir.

3.3. Sahne Sanatları Bilim/Sanat Alanı

Tiyatro kuramı, oyunculuk, reji, dramatik yazarlık, sahne tasarımı, opera şarkıcılığı, bale, dans ve koreografi, halk dansları gibi alt dallar bulunur.

3.3.1. Tiyatro Kuramı/Oyun Kuramı

Oyun, film, sahne gösterisi çalışmasında araştırma/yorum/dramatik tasarım/yazınsal danışmanlık yapmak 10 puan, bu maddeden en fazla 10 puan alınabilir (UAK, 2025).

3.3.2. Oyunculuk-Reji

Oyunculuk (ödenekli veya ulusal tiyatroda rol almak): 10 puan
Reji (ödenekli veya ulusal tiyatroda oyun sahnelemek): 25 puan
Atölye çalışması, tiyatro topluluğu çalıştırmak, rejisör yardımcılığı: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a bendinden en az 40 puan, b bendinden en az 50 puan toplamak zorunludur. c, d, e bentlerinden toplam 10 puan alınabilir.

3.3.3. Yorum-Dramatik Yazarlık

Sahne, radyo, televizyon, sinema için dramatik metin yazmak: 10 puan
Özgün oyun metni yazmak: 15 puan
Oyun/film/sahne gösterisi çalışmasında danışmanlık: 10 puan
Senaryo incelemesi, eleştiri, tanıtım yazısı: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a bendinden en az 20 puan, b bendinden en az 15 puan, c bendinden en az 10 puan almak gerekir. d veya e bentlerinden toplamda 10 puanla sınırlıdır.

3.3.4. Sahne Tasarımı

Ödenekli veya ulusal tiyatro, opera, balede sahnelenmiş oyun, sinema, dizi platolarında uygulanmış özgün tasarım 10 puan, oyun/film/sahne gösterisinde araştırma/yorum/dramatik tasarım 10 puan, scenography/rejisörlük 10 puan. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a bendinden en az 40 puan almak gerekir.

3.3.5. Opera Şarkıcılığı ve Rejisörlüğü

Opera şarkıcılığı (farklı eserlerde solist): 25 puan
Opera rejisörlüğü: 25 puan
45 dakikalık stüdyo kaydı: 5 puan
Farklı sahne etkinliğinde icracı olmak: 3 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a veya b bendinden en az 50 puan almak zorunludur. c veya d bentlerinden en fazla 10 puan elde edilebilir.

3.3.6. Klasik Bale

Klasik bale repertuvarında solist olarak rol almak: 15 puan
Klasik bale repertuvarı sahnelemek: 15 puan
1. ve 21. yy. pas de deux vb. solo eserinde solist rol almak: 5 puan
Pas de deux vb. solo eseri sahnelemek: 5 puan
Koreografisini yaptığı eseri sahnelemek: 5 puan
Ulusal/uluslararası festival, workshop, bienal katılımı: 5 puan

Burada a veya b bentlerinden en az 30 puan, c veya d bentlerinden en az 10 puan gereklidir. e veya f bentlerinden toplamda 10 puana kadar alınabilir. Bu alanda doktora/sanatta yeterlik sonrasında gerçekleştirme şartı aranmaz.

3.3.7. Dans ve Koreografi/Çağdaş Dans

Dansçı olarak uluslararası/ulusal kurumda sahnelenen eserde rol almak: 10 puan
Koreograf olarak uluslararası/ulusal kurumda sahnelenen eser: 10 puan
Uluslararası organizasyonda eğitmenlik: 5 puan
Festival, workshop, bienal etkinliğine katılmak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası a veya b bendinden en az 50 puan alınmalıdır. c veya d bentlerinden toplamda 10 puan sınırlaması vardır. Yine, bu maddede de doktora/sanatta yeterlik sonrası gerçekleştirilme şartı aranmamaktadır.

3.3.8. Halk Dansları

Koreografisini yaptığı eseri sahnelemek: 5 puan
Solist olarak rol almak: 5 puan
Konulu gösteri/festival etkinliğinde yapımcı/yorumcu/eğitici/koreograf olmak: 10 puan
Halk dansları topluluğu yönetmek/sahne projesinin anlatı metnini hazırlamak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a bendinden 20 puan, b bendinden 20 puan, c bendinden 10 puan toplamak gerekir. d veya e bentlerinden toplam 10 puan alınabilir.

4. Değerlendirme ve Sonuç

2025 Mart Dönemi Güzel Sanatlar Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, sanat odaklı faaliyetlerin ve akademik üretimin bütüncül bir şekilde ele alındığı, kapsamlı bir puanlama sistemi sunmaktadır. Adaylardan, “Genel Başvuru Şartları” kapsamında en az 100 puan toplamaları ve bu puanların en az 90’ının doktora/sanatta yeterlik sonrasında üretilmiş olması beklenir. Aynı zamanda, “Özel Başvuru Şartları” başlığı altında belirtilen faaliyetlerden de asgari puanların toplanması zorunludur. Dolayısıyla, bir adayın yalnızca genel akademik yayın üretimi yapması yeterli olmayabilir; sanatsal icra, performans veya tasarım süreçlerine ilişkin özel kriterleri de karşılamak durumundadır.

Bu düzenlemelerde dikkat çeken en önemli noktalar şunlardır:

Disiplinlere Özgü Yaklaşımlar: Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik ve Sahne Sanatları gibi alanların her birinde farklı sanatsal üretim biçimleri yer aldığı için, “Özel Başvuru Şartları” bunlara özgü puanlama yöntemleri getirmiştir. Örneğin bir ressam veya heykeltıraş, kişisel sergi açarak puan toplayabilirken, bir müzisyen albüm yayınlamalı, bir tiyatro oyuncusu veya rejisör sahnelenmiş bir oyunda görev almalıdır.
Doktora/Sanatta Yeterlik Sonrasına Odaklanma: Adayın büyük ölçüde bu dönemdeki çalışmalarını göstermesi istenir. “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” kategorisi 20 puan ile sınırlıdır ve doktora/sanatta yeterlik sonrası 90 puan koşulu, bağımsız ve olgun bir sanatsal/akademik kimliğin gelişmesini destekler.
Uluslararası ve Ulusal Yayın Dengesi: Akademik alanda olduğu gibi, sanatın da uluslararası boyutta tanıtılması vurgulanır. Bu kapsamda AHCI, ESCI, Scopus veya diğer indeksli dergilerde makale yayımlamak en az 10 puanlık bir zorunluluk getirmektedir. Ulusal makaleler açısından ise TR Dizin’de tek yazarlı bir yayın yapmak şarttır. Bu, Türkiye’deki akademik ve sanatsal literatürün de beslenmesini hedefler.
Sanatsal Performansın Belgelendirilmesi: Tablolardaki maddeler incelendiğinde, solo konser, sergi, film gösterimi, bale performansı, dans koreografisi gibi faaliyetlerin mutlaka video/fotoğraf kaydı, program kitapçığı, afiş, kişisel sunuş raporu gibi materyallerle desteklenmesi gerektiği anlaşılır. Bu, sanatsal icranın akademik platformda değerlendirilebilmesi için gerekli belgelerin sunulmasına yönelik bir taleptir.
Proje, Patent, Danışmanlık ve Eğitim Faaliyetleri: Güzel Sanatlar adaylarının, lisansüstü tez danışmanlığı, proje yürütücülüğü veya araştırmacılığı, patent/faydalı model, ödül ve editörlük gibi kategorilerde de puan kazanmaları mümkündür. Böylece, sanatçının/akademisyenin çok yönlü uğraşlarına değer verilir.
Ödül ve Atıflar: YÖK, TÜBİTAK, TÜBA gibi kurumlardan alınan ödüllerle atıflar, sanat alanında da önemlidir. Özellikle sanat kuramı, sanat tarihi, sanat felsefesi konularında yapılan yayınların atıf alması, disiplinin akademik ayağı açısından kayda değerdir.
Öğrencilerle Yapılan İcraların Hariç Tutulması: Müzik performansları veya sahne sanatları gibi dallarda, öğrencilerle yapılan icraların doçentlik başvurusunda kullanılamayacağı ifade edilmiştir. Bu, adayın kendi bağımsız performansının veya yönettiği profesyonel icranın değerlendirileceğini gösterir.

Sonuç olarak, Güzel Sanatlar Temel Alanı 2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, ülkemizdeki sanatsal ve akademik birikimin uluslararası standartlara uygun bir şekilde geliştirilmesine katkı sunmayı hedefleyen kapsamlı bir çerçeve oluşturmaktadır. Adaylar, hem “Genel Başvuru Şartları”nda belirtilen asgari puanı sağlamak hem de kendi disiplinlerine dair “Özel Başvuru Şartları”ndan zorunlu puanları toplamakla yükümlüdürler. Bu süreçte, sanatsal icranın belgelendirilmesi, kuramsal çerçevenin ortaya konması, uluslararası ve ulusal düzeyde yayın ve sergi/performans etkinlikleri düzenleme gibi çok yönlü faaliyetler değerlendirme kapsamına girmektedir.

Böylesine detaylı bir sistem, sanat alanında doçentlik unvanına başvurmayı düşünen akademisyenlerin ve sanatçıların planlı ve sistemli şekilde çalışmalarını gerektirir. Örneğin, bir besteci, hangi eserlerin ne şekilde kayda alınacağını, konserlerin veya albümlerin nasıl belgeleneceğini önceden kurgulamalıdır. Aynı şekilde bir plastik sanatlar sanatçısı, kişisel sergi açmaya yönelik planlamasını yapmalı, sergiyi katalog veya dijital belgeyle desteklemelidir. Tiyatro yönetmeni, sahnelenen oyun için reji defterini ve video kayıtlarını tutmalı, dramatik yazarlık yapan adaylar metinlerini yayımlamalı, her aşamada belgelerini arşivlemelidir.

Bu yöntemle, hem ulusal hem de uluslararası sanat camiasında tanınır olmak, akademik yükseltmenin de kapılarını açar. Sonuç itibarıyla, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik sürecinde temel amaç, adayın özgün sanatsal üretimini bilimsel ve entelektüel bir çerçevede sunması ve alanın gelişimine somut katkı yapmasıdır.

Kaynakça

UAK (2025). Güzel Sanatlar Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Güzel Sanatlar, Doçentlik, Sanatta Yeterlik, Sergi, Film Gösterimi, Müzik Performansı, Sahne Sanatları, Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzikoloji, Bale, Koreografi, Opera

by wporganizasyon Uncategorized

FİLOLOJİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRME

Özet (Abstract)
Bu makalede, Filoloji Temel Alanı için 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen bu kıstaslar, filoloji alanında doçent unvanına yükselmek isteyen adayların akademik yeterliklerini çok boyutlu bir bakışla değerlendirmeyi amaçlar. Temel olarak “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Lisansüstü Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projesi”, “Bilimsel Toplantı” ve diğer destekleyici faaliyetlerin puanlanmasına dayanan bu sistem, adaydan asgari 100 puan toplamasını bekler. Ayrıca, 90 puanın doktora sonrası çalışmalardan elde edilmesi, alan içinde bağımsız ve özgün araştırmaları teşvik etmektedir. Bu makalede, söz konusu düzenlemelerin filoloji disiplini bağlamında ne anlama geldiği detaylı şekilde açıklanacak; adayların dikkat etmesi gereken hususlar, yayın nitelikleri ve çeşitli akademik faaliyetlerin nasıl puanlandığına dair kapsamlı bilgi sunulacaktır.

1. Giriş

Filoloji Temel Alanı, dil ve edebiyat çalışmalarının bütüncül bir çerçevede ele alındığı, geçmişten günümüze evrilen metinlerin ve dillerin bilimsel yöntemlerle incelendiği son derece geniş bir disiplindir. Bu alanda gerçekleştirilen araştırmalar, metinlerin dilsel ve tarihsel arka planından edebî değerlerine, çeviri çalışmalarından karşılaştırmalı edebiyata, dil öğretiminden kültürel etkileşimlere kadar uzanan zengin bir yelpazeyi kapsar. Filologlar, incelenen dilin söz varlığını, gramer yapısını, edebî metinlerini, çeviri kuramlarını ve uygulamalarını, tarihsel metin analizlerini veya çağdaş dilbilim yöntemlerini kullanarak derinlemesine çalışmalar yaparlar.

Türkiye’de, filoloji alanında akademik kariyer merdivenlerini çıkmak isteyen araştırmacıların uyması gereken kurallar, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından yayımlanan kriterler doğrultusunda şekillenir. Bu kriterler, her alana özgü gereksinimleri dikkate alarak düzenlenmektedir. Filoloji Temel Alanı için 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, alanın özgün yapısını yansıtan birtakım düzenlemeler içermektedir. Adayların, söz konusu kriterlere uygun şekilde çeşitli alanlarda yayın yapması, proje faaliyetlerinde bulunması ve akademik görünürlüklerini artıracak etkinliklere katılması beklenir.

Filoloji alanında doçentlik başvurusu yapmayı düşünen akademisyen adaylarının, bu makalede sunulan bilgileri dikkatle inceleyerek uzun vadeli bir akademik planlama yapmaları yararlı olacaktır. Zira, Uluslararası Makale ve Ulusal Makale kategorilerindeki yayınlar, tez kaynaklı yayınlar, kitap yazımı veya kitap bölümü çalışmaları, atıflar, tez danışmanlığı, bilimsel araştırma projeleri, bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler gibi çok yönlü etkinlikler, adayın filoloji alanında bilimsel niteliğini, derinleşme kapasitesini ve aynı zamanda alana yaptığı katkıları göstermektedir.

Bu makale, Filoloji Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartlarını sistematik şekilde aktaracak; alınması gereken asgari puanlar, eserlerin doktora sonrası dönemde üretilmiş olması şartı, tek yazarlı ve çok yazarlı yayınlarda puan paylaşımı, ulusal makaleler için zorunlu koşullar, tez kaynaklı yayınların sınırlamaları, kitap kategorisinin geniş kapsamı ve diğer tüm başlıklar üzerinde ayrıntılı biçimde duracaktır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

2. Genel Çerçeve: Asgari Puan ve Doktora Sonrası Yayın Zorunluluğu

2.1. Asgari 100 Puan Koşulu

Filoloji Temel Alanı’nda doçentliğe başvuracak adaylardan beklenen en temel koşullardan biri, başvuruya konu olan akademik faaliyetlerden en az 100 puan toplamalarıdır (UAK, 2025). Bu puanlar, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Proje”, “Bilimsel Toplantı”, “Eğitim-Öğretim”, “Patent/Faydalı Model”, “Ödül” ve “Editörlük” gibi farklı kategorilerden alınabilecek şekilde düzenlenmiştir.

2.2. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulu

Toplamda 100 puan elde edilmesi yeterli değildir; bunların en az 90 puanının doktora unvanının alınmasından sonra yapılan çalışmalarla sağlanmış olması gerekmektedir (UAK, 2025). Bu, adayın doktora tezinden bağımsız olarak, doktora sonrasında alanında aktif ve özgün araştırmalar yürütmesini teşvik eder.

2.3. Lisansüstü Tez Kaynaklı Yayınların Puanlama

Lisansüstü tezlerden (yüksek lisans veya doktora) üretilen yayınlar, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı dışında ayrıca puanlanamaz. Yani tez kaynaklı bir yayın, hem “Uluslararası Makale” hem de “Tezden Üretilmiş Yayın” kategorisinde iki kez puan alınmasına yol açamaz. Bu uygulama, adayların tez sürecinden sonra ürettikleri özgün çalışmaları ortaya koymasına yönelik bir düzenlemedir (UAK, 2025).

2.4. Yayının Filoloji Alanı ile İlgililiği

Her çalışma, başvurulan doçentlik bilim alanı ile ilgili olmak zorundadır. Filoloji Temel Alanı söz konusu olduğunda, adayın gerçekleştirdiği çalışmaların “dil, edebiyat, metin incelemeleri, çeviri, dilbilimsel analizler, tarihi metin araştırmaları” gibi filolojiyi ilgilendiren kapsamlarda olması beklenir.

2.5. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

Filoloji Temel Alanı’nda, tek yazarlı yayınlarda yazar tam puan almaktadır. Çok yazarlı yayınlarda ise puan, yazarlar arasında eşit bölüşülür (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu durum, filoloji gibi beşerî bilimlerde sıklıkla görülen bireysel yayınların teşvikine ve ekip çalışmalarında adil bir paylaşım sağlanmasına odaklıdır.

3. Uluslararası Makale

Uluslararası makaleler, Filoloji Temel Alanı’nda özellikle dil ve edebiyat çalışmalarının uluslararası boyutta tanınması ve diğer araştırmacılar tarafından değerlendirilmesi açısından büyük önem taşır. Bu kategorideki makalelerden doktoradan sonra uygun bir puan alınması, adayın küresel düzeyde bilimsel görünürlüğünü ortaya koyar.

3.1. SCIE veya SSCI (Q1, Q2, Q3, Q4)

SCIE (Science Citation Index Expanded) ya da SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makaleler, derginin “quartile” (Q) derecesine göre puanlanır:

Q1: 30 puan
Q2: 20 puan
Q3: 15 puan
Q4: 10 puan

Filoloji, çoğu zaman beşerî bilimler kategorisinde değerlendirilse de özellikle edebiyat, çeviri ve dilbilimi konularında sosyal bilimler kapsamlı dergilerde yayın yapmak mümkündür. Bu durumda, “SSCI” esas alınarak Q dereceleri üzerinden puan hesaplanır (UAK, 2025).

3.2. AHCI Kapsamındaki Makaleler

AHCI (Arts and Humanities Citation Index), beşerî bilimler ve özellikle sanat-dil-edebiyat alanlarında önemli bir indekstir. AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler 20 puan değerindedir. Filoloji adayları için bu tür dergilerde yayın yapmak, uluslararası görünürlük açısından kritiktir.

3.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergiler

ESCI (Emerging Sources Citation Index) ya da Scopus kapsamında yer alan dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan olarak puanlanır (UAK, 2025). Filoloji alanında, yeni ortaya çıkan veya henüz tam olarak AHCI, SSCI gibi indekslere dahil edilmemiş, ancak akademik çevrelerde tanınan dergilerde yayın yapmak bu kategoriye girebilir.

3.4. Diğer Uluslararası İndekslerde Taranan Dergiler

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus dışında kalan diğer uluslararası indekslerde yer alan dergilerde yayımlanan makaleler 5 puan değerindedir. Filoloji alanında, çeşitli bölgesel ya da tematik indeksler de olabilir; bunlar bu başlık altında değerlendirilir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Uluslararası makale başlığı altında, editöre mektup, araştırma notu, özet veya kitap kritiği gibi kısa çalışmalar 3 puan kazanır. Filoloji alanında kitap kritiği, özellikle alanın çeviri, metin incelemesi veya edebiyat eleştirisi yönünü güçlendirmekte etkili olabilir; ancak bu yayınlar tam makale olmadığı için puan bakımından düşüktür.

4. Ulusal Makale

Filoloji Temel Alanı, Türkiye’deki akademik camiada da sıklıkla ulusal dergilerde yayın yapmayı içerir. Özellikle Türk Dili ve Edebiyatı, Çağdaş Türk Lehçeleri, Osmanlı Türkçesi, Halk Edebiyatı, Karşılaştırmalı Edebiyat, Batı Dilleri Edebiyatları (ulusal hakemli dergilerde) gibi konularda makaleler ön plana çıkar.

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin, TÜBİTAK ULAKBİM tarafından taranan ulusal dergileri içerir. Burada yayımlanan filoloji makaleleri 10 puan değerindedir. Ancak bu makalelerin adayın lisansüstü tezinden üretilmemiş olması gerekir. Filoloji alanındaki ulusal dergilerin büyük bir kısmı TR Dizin’de yer alabilmektedir.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin kapsamına girmeyen, ancak hakemli süreçten geçen dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan değerindedir. Bu puan farkı, TR Dizin’in ulusal akademik standartlar bakımından daha yüksek bir güvence sunmasıyla ilgilidir (UAK, 2025).

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Ulusal hakemli dergilerde çıkan editöre mektup, araştırma notu, özet veya kitap eleştirisi türündeki kısa yayınlar 2 puan olarak belirlenmiştir.

4.4. Doktora Sonrası Ulusal Yayın Zorunluluğu

Filoloji Temel Alanı, ulusal yayın koşulu bakımından önemli bir zorunluluk öngörmektedir. Doktoradan sonra, TR Dizin kapsamındaki dergilerde “dördü tek yazarlı olmak üzere, üçü farklı dergilerde yayımlanmış en az altı yayın yapmak ve en az 50 puan almak” gereklidir (UAK, 2025). Eğer aday bu koşulu sağlayamazsa, 1. maddenin a, b veya c bentlerinde (uluslararası makale kategorilerinden) “biri tek yazarlı olmak üzere en az iki yayın yaparak” yine en az 50 puana ulaşmalıdır.

Bu düzenleme, filoloji alanında özellikle Türkiye’deki literatüre özgün katkılar yapılmasını ve adayın tek yazarlı çalışmalarla bağımsız araştırmacı kimliğini göstermesini hedefler. Aynı zamanda, farklı dergilerde yayın yapma talebi, araştırmacının yazılarını çeşitlendirmesini zorunlu kılar.

4.5. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışında doçentlik denkliği başvurusu yapacak adaylar, TR Dizin kapsamındaki dergi koşulunu sağlamazlarsa, aynı sayıda yayını uluslararası makale kategorilerinin a, b veya c bentlerinde (Q1–Q4, AHCI, ESCI, Scopus vb.) yapmış olmaları gerekir. Bu, filoloji alanında uluslararası adayların da Türkiye’deki asgari standartlara denk düzeyde yayın gerçekleştirmesini güvence altına alır.

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Bu madde, adayın yüksek lisans veya doktora tezleriyle ilgili olarak ürettiği yayınların puanlandırılmasıyla ilgilidir. Filolojide, tezler sıklıkla özgün metin incelemeleri, çeviri çalışmaları, edebî metinlerin analizi, dil tarihi gibi konulara odaklanır. Tezden üretilmiş yayınlar da bu başlık altında belirli puanlarla değerlendirilmektedir.

5.1. Puan Değerleri (a-d Bentleri)

SCIE, SSCI veya AHCI kapsamındaki dergide yayımlanan tez kaynaklı makale: 20 puan
ESCI veya Scopus kapsamındaki dergide yayımlanan tez kaynaklı makale: 10 puan
Diğer uluslararası indekslerde taranan dergide yayımlanan tez kaynaklı makale: 5 puan
TR Dizin kapsamındaki dergide yayımlanan tez kaynaklı makale: 8 puan

Bu puanlar, adayın tez çalışmasının ulusal ve uluslararası literatüre ne ölçüde yansıdığını gösterir (UAK, 2025).

5.2. Kitap veya Kitap Bölümleri (e-h Bentleri)

BKCI (Book Citation Index) kapsamındaki kitap: 20 puan
BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap: 5 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 3 puan

Filoloji tezlerinden üretilmiş bir kitabın BKCI’de yer alması, adayın tez konusunun uluslararası arenada da dikkat çektiğini gösterir. Diğer uluslararası veya ulusal kitaplar da puanlandırılır; ancak puanları BKCI kapsamındakinden daha düşüktür.

5.3. Bilimsel Toplantı Bildirileri (ı, i Bentleri)

Uluslararası bilimsel toplantıda sunulan tam metin/özet, CPCI’da (Conference Proceedings Citation Index) yayımlanmış çalışma: 3 puan
Diğer uluslararası/ulusal bilimsel toplantılarda sunulan tam metin/özet: 2 puan

Bu tür yayınlar da tez kaynaklı ise tez kategorisinden puan alır. Filolojide tez çalışmalarının uluslararası veya ulusal kongrelerde paylaşılması, adayın görüş alışverişine ve ağ kurmaya verdiği önemi yansıtır.

5.4. Zorunluluk ve Üst Sınır

Bu madde (a–h bentleri) kapsamında en az bir yayın yapma zorunluluğu vardır. Ayrıca, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından alınabilecek toplam puan en fazla 20’dir (UAK, 2025). Bu sınırlama, adayın tez dışındaki araştırmalarını da geliştirmesini sağlamayı hedefler. Ayrıca g veya h bentlerinde öngörülen kitap/kitap bölümü çalışmalarından toplamda en fazla 5 puan alınabilir. Bu, tez kaynaklı kitap çalışmalarının tek başına yüksek oranda puan getirmesini sınırlandırmaktadır.

6. Kitap

Filoloji alanında, kitap yazımı veya kitap bölümü yayımlanması önemli bir faaliyet olarak kabul edilir. Zira dil ve edebiyat araştırmalarında kapsamlı analizler, monografiler veya derleme kitaplar sıkça tercih edilen yayın formatlarıdır.

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap ve Kitap Bölümü

BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan
BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

BKCI (Book Citation Index), akademik kitapların uluslararası düzeyde takibini sağlayan önemli bir veri tabanıdır. Filoloji alanında, saygın yayınevlerinde basılan kitaplar BKCI’ye dahil olabilir.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümleri

Diğer uluslararası/ulusal kitap: 20 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 5 puan

Burada, doktora sonrası bir kitap yazmak veya kitap bölümüne katkı vermek ciddi bir akademik performans olarak değerlendirilmektedir. Filoloji adaylarının özgün bilimsel kitaplar üretmesi veya bir kolektif esere bölüm yazması bu kapsamda puan kazanır.

6.3. Zorunluluk, Sınır ve Özel Durumlar

Doktora unvanının alındığı tarihten sonra, a veya c bentlerinden (yani BKCI kapsamındaki kitap veya diğer uluslararası/ulusal kitap) en az bir yayın yapılması zorunludur (UAK, 2025). Bu madde çerçevesinde toplamda 30 puana kadar çıkılabilir; ancak c veya d bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap ya da kitapta bölüm) en fazla 30 puan elde edilebileceği belirtilmiştir. Aynı kitaptaki birden fazla bölüm için sadece bir tanesi puanlanır. Ders kitabı dışındaki özgün bilimsel kitaplar, filoloji alanında akademik derinliği yansıtan çalışmalar olması nedeniyle önemlidir.

Armağan ve anma kitaplarında yayımlanan hakemli makaleler de, eğer bu kitaplar dergi formatında çıkmıyorsa, “kitapta bölüm” olarak değerlendirilebilir. Ayrıca, ansiklopedi maddelerinin en az üç adedi bir kitap bölümü kabul edilir. Filoloji gibi geniş tarihsel ve kültürel içerik barındıran alanlarda ansiklopedi çalışmaları da çok yaygındır.

7. Atıf

Filoloji alanında, atıflar esas olarak yayımlanan makaleler, kitaplar veya kitap bölümlerine başka araştırmacılar tarafından yapılan bilimsel referansları içerir. Atıflar, adayın çalışmalarının başkaları tarafından kullanıldığını, değerlendirildiğini veya kaynak gösterildiğini kanıtlamaktadır.

7.1. Atıf Kategorileri ve Puanları

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki atıflar: 3 puan
BKCI kapsamındaki kitapta yapılan atıf: 2 puan
TR Dizin kapsamındaki dergilerde yapılan atıf: 2 puan
Diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergilerde yapılan atıf: 1 puan

Filoloji alanında AHCI ve ESCI atıfları görece daha sık görülebilir. Ayrıca Türkiye’deki filoloji dergilerinde atıf almak da 2 puan değerindedir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

7.2. Doktora Sonrası Atıf Zorunluluğu ve Üst Sınır

Adayın, doktora sonrası yayımlanmış çalışmalarına en az 5 puanlık atıf alması zorunludur. Bu maddeden toplanabilecek toplam puan 10’u geçemez. Kendi eserine yapılan öz atıflar veya aynı yayın içinde birden fazla atıf tek atıf sayılır, dolayısıyla puan artışı sağlamaz.

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

8.1. Puan Değerleri

Tamamlanmış doktora tezi danışmanlığı: 5 puan
Tamamlanmış yüksek lisans tezi danışmanlığı: 3 puan

Filoloji alanında tez danışmanlığı, alanın yeni araştırmacılar yetiştirilmesine büyük katkı sunar. Doktora tezi yönetmek daha kapsamlı bir süreç olduğu için 5 puanla ödüllendirilmektedir.

8.2. Maksimum Puan ve Eş Danışmanlık

Bu kategoriden alınabilecek puan maksimum 10’dur. İkinci veya eş danışman olması durumunda, asıl danışman tam puan alırken ikinci danışman yarısını alır. Bu düzenleme, adayın tez sürecindeki rolünü ve katkısını nesnel biçimde değerlendirmek içindir.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

Filoloji alanında da, büyük ulusal veya uluslararası projelere katılım, araştırma altyapısının geliştirilmesi ve disiplinlerarası iş birliğinin kurulması açısından önemlidir. Projeler, dil ve edebiyat materyalleriyle ilgili saha çalışmaları, veri tabanı oluşturma, sözlük veya ansiklopedi projeleri gibi geniş kapsamlı olabilir.

9.1. TÜBİTAK ve AB Çerçeve Programları

Koordinatör/yürütücü olmak: 15 puan
Araştırmacı olmak: 10 puan
Danışman olmak: 5 puan

TÜBİTAK veya AB Çerçeve Programları kapsamındaki projeler, filoloji araştırmalarına da ciddi destek sağlar.

9.2. Uluslararası Destekli Projeler

Başarıyla tamamlanmış uluslararası destekli (derleme ve rapor hazırlama hariç) bilimsel projelerde yürütücü, araştırmacı veya danışman olmak 10 puan değerindedir (UAK, 2025).

9.3. Kamu Kurumu/Özel Kuruluş İş Birliği

Üniversite dışındaki kurumlarla yapılan Ar-Ge veya Ür-Ge odaklı projelerde yürütücü, araştırmacı veya danışman olmak 5 puan kazandırır. Filoloji alanında dil teknolojileri, sözlük hazırlama, metin dijitalleştirme gibi uygulamalı konular bu kapsama girebilir.

9.4. Üniversitedeki BAP Projeleri

Üniversitelerin Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamında, tez ve uzmanlık projeleri haricinde başarıyla tamamlanmış bir projede yürütücü olmak 3 puan değerindedir. Bu başlık altından alınabilecek en fazla puan 20’dir.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora sonrası yapılan bilimsel toplantılarda sunulan bildiri ve özetler, filoloji alanında araştırmacının çalışmalarını akademik toplulukla paylaşması ve geri bildirim alması bakımından son derece önemlidir.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantılar (CPCI)

CPCI (Conference Proceedings Citation Index) kapsamındaki uluslararası toplantılarda sunulan tam metin veya özet bildiriler 5 puandır. Filoloji alanında bu tür uluslararası kongreler, disiplinlerarası tartışmaları da içerebilir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantılar

Düzenleme kurulunda bir akademik kurum veya branş derneğinden resmî temsilcinin yer aldığı diğer uluslararası ya da ulusal toplantılarda sunulan bildiriler 3 puan değerindedir (UAK, 2025).

10.3. Zorunluluk ve Üst Sınır

Doktora sonrasında bu kategoriden en az 5 puan almak gereklidir. Aynı toplantıda sunulan birden fazla çalışma olsa bile sadece biri puanlanır ve toplamda 10 puan üst sınır kabul edilir. Bu kural, adayın farklı organizasyonlarda faaliyet göstermesini teşvik eder.

11. Eğitim-Öğretim

Filoloji Temel Alanı’nda doçentlik unvanı hedefleyen adayların, eğitsel faaliyetleri de göz önünde bulundurulur. Adayın öğretim tecrübesi, ders içeriklerini geliştirmesi ve öğrencilere filolojik yöntemleri aktarması önemli kabul edilir.

11.1. Ders Verme

Doktora sonrasında ön lisans, lisans veya lisansüstü düzeyde dört farklı yarıyılda (dönemlik programlarda) veya iki farklı yılda (yıllık programlarda) ders vermek 2 puan kazandırır (UAK, 2025). Bu maddenin üst sınırı 6 puandır ve en az 2 puan almak zorunludur.

11.2. Kadrolu Öğretim Elemanı Olma

Doktora unvanının ardından en az 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak görev yapanlar, bu maddeden otomatik olarak 2 puan almış sayılır. Filoloji alanında kadrolu öğretim üyeliği, adayın akademik ve yönetsel deneyimini de artırır.

12. Patent/Faydalı Model

Filoloji gibi beşerî bilimler ağırlıklı bir disiplinde patent veya faydalı model geliştirmek nadir görülmekle birlikte, dijital sözlük veri tabanları, çeviri yazılımları veya dil işleme teknolojileri gibi alanlarda patent başvuruları yapılabilir.

12.1. Puanlama

Tescil edilmiş uluslararası patent: 20 puan
Tescil edilmiş ulusal patent: 10 puan
Tescil edilmiş faydalı model: 5 puan
Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Bir buluş birden çok kişi adına tescil edilmişse puan eşit olarak bölünür (UAK, 2025).

13. Ödül

Filoloji alanında, YÖK veya TÜBİTAK gibi kurumlarca verilen ödüller, adayın ülke ölçeğinde tanınır bir araştırmacı olduğunu gösterir.

YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü: 25 puan
YÖK Üstün Başarı Ödülü: 25 puan
TÜBİTAK Bilim Ödülü: 25 puan
TÜBİTAK Teşvik Ödülü (UBYT hariç): 25 puan
TÜBA GEBİP Ödülü: 25 puan
TÜBA TESEP Ödülü: 25 puan

Bu kategoriden en fazla 25 puan alınabilir. Birden fazla ödül almak, 25 puanı aşan bir getiri sağlamaz.

14. Editörlük

Filoloji alanında, dergi veya kitap editörlüğü yapmak, alanın yayın süreçlerine yön verme açısından önemli bir faaliyet olarak değerlendirilir.

14.1. Dergi Editörlüğü

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki dergiler: 2 puan
TR Dizin kapsamındaki dergiler: 1 puan

Bir filoloji dergisinin editörlüğünü üstlenmek, adayın akademik camiada sözüne güvenilir bir konumda olduğunu gösterir.

14.2. Kitap Editörlüğü

BKCI veya Scopus kapsamındaki kitapta editörlük: 1 puan

Bu puanlar, editörlük faaliyetinin tek başına çok yüksek oranda puan getirmesini önleyecek düzeydedir. Toplamda en fazla 4 puan alınabilir (UAK, 2025).

15. Diğer Kriterler

15.1. Web of Science H-İndeksi (En Az 5)

Adayın Web of Science veritabanında h-indeksinin en az 5 olması, 5 puan kazandırır. Filoloji alanında h-indeksi, sosyal veya beşerî bilimler alanlarına göre hesaplanan atıf miktarını gösterir.

15.2. Yurt Dışı Araştırma veya Öğretim Faaliyeti

YÖK’ün kabul ettiği uluslararası sıralama kuruluşlarında (ARWU, CWTS Leiden, QS, THE, URAP) ilk 300’de yer alan bir üniversitede en az altı ay kesintisiz araştırma veya öğretim faaliyetinde bulunmak 5 puan sağlar (UAK, 2025). Bu, filoloji akademisyeninin uluslararası bağlantılar ve deneyim kazanması açısından önemlidir. İki koşul birden yerine getirilse bile, bu maddedeki üst sınır 10 puandır.

16. Değerlendirme ve Sonuç

Filoloji Temel Alanı, dil ve edebiyat odaklı çalışmalarıyla ulusal ve uluslararası bilim dünyasında önemli bir konumda yer alır. 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, adayların bu alanın gerektirdiği akademik derinliği ve çeşitliliği yansıtan faaliyetlerde bulunmasını beklemektedir. Yüksek nitelikli makaleler (ulusal veya uluslararası), tez kaynaklı ancak sınırlı ölçüde puanlanan yayınlar, kitap veya kitap bölümü çalışmaları, bilimsel toplantılar, atıflar, ders verme ve tez danışmanlığı gibi çok yönlü kategoriler, filoloji alanında doçentlik unvanına hak kazanmak için gerekli olan akademik performansın bütüncül bir tablosunu sunar.

Özellikle, doktora sonrası dönemde üretken olmanın, 90 puanlık çalışmayı bu dönemde yapmak zorunluluğuyla desteklendiğini unutmamak gerekir. Bu zorunluluk, adayın doktora sürecinden bağımsız bir şekilde akademik kişiliğini güçlendirmesi için itici güç rolü üstlenir. Aynı şekilde, “Ulusal Makale” kategorisinde yer alan “en az altı yayın ve 50 puan” kuralı, filoloji bağlamında adayın hem tek yazarlı yayın becerisini hem de farklı dergilerdeki çeşitliliği göstermesini gerekli kılar. Bu, Türkiye’deki dil ve edebiyat araştırmalarını zenginleştirme amacının bir yansımasıdır.

Lisansüstü tezlerden üretilmiş yayınlar, adayın tez sürecinde elde ettiği bulguları yansıtma imkânı sunsa da bu kategorinin 20 puanla sınırlı tutulması, doktora sonrası bağımsız araştırmaların öncelikli olduğuna vurgu yapar. Kitap yazımı veya kitap bölümü hazırlama, filoloji disiplini için sıklıkla başvurulan yayın biçimlerindendir ve bu çalışmalar da doçentlik kriterlerinde önemli bir yere sahiptir. Aday, monografik bir kitap ya da çok yazarlı bir derleme içinde yer alarak alan yazınına kalıcı katkılar sunabilir.

Atıflar, filoloji alanında daha uzun vadede biriken ve genellikle edebi metinlerin veya dilbilim araştırmalarının kalıcı etkisini yansıtan önemli bir metriktir. Doktora sonrası atıf puanı en az 5 olması, adayın çalışmalarının başka araştırmacılar tarafından benimsendiğini gösterir. Tez danışmanlığı, lisansüstü öğrencilerin yetiştirilmesinde üstlenilen rol nedeniyle puanlanır. Bilimsel toplantılar, projeler ve editörlük gibi kategoriler de adayın akademik etkileşim düzeyini, yönetsel kabiliyetlerini ve filoloji literatürüne katkısını gösterir.

Son olarak, filoloji alanında patent/faydalı model gibi teknik unsurların nadir görülmesiyle birlikte, dil teknolojileri, sayısallaştırma (dijital beşerî bilimler) veya çeviri otomasyonu gibi alanlarda patent almak mümkündür. Bu, filolojinin yeni disiplinlerarası açılımlara açık bir alan olduğuna işaret eder.

Bütün bu kriterler ışığında, 2025 Mart döneminde filoloji alanında doçent olmak isteyen adayların, hem ulusal hem de uluslararası yayımlarda düzenli biçimde çalışmalarını sürdürmesi, tek yazarlı yayınlara da önem vermesi, tez çalışmalarından bağımsız yeni projeler geliştirmesi ve akademik görünürlüğünü artıracak etkinlikleri çoğaltması gerekir. Adayların bu kriterleri uzun vadeli stratejik planlarına dahil etmesi, doktora sonrasından itibaren düzenli puan toplamasını kolaylaştıracak ve doçentlik başvuru sürecini daha verimli kılacaktır.

Sonuç olarak, Filoloji Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, dil ve edebiyat çalışmalarının bilimsel kalitesini yükseltecek şekilde adayları teşvik etmektedir. Bu şartları dikkatle inceleyen ve çalışmalarını buna uygun olarak planlayan araştırmacılar, filoloji alanında özgün ve kalıcı katkılar sunarak doçentlik unvanına ulaşabilirler.

Kaynakça

UAK (2025). Filoloji Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler (Virgülle Ayrılmış)

Filoloji, Doçentlik, Uluslararası Makale, Ulusal Makale, Lisansüstü Tez, TR Dizin, Kitap, Atıf, Proje, Bilimsel Toplantı, Eğitim-Öğretim, Editörlük, Patent, H-indeksi, AHCI

by wporganizasyon Uncategorized

FEN BİLİMLERİ VE MATEMATİK TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: DETAYLI BİR İNCELEME

Özet (Abstract)
Bu makalede, Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı kapsamında 2025 Mart döneminde doçentlik unvanına başvuracak adaylara yönelik resmi kriterler detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen bu kriterler, adayların doktora sonrası dönemdeki araştırma performansını, uluslararası ve ulusal bilimsel etki düzeylerini, proje yürütücülüğü deneyimlerini, lisansüstü tez danışmanlığını ve akademik üretkenliklerini çok yönlü olarak değerlendirmeyi amaçlar. Özellikle “Uluslararası Makale” ve “Ulusal Makale” kategorilerinde Q1, Q2, Q3, Q4 ayrımları, başlıca yazar tanımlaması ve puan paylaşımı gibi detaylar, Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı açısından dikkat çekici düzenlemeler içermektedir. Makale boyunca, lisansüstü tezlerden üretilen yayınlar için konulan sınırlandırmalar, kitap ve kitap bölümleriyle ilgili değerlendirme kriterleri, atıf ve lisansüstü tez danışmanlığından alınacak puanlar, bilimsel toplantıların sınıflandırılması ve projelerin puanlanması gibi konular da örneklerle açıklanmaktadır. Sonuç bölümünde, 2025 Mart döneminde doçentlik başvurusu yapmayı planlayan araştırmacılar için kritik noktalar vurgulanarak bu sürece ilişkin öneriler sunulmuştur.

1. Giriş

Fen Bilimleri ve Matematik, çağdaş bilimin temelini oluşturan ve diğer pek çok bilim alanına ilham veren disiplinleri kapsar. Bu alanlarda yapılan araştırmalar, yeni teknolojilerin geliştirilmesinden evrenin temel yasalarını anlama çabalarına kadar geniş bir yelpazede topluma katkı sunar. Dolayısıyla Fen Bilimleri ve Matematik alanında akademik yeterliliğin ölçülmesi ve bu alanda doçent unvanına yükselme süreçlerinin belirlenmesi, bilimsel ilerlemenin sürekliliği için kritik önem taşır.

Türkiye’de doçentlik süreçleri, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından periyodik olarak güncellenen ve her anabilim dalının kendine özgü ihtiyaç ve özelliklerini dikkate alan ölçütler doğrultusunda yürütülür. Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı için 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları da bu sistemin bir parçası olarak yayınlanmıştır. Söz konusu şartlar, lisansüstü tez kaynaklı yayınları, uluslararası indekslerde yer alan makaleleri, ulusal dergilerdeki araştırmaları ve diğer akademik faaliyetleri dikkatle puanlayan kapsamlı bir çerçeve ortaya koyar (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

Makalenin ana hedefi, bu kriterleri derinlemesine inceleyerek Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayan araştırmacılara rehberlik etmektir. Metin boyunca öncelikle, başvuruda bulunacak adayların elde etmesi gereken asgari puan ve bu puanın doktora sonrasında üretilmiş çalışmalardan sağlanmasına ilişkin temel ilkeler açıklanacaktır. Ardından, uluslararası ve ulusal makale kategorilerindeki puanlama sistemi, “başlıca yazar” kavramı, lisansüstü tezlerden üretilen yayınların değerlendirme usulleri, kitap ve kitap bölümleriyle ilgili düzenlemeler, atıfların puanlanması, lisansüstü tez danışmanlığı, proje yürütücülüğü, bilimsel toplantılar, eğitim-öğretim faaliyetleri, patent/faydalı model çalışmaları ve ödüllere kadar uzanan geniş bir yelpazede tüm detaylar ele alınacaktır.

Böylesine geniş kapsamlı bir sistem, sadece adayın akademik üretkenliğini değil, aynı zamanda yaygın etki düzeyini, uluslararası görünürlüğünü ve bilimsel iş birliği kabiliyetini de yansıtır. Özellikle “başlıca yazar” kavramı gibi uygulamalar, Fen Bilimleri ve Matematik alanlarındaki ekip çalışmalarının adil biçimde puanlanmasını sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, doktora sonrası dönemde Q1, Q2 veya Q3 dergilerde başlıca yazar olarak yayımlanmış çalışmalarla belirli bir puan barajını aşma gerekliliği, adayın uluslararası standartlarda araştırma yapmasını teşvik eder.

Sonraki bölümlerde, tüm bu kriterler hem maddeler halinde hem de analitik bir bakışla açıklanacak; doçentlik başvuru sürecine ilişkin stratejik ipuçları sunulacaktır. Böylece, Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı’nda doktora sonrası akademik gelişim sürecini güçlendirmek isteyen araştırmacıların, 2025 Mart dönemi doçentlik kriterlerini daha iyi anlamaları ve bu doğrultuda planlama yapmaları hedeflenmektedir.

2. Genel Kriterler ve Puanlama Mantığı

2.1. Asgari 100 Puan Koşulu ve Doktora Sonrası 90 Puan Şartı

Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunacak adayların, beyan ettikleri eserlerden en az 100 puan elde etmeleri gerekmektedir. Ancak bu puanın en az 90’ının, doktora unvanının alınmasından sonra gerçekleştirilen çalışmalardan gelmesi şart koşulmuştur (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Buradaki temel amaç, adayın doktora sonrasında bağımsız ve özgün araştırmalar yaparak bilimsel yeterliliğini kanıtlamasıdır. Aynı zamanda, lisansüstü tezlerden üretilen yayınlar bu 90 puan içinde sayılmamakta; sadece ilgili “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı altında puanlanmaktadır. Bu yaklaşım, tez sonrası araştırma sürecinin önemini vurgulamaktadır.

2.2. Bilim Alanı ile İlgililik

UAK tarafından hazırlanan kriterlere göre, adayın beyan ettiği eserlerin ve faaliyetlerin başvurulan bilim alanı, yani Fen Bilimleri ve Matematik ile ilgili olması zorunludur. Bu, adayın alana özgü bilgi birikimini gösteren çalışmalar yaptığından emin olunmasını sağlar. Farklı disiplinlerdeki yayınlar, Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı doçentlik başvurusu kapsamında değerlendirmeye alınmaz.

2.3. Tekrara Düşmeme ve Tek Kategoride Puanlama İlkesi

Her çalışma yalnızca bir başlık altında puanlandırılır; dolayısıyla aynı eserin hem “Uluslararası Makale” hem de “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” gibi farklı kategorilerde tekrardan puan alması mümkün değildir. Bu kural, puanlamada adaleti sağlamak ve fazla puanlanmanın önüne geçmek açısından kritik önem taşır (UAK, 2025).

2.4. Yazar Puan Paylaşımı ve “Başlıca Yazar” Kavramı

Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı için özel olarak dikkat çeken bir uygulama, yazarlar arası puan paylaşımıdır. Tek yazarlı makalelerde yazar tam puan alır. İki yazarlı makalelerde “başlıca yazar”, tam puanın %80’ini (0,8), ikinci yazar ise %50’sini (0,5) alır. Üç veya daha fazla yazarlı makalelerde başlıca yazar toplam puanın yarısını alırken, kalan yazarlar diğer yarıyı eşit olarak paylaşır. Başlıca yazarın belirtilmediği makalelerde ise puan yazarlar arasında eşit şekilde bölünür (UAK, 2025).

“Başlıca yazar” tanımı da ayrıca yapılmıştır:

Makale tek yazarlı ise başlıca yazar otomatik olarak bellidir.
Danışmanlığını yaptığı lisansüstü öğrenci(ler) ile birlikte makale yazan öğretim üyesi de başlıca yazar olarak kabul edilir (aynı çalışmada ikinci danışman varsa bu kişi “başlıca yazar” sayılmaz).

Bu yaklaşım, ekip çalışmalarının Fen Bilimleri ve Matematik’te sıklıkla görülen yapısını yansıtmaktadır. Deneysel araştırmalarda, laboratuvar ortamında birden çok araştırmacı birlikte çalışabileceğinden, puan paylaştırmanın adil olması için “başlıca yazar” tanımı özellikle vurgulanır.

3. Uluslararası Makale ve Koşulları

3.1. SCIE veya SSCI Kapsamındaki Dergiler (Q1, Q2, Q3, Q4)

Fen Bilimleri ve Matematik alanında, bilimsel makalelerin büyük çoğunluğu SCIE (Science Citation Index Expanded) veya SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamındaki dergilerde yayımlanır. Bu dergiler, etki faktörlerine (Impact Factor) göre Q1, Q2, Q3 ve Q4 olarak sıralanır.

Q1: 30 puan
Q2: 20 puan
Q3: 15 puan
Q4: 10 puan

Adayın hazırladığı lisansüstü tezlerden üretilmemiş olmak kaydıyla, bu makalelerden doktora sonrası süreçte belirli bir puan almak zorunludur. Örneğin Biyoloji, Fizik, Kimya, Moleküler Biyoloji ve Genetik bilim alanlarında, doktora unvanının alınmasından sonra Q1, Q2 veya Q3 dergilerde yayımlanmış makalelerden başlıca yazar olmak şartıyla en az 40 puan toplama zorunluluğu vardır. Matematik ve İstatistik bilim alanlarında bu zorunlu asgari puan 20’dir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

Bu düzenlemeler, adayın yüksek etkili dergilerde (özellikle Q1, Q2 veya Q3) makale yayımlamasını özendirmek içindir. Fen Bilimleri ve Matematik’te uluslararası rekabetin yoğun olduğu Q1 dergilerde makale yayımlayabilmek önemli bir başarı ölçütü olarak görülür.

3.2. AHCI Kapsamındaki Dergiler

AHCI (Arts & Humanities Citation Index) ağırlıklı olarak beşeri bilimlerde tanınsa da bazı fen-matematik dallarında da yararlanılabilecek alanlar olabilir. AHCI kapsamında yayımlanan bir makale 20 puan değerindedir. Yine bu kategoriye de tez dışı yayınlar girebilir.

3.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergiler

Fen ve Matematik alanlarındaki çalışmaların önemli bir kısmı Scopus veya ESCI (Emerging Sources Citation Index) kapsamında da yayımlanabilir. Bu dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Özellikle Scopus, geniş bir tarama alanına sahip olup fen ve matematik dallarının çoğunu içerir.

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI ve Scopus dışında kalan uluslararası indekslerde taranan dergilerde yayımlanan makaleler, puan açısından 5 puan değerindedir (UAK, 2025). Bu kategorideki dergilerin etki alanı genelde daha sınırlı olduğundan puan miktarı da daha düşük tutulmuştur.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Bu başlık altındaki editöre mektup, araştırma notu, özet, kitap kritiği vb. türdeki çalışmalardan 3 puan verilir. Fen Bilimleri ve Matematik alanında da bu tür kısa yazılar bazen önemli açıklamalar veya metodolojik katkılar içerir; ancak tam makale statüsünde olmadığı için puanı daha sınırlıdır.

3.6. Zorunlu Puan ve Başlıca Yazar Olma Kriteri

Doktora sonrası dönemde adayın, SCIE/SSCI kapsamındaki Q1, Q2 veya Q3 dergilerde yayımlanmış makalelerden en az birinde “başlıca yazar” sıfatıyla belirli bir puan barajını aşması (Biyoloji, Fizik, Kimya, Moleküler Biyoloji ve Genetik alanlarında 40, Matematik ve İstatistik alanlarında 20 puan) kritik bir koşuldur. Bu düzenleme, fen ve matematik alanlarındaki uluslararası yayınların niteliğini garanti altına almayı hedeflemektedir.

4. Ulusal Makale

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin (TÜBİTAK ULAKBİM) ulusal çapta taranan önemli bir veri tabanıdır. Fen Bilimleri ve Matematik alanında TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Bu kategorideki makalelerin tez tabanlı olmaması (yani doktora veya yüksek lisans tezinden üretilmemiş olması) gerekir (UAK, 2025).

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışındaki hakemli dergilerde basılan ulusal makaleler 4 puan değerindedir. Bu fark, TR Dizin’in ulusal akademik yayın standardını temsil etmesiyle ilişkilidir.

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Ulusal hakemli dergilerde yayımlanan editöre mektup, özet veya benzeri kısa çalışmalar 2 puan değerindedir. Dolayısıyla bu tür yayınlar, tam makaleye kıyasla daha düşük puanlandırılır.

4.4. Doktora Sonrası Ulusal Yayın Zorunluluğu

Doktora sonrasındaki dönem için, TR Dizin kapsamındaki dergilerden en az 10 puan alma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu kural, fen ve matematik alanlarında da ulusal dergilerde kaliteli araştırmaların yayımlanmasını teşvik eder. Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışı doçentlik denkliği başvurusunda bulunanlar bu koşulu farklı şekilde karşılamak durumundadır; TR Dizin dergilerinde yayın yapamamışlarsa, aynı sayıdaki yayını 1. maddenin a, b veya c bentleri (Q1, Q2, Q3, Q4, AHCI, ESCI vb.) kapsamında gerçekleştirmeleri gereklidir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

5.1. Kapsam

Bu madde, adayın doktora veya yüksek lisans tezine dayanarak ürettiği yayınları kapsar. Örneğin SCIE/SSCI/AHCI indeksindeki dergilerde yayımlanan tez tabanlı makaleler 20 puan, ESCI veya Scopus kapsamındakiler 10 puan, diğer uluslararası indekslerdeki makaleler 5 puan, TR Dizin kapsamındakiler 8 puan olarak puanlanır (UAK, 2025). Aynı şekilde, BKCI kapsamındaki kitap veya kitap bölümünden de puanlar alınabilir.

5.2. Zorunlu Yayın ve Puan Sınırı

Bu madde kapsamında (a-h bentleri) en az bir yayın yapmak zorunludur. Ancak buradan elde edilebilecek toplam puan 20 ile sınırlıdır. Bu, adayın tez çalışmalarının ötesine geçip doktora sonrası çalışmalar yapmasını teşvik eden kritik bir sınırlamadır. Fen Bilimleri ve Matematik alanında tez tabanlı yayınların katkısı büyük olsa da, doçentlik sürecinde adayın tez dışındaki çalışmalarının da önemsenmesi beklenir.

5.3. Kitap ve Kitap Bölümü Koşulları

BKCI kapsamındaki kitaplar veya kitap bölümleri üzerinden de puan alınabilir. Diğer ulusal veya uluslararası kitaplarda bölüm yazmak da adayın tezinden üretilmiş bir çalışma ise 3 veya 5 puan olarak puanlanabilir. Yine de toplamda 20 puanın üzerine çıkılamaz.

5.4. Bilimsel Toplantılar

Bu madde, tez kaynaklı çalışmaların uluslararası bilimsel toplantılarda sunulması durumunu da kapsar. CPCI’da (Conference Proceedings Citation Index) yayımlanan tam metin veya özet bildiriler 3 puan, diğer uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda basılı/elektronik olarak yayımlanan bildiriler 2 puan değerindedir. Fen Bilimleri ve Matematik dalında düzenlenen birçok uluslararası kongre, tez araştırmalarını tanıtmak için ideal bir platform sağlar.

6. Kitap

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap

Adayın lisansüstü tezlerinden üretilmemiş olmak koşuluyla, BKCI (Book Citation Index) kapsamındaki bir kitap yazması durumunda 20 puan elde edilebilir. Fen Bilimleri ve Matematik alanında kapsamlı monografiler, literatüre önemli katkılar sağlayabilir.

6.2. BKCI Kapsamındaki Kitapta Bölüm

BKCI kapsamındaki kitaptaki her bir bölüm, 10 puan değerindedir. Örneğin matematikte uluslararası düzeyde yayımlanan bir derleme kitapta önemli bir bölüm yazmak, alanında otorite kabul edilmenin işaretlerinden biridir.

6.3. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümleri

BKCI dışındaki uluslararası veya ulusal kitaplar 5 puan, bu kitaplarda yazılan bölümler 3 puan olarak puanlanır. Ancak bu maddenin c ve d bentlerinden toplamda en fazla 5 puan alınabilir. Dolayısıyla birçok bölüm yazmış olmak tek başına adayın puanını sınırsız şekilde artırmaz.

6.4. Puan Sınırı ve Diğer Şartlar

Bu madde kapsamında alınabilecek puanların toplamı 20’yi aşamaz. Ayrıca aynı kitaptaki birden fazla bölüm, puanlama açısından tek bölüm olarak değerlendirilir. Bu uygulama, adayın farklı türdeki akademik faaliyetlere yönelmesini teşvik eder.

7. Atıf

7.1. Uluslararası İndekslerde Yapılan Atıflar

Fen Bilimleri ve Matematik’te adayın eserlerine yapılan atıflar, bilimsel etkinin önemli göstergelerinden biridir. SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki dergilerdeki atıflar 3 puan değerindedir (UAK, 2025). Örneğin matematik veya biyoloji alanında yayımlanmış bir makaleye uluslararası düzeyde atıf almak, eserin evrensel geçerliliğini güçlendirir.

7.2. BKCI Kapsamındaki Kitapta Yapılan Atıflar

BKCI kapsamındaki kitaplardaki atıflar 2 puan olarak değerlendirilir. Bu, alanında yetkin uluslararası yayınevlerinde basılan kitaplarda eserlerden söz edilmesini ölçmeye yöneliktir.

7.3. TR Dizin Kapsamındaki Dergilerde Yapılan Atıflar

Ulusal boyutta da atıf alan aday, her bir atıf için 2 puan alır. Fen Bilimleri ve Matematik alanlarında Türkiye’deki akademik yayınların nitelikli atıfları da bu şekilde önemsenmiş olur.

7.4. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap veya Dergiler

Daha düşük prestijli indekslerde ya da farklı yayınevlerinde yapılan atıflar 1 puan değerindedir. Burada amaç, farklı kaynaklardan gelen atıfların da belirli oranda tanınmasını sağlamaktır.

7.5. Doktora Sonrası Zorunluluk ve Puan Sınırı

Atıf kategorisinden alınacak en az puan 5’tir. Üst sınır ise 10’dur. Fen Bilimleri ve Matematik’te doktoradan sonra üretilen makalelerin atıf alması, adayın uluslararası ya da ulusal düzeyde tanınırlığını yansıtır. Adayın kendi eserine yaptığı atıflar veya aynı yayında bir esere birden fazla kez yapılan atıflar tek atıf sayılır ve puanlanmaz.

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

8.1. Puan Değerleri

Doktora tez danışmanlığını tamamlayan aday 5 puan, yüksek lisans tez danışmanlığını tamamlayan aday 3 puan elde eder (UAK, 2025). Fen Bilimleri ve Matematik alanlarında doktora tezleri genellikle uzun süren ve önemli deneysel veya kuramsal çalışmalar içerdiğinden, bu danışmanlık deneyiminin puanlandırılması adayın yetiştirici rolünü de vurgular.

8.2. Maksimum Puan ve Eş Danışmanlık

Bu kategoriden alınabilecek toplam puan 10’u aşamaz. Eğer aday ikinci danışman (eş danışman) konumundaysa, asıl danışmanın puanlarının yarısını alır. Bu uygulama, danışmanlar arasında görev dağılımının netleştirilmesi ve tek bir tez üzerinden çok yüksek puanlar elde edilmesinin önlenmesi amacını taşır.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

9.1. AB Çerçeve Programları/TÜBİTAK Projeleri

Fen Bilimleri ve Matematik alanında, özellikle TÜBİTAK destekli projeler veya AB Çerçeve Programları büyük önem taşır. Koordinatör/yürütücü olmak 15 puan, araştırmacı olmak 10 puan, danışman olmak 5 puan kazandırır (UAK, 2025). Bu projeler, çoğunlukla laboratuvar çalışmaları, kuramsal analizler veya ileri düzey teknolojik uygulamalar içerir.

9.2. Uluslararası Destekli Projeler

Derleme ve rapor hazırlama çalışmalarını hariç tutmak kaydıyla, başarıyla tamamlanmış uluslararası destekli bilimsel projelerde yürütücü, araştırmacı ya da danışman olmak 10 puan değerindedir. Fen Bilimleri ve Matematik’te uluslararası iş birliği yapmak, adayın küresel ölçekteki etkileşimini artırdığından önemlidir.

9.3. Kamu/Özel Kuruluş Projeleri

Üniversite dışındaki kamu veya özel kuruluşlarla yürütülen Ar-Ge veya Ür-Ge projelerinde görev almak 5 puan kazandırır. Bu çalışmalar, fen ve matematik ilkelerinin endüstriyel veya toplumsal uygulamalara dönüştürülmesinde kritik rol oynar.

9.4. Üniversitedeki BAP Projeleri

Üniversitelerin BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri) birimleri tarafından desteklenen ve tez/uzmanlık projeleri hariç tutulan araştırmalarda yürütücü olmak 3 puan değerindedir. Fen Bilimleri ve Matematik alanında BAP projeleri, disiplin içinde yeni araştırma gruplarının oluşmasına katkı sağlayabilir.

9.5. Puan Sınırı

Bu kategoriden alınabilecek maksimum puan 30’dur. Fen Bilimleri ve Matematik alanlarında projelerin yoğun olması nedeniyle bu üst sınır, tek bir kategoriden aşırı puan toplama olasılığını sınırlandırır.

10. Bilimsel Toplantılar

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantılar (CPCI)

CPCI (Conference Proceedings Citation Index) kapsamına giren uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan tam metin veya özet bildiriler 5 puan değerindedir. Fen Bilimleri ve Matematik’te bu tür toplantılar, disiplinin en güncel gelişmelerinin paylaşıldığı platformlar olarak dikkate değerdir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantılar

Başka uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda (tanımlanan koşulları sağlayan) sunulan tam metin veya özetler 3 puan kazandırır. Burada esas alınan şart, toplantının düzenleme kurulunda bir akademik kurum veya branş derneğinden temsilcinin resmî olarak görevlendirilmiş olmasıdır (UAK, 2025).

10.3. Zorunlu Puan ve Üst Sınır

Doktora sonrası dönemde bu kategoriden en az 5 puan almak zorunludur. Aynı kongrede sunulan birden fazla çalışma varsa sadece biri puan alabilir. Toplamda en fazla 10 puan elde edilebilir. Bu uygulama, adayın farklı konferanslara katılımını ve çalışmalarını çeşitlendirmesini teşvik eder.

11. Eğitim-Öğretim Faaliyetleri

11.1. Ders Verme

Doktora sonrası eğitim-öğretim faaliyetleri, Fen Bilimleri ve Matematik alanında da büyük önem taşır. Adayın dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda veya yıllık programlarda iki farklı yılda ön lisans/lisans/lisansüstü düzeyde ders vermiş olması 2 puan kazandırır. Bu maddeden en az 2 puan alması zorunludur ve üst sınır 6’dır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

11.2. Kadrolu Öğretim Elemanı Olarak Görev Yapmak

Doktora unvanının alınmasından sonra en az 2 yıl yükseköğretim kurumlarında kadrolu öğretim elemanı olarak görev yapanlar, bu kategoriden doğrudan 2 puan alır. Fen Bilimleri ve Matematik’te araştırma laboratuvarları ve deneysel çalışmalar sıkça olduğu için, öğretim faaliyeti de adayın aynı zamanda deneysel altyapıyı öğrencilere aktarması bakımından önemlidir.

12. Patent/Faydalı Model

12.1. Uluslararası Patent

Tescil edilmiş uluslararası patent, Fen Bilimleri ve Matematik alanında yenilikçi buluşların korunmasını gösterir ve 20 puan değerindedir. Buluş basamağı, yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik ölçütlerini karşılayan patentler bu kapsamda kabul edilir (UAK, 2025).

12.2. Ulusal Patent

Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescil edilmiş ulusal patent 10 puan kazandırır. Fen ve Matematik temelli buluşlar, çok çeşitli sektörlere uygulanabilirlik gösterebilir.

12.3. Faydalı Model

Tescil edilmiş faydalı model, 5 puan değerindedir. Patent kadar kapsamlı inceleme sürecinden geçmeyen ancak pratik bir yenilik sunan buluşlar bu şekilde değerlendirilir.

12.4. Kişisel Patent Başvurusu

Kişisel patent başvurusu yapmak 2 puan sağlar. Tescil gerçekleşmeden de bu başvuru belirli oranda adayın yenilikçi düşünce yeteneğini yansıtır. Ancak tescil edilmesi durumunda puan değeri daha yüksek olur.

12.5. Puan Paylaşımı

Bir patent ya da faydalı model birden fazla kişi adına tescil edilmişse puan, kişiler arasında eşit bölünür. Fen Bilimleri ve Matematik alanındaki buluşlar genellikle çoklu araştırma ekibiyle geliştirildiğinden bu kural, adil puan paylaşımı için gereklidir.

13. Ödül

13.1. YÖK ve TÜBİTAK Ödülleri

YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü, YÖK Üstün Başarı Ödülü, TÜBİTAK Bilim Ödülü, TÜBİTAK Teşvik Ödülü (UBYT hariç), TÜBA GEBİP ve TÜBA TESEP gibi prestijli ödüllerden herhangi birini alan aday, 25 puan elde eder (UAK, 2025). Fen Bilimleri ve Matematik’te bu tür ödüller, adayın üst düzey bilimsel yetkinlik sergilediğini gösterir.

13.2. Puan Sınırı

Bu kategoriden alınabilecek puanın üst limiti 25’tir. Yani aday birden fazla ödül almış olsa dahi, bu kategorideki puan toplamı 25’i aşamaz. Böylelikle ödüllerin tek başına doçentlik puanlamasında baskın hale gelmesi engellenir.

14. Editörlük

14.1. Uluslararası Dergi Editörlüğü

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki dergilerde editörlük yapmak 2 puan kazandırır. Fen Bilimleri ve Matematik’te bir derginin editörü olmak, adayın alanın yayın süreçlerini yönetme becerisini gösterir.

14.2. BKCI veya Scopus Kapsamındaki Kitapta Editörlük

BKCI veya Scopus tarafından taranan kitaplarda editörlük yapmak 1 puan değerindedir. Örneğin çok yazarlı bir akademik eserin fen/matematik konularında editörlüğünü yürütmek bu puanlamaya girer.

14.3. TR Dizin Kapsamındaki Dergi Editörlüğü

TR Dizin’de taranan ulusal dergilerde editörlük yapmak da 1 puan değerindedir. Fen Bilimleri ve Matematik alanında ulusal yayın kalitesini yükseltmek, editörlük görevlerinin temel amaçlarındandır.

14.4. Puan Sınırı

Editörlük faaliyetlerinden alınabilecek toplam puan, 4’ü aşamaz. Aday birden fazla dergide görev alsa bile bu üst sınır sabittir. Bu kural, editörlüğün önemli ancak tek başına belirleyici olmayan bir faaliyet olarak konumlanmasını sağlar.

15. Diğer Kriterler

15.1. Web of Science H-indeksi

Adayın Web of Science veritabanına göre en az 5 düzeyinde bir h-indeksine sahip olması, 5 puan olarak değerlendirilir (UAK, 2025). H-indeksi, yazarın hem yayın sayısını hem de bu yayınların atıf alma durumunu bir arada ölçmesi bakımından fen ve matematik camiasında sıkça kullanılan bir metriktir.

15.2. Yurt Dışı Araştırma veya Öğretim Faaliyeti

YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarından (ARWU, CWTS Leiden, QS, THE, URAP) herhangi birinde ilk 300’de yer alan bir üniversitede, kesintisiz en az altı ay süreyle yurt dışı araştırma veya öğretim faaliyetinde bulunan adaylar 5 puan kazanır. Fen Bilimleri ve Matematik alanlarında yurt dışı araştırma deneyimi, uluslararası iş birliği ve küresel görünürlük açısından önemlidir.

15.3. Üst Sınır

Bu madde kapsamındaki puanlar en fazla 10 olabilir. Yani aday hem h-indeks şartını sağlayıp hem de yurt dışı deneyimine sahip olsa bile toplam 10 puanı aşamaz. Amaç, farklı faaliyetlerin dengeli bir şekilde değer bulmasını sağlamaktır.

16. Değerlendirme ve Sonuç

Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı, özellikle deneysel ve kuramsal çalışmaların hızla geliştiği bir alandır ve bu alanda doçentlik unvanı almak isteyen adayların çok boyutlu bir akademik yetkinliğe sahip olmaları beklenir. 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları da bu çok boyutlu yapıyı yansıtacak şekilde tasarlanmış; adayın makale yayınlarından atıflara, tez danışmanlıklarından bilimsel projelere, kitaptan patent faaliyetlerine kadar uzanan geniş bir yelpazede yeterlilik göstermesini talep etmektedir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

Özellikle uluslararası makaleler alanında getirilen “başlıca yazar” kavramı ve Q1, Q2, Q3 dergilerde alınması gereken asgari puanlar, adayın doktora sonrasında uluslararası standartlarda nitelikli araştırmalar yapmasını sağlamayı hedefler. Biyoloji, Kimya, Fizik gibi deneysel ağırlıklı alanlarla Matematik ve İstatistik gibi kuramsal alanlar arasındaki puan farklılıkları, disiplinlerin yapısını ve yayın dinamiklerini göz önünde bulundurur.

Ulusal makaleler ve TR Dizin kapsamındaki dergiler de Türkiye’deki bilim camiasına katkıyı vurgulamaktadır. Lisansüstü tezlerden üretilen yayınların toplam puanının sınırlandırılması ise adayın doktora sonrası bağımsız çalışmalarını teşvik etme amacını yansıtır. Aynı zamanda proje, atıf, editörlük, bilimsel toplantı gibi farklı faaliyetlerin puanlanması, çok yönlü bir akademik portre oluşturmayı sağlar. Patent ve faydalı model gibi yenilikçi çıktılar, fen ve matematik alanlarında sanayi ve teknoloji ile etkileşimin önemini vurgular.

Tüm bu kriterlerin ortak paydası, Türkiye’de bilimsel kalitenin ve uluslararası görünürlüğün artırılmasıdır. Adayların, doktora derecesini aldıktan sonra bu kriterleri dikkatle inceleyerek akademik planlamalarını yapmaları büyük önem taşır. Örneğin, doktora sonrası ilk birkaç yıl içinde Q1, Q2 veya Q3 dergilerde düzenli olarak yayın yapmayı hedeflemek, ulusal makale puanlarını da zamanında tamamlamak, proje çalışmalarına aktif biçimde katılmak ve öğrenci tez danışmanlığı üstlenmek, uzun vadede doçentlik başvurusunu kolaylaştıracak stratejik adımlardır.

Adayın kendi çalışmalarına özeleştirel bir gözle bakarak “hangi kategorilerde puan eksiği var” sorusunu sürekli gündemde tutması yararlı olacaktır. Örneğin, çok sayıda uluslararası makalesi olmasına rağmen TR Dizin yayın eksiği varsa, bu açığı kapatmak üzere ulusal düzeyde kaliteli dergilerde de yayın yapmak gerekir. Ya da adayın atıf puanında bir eksiklik söz konusuysa, bilimsel iş birliği ağını genişletmek, çalışmaları daha görünür kılacak konferanslarda sunum yaparak uluslararası araştırmacılarla iletişimi artırmak önemli stratejiler olabilir. Proje deneyimi zayıf olan bir aday ise AB Çerçeve Programları veya TÜBİTAK projelerinde yer alarak hem maddi hem de bilimsel destek sağlayacak bir alt yapıya kavuşabilir.

Sonuç olarak, Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, doktoradan sonra bilimsel üretkenliğin sürdürülmesini, yayınların uluslararası kalitede olmasını ve farklı faaliyet alanlarında çeşitlilik oluşturulmasını şart koşar. Bu kriterlerin temelini oluşturan anlayış, bilimin evrensel bir çaba olması ve fen-matematik alanlarında rekabetin küresel düzeyde gerçekleştiği gerçeğidir. Türkiye’de akademik yükseltme mekanizması, bu küresel rekabette nitelikli araştırmacıların yetişmesini ve bilimsel çalışmaların uluslararası standartlarla uyumlu olmasını hedeflemektedir. Adaylar, burada anlatılan hususlara dikkat ederek akademik kariyer planlamalarını yaptıklarında, doçentlik başvurusu sürecini daha şeffaf ve başarılı bir şekilde yönetebilir.

Kaynakça

UAK (2025). Fen Bilimleri ve Matematik Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler (Virgülle Ayırılmış)

Fen Bilimleri, Matematik, Doçentlik, Başlıca Yazar, Uluslararası Makale, Ulusal Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Puanlama Sistemi, Proje Yürütücülüğü, Atıf, Patent, Editörlük, Eğitim Öğretim Faaliyetleri, H-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

EĞİTİM BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

Özet (Abstract)
Bu makalede, Eğitim Bilimleri Temel Alanı için 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları ayrıntılı biçimde ele alınmaktadır. Yükseköğretim sisteminin en önemli akademik unvanlarından biri olan doçentlik, bilimsel araştırmaların sürekliliğini ve kalitesini sağlama açısından büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen güncel koşullar, adayların akademik yeterliliklerini ölçmeyi amaçlamaktadır. Makalenin odağında, Eğitim Bilimleri Temel Alanı özelinde gereken asgari puanlar, yayın türleri, lisansüstü tezlerden üretilen yayınlara ilişkin sınırlamalar, atıflar ve diğer akademik faaliyetler yer almaktadır. Metin boyunca, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf” gibi ana başlıklar üzerinden ilgili düzenlemeler detaylı biçimde açıklanacak; ayrıca proje yürütücülüğü, bilimsel toplantılar, patent, danışmanlık, ödüller ve editörlük gibi diğer önemli hususlar da değerlendirilecektir. Bu çalışma, Eğitim Bilimleri Temel Alanı’nda doçentlik unvanına başvuracak adaylar açısından rehber niteliği taşımakta olup, Üniversitelerarası Kurul’un ilgili yönetmelik ve yönergeleri çerçevesinde oluşturulmuştur.

Giriş
Eğitim Bilimleri, çağdaş toplumların gelişiminde kritik rol oynayan bir bilim dalıdır. Öğretim yöntemlerinin geliştirilmesi, programların iyileştirilmesi, eğitim teknolojilerinin etkin kullanımı ve öğrenci başarısının artırılması gibi konular, eğitim bilimcilerin temel araştırma alanları arasında yer alır. Bu alanın Türkiye’deki akademik yükseltme süreci de diğer bilim alanlarında olduğu gibi titizlikle tasarlanmış kriterlere dayanmaktadır. Yükseköğretim kurumlarında istihdam edilen öğretim elemanları için en yüksek akademik unvanlar “Profesör”, “Doçent” ve “Doktor Öğretim Üyesi” şeklinde sıralanır. Bu unvanlar, her bir kademede belirli bilimsel yeterliklerin yerine getirilmesini gerektirir.

Doçentlik, bu kademeler içerisinde özellikle araştırma ve akademik yayın üretimi bakımından önemli bir eşiktir. Adayların doktora derecesinden sonra bağımsız araştırma yapabilme, uluslararası alanda tanınır yayınlar üretebilme ve bilimsel bilgiyi derinleştirme potansiyeline sahip olduklarını göstermeleri beklenir. Bu beklenti, Eğitim Bilimleri Temel Alanı gibi uygulama ve kuramın iç içe geçtiği bir alan için son derece kritiktir.

Üniversitelerarası Kurul (UAK), doçentlik sürecine ilişkin ölçütleri periyodik olarak güncelleyerek farklı alanların gereksinimlerini dikkate alır. Eğitim Bilimleri Temel Alanı özelinde 2025 Mart dönemi için yayımlanmış başvuru şartları, hem ulusal hem de uluslararası akademik performansı dikkate alan kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır. Bu şartlar çerçevesinde adaylardan, belirlenmiş puan barajını aşmaları; uluslararası ve ulusal nitelikte makaleler, kitap bölümleri ve bilimsel toplantı bildiri gibi yayınlar yapmaları; lisansüstü tez danışmanlığı, bilimsel araştırma projeleri, atıflar ve editörlük gibi akademik faaliyetlerde bulunmaları beklenmektedir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

Bu makalede, söz konusu şartlar ayrıntılı biçimde incelenecek ve adaylar için kapsamlı bir rehber oluşturulacaktır. Metin boyunca, doçentlik kriterlerinin temel ilkeleri vurgulanacak; puanlama sistemi, asgari puan eşiği, yayın türlerinin taşıması gereken özellikler ve lisansüstü tezlere dayanan yayınların sınırlamaları gibi konular üzerinde durulacaktır. Ayrıca, Eğitim Bilimleri Temel Alanı’na has uygulamalar bağlamında “TR Dizin” koşulları ve uluslararası indekslerde yer alan yayınların öneminden de söz edilecektir.

Bu kapsamlı incelemenin amacı, 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapmayı planlayan Eğitim Bilimleri akademisyen adaylarına yol göstermek ve süreç hakkında derinlemesine bilgi sunmaktır. Aynı zamanda, bu kuralların altında yatan mantığı anlamak ve akademik yükselme sürecinin tutarlılık, şeffaflık ve kalite güvencesi ilkeleriyle uyumunu kavramak açısından da bu makale önemli bir referans niteliğindedir.

1. Genel Çerçeve: Puanlama ve Asgari Koşullar

1.1. Asgari Puan Barajı
Eğitim Bilimleri Temel Alanı’nda doçentliğe başvurmak isteyen adaylardan, eserleri ve akademik faaliyetleri üzerinden en az 100 puan toplamaları beklenmektedir. Bu 100 puan, tablo halinde sunulan yaygın faaliyetlerden (uluslararası makale, ulusal makale, proje, atıf vb.) alınacak puanların toplamını ifade eder (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Ancak bu toplam puan içerisinde özellikle dikkat çekici bir koşul bulunmaktadır: Adayın en az 90 puanı, doktora unvanının alınmasından sonra gerçekleştirilmiş çalışmalarından elde etmiş olması gerekmektedir. Böylelikle, adayların doktora eğitimlerini tamamladıktan sonra bilimsel çalışmalarını sürdürdüklerini ve akademik anlamda gelişmeye devam ettiklerini kanıtlamaları amaçlanır.

Bunun yanı sıra, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından elde edilen puanlar bu 90 puan hesabına dahil edilmemektedir. Adaylar, yüksek lisans veya doktora tezlerinden ürettikleri yayınlardan puan kazanabilirler ancak bu puanlar, doktora sonrası üretilen yayınlar kapsamında değerlendirilemez. Böylece, adayların doktora sonrası dönemde bağımsız ve özgün araştırmalar yapma motivasyonları artırılmış olmaktadır.

1.2. Çalışmaların İlgili Bilim Alanı ile Örtüşmesi
Eğitim Bilimleri Temel Alanı için beyan edilen her türlü yayın ve etkinlik, başvuruda bulunulan bilim alanı ile ilgili olmalıdır. Bu husus, doçentlik sürecinde kaliteyi ve alan uzmanlığını güvence altına almak için belirlenmiştir. Adaylar, eğitim bilimiyle ilişkili olmayan, farklı disiplinlerdeki çalışmalarla doçentlik puanı elde edemeyecektir. Bu, ilgili alandaki bilimsel derinleşmeyi teşvik eden kritik bir ilkedir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

1.3. Tekrar Puanlanmama İlkesi
Her çalışma sadece bir kez ve tek bir kategoride puanlanır. Eğer bir yayın, aynı anda hem “Uluslararası Makale” hem de “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” kategorisine girebilecekse, bu yayının tek bir kategoride değerlendirilmesi zorunludur. Adayın puanlama stratejisini bu ilkeyi gözeterek planlaması, puan kayıplarını önlemek açısından önemlidir.

1.4. Yazarlık Paylaşımı
Tek yazarlı yayınlarda, yazar tam puanı almaktadır. Ancak çok yazarlı yayınlarda puan, yazarlar arasında eşit biçimde bölünür. Eğitim Bilimleri Temel Alanı’nda, özellikle çok yönlü ve ekip çalışmasıyla yürütülen projeler sonucunda ortaya çıkan yayınlar sıklıkla görülmektedir. Bu nedenle, her yazarın bu puanlamadan adil biçimde faydalanabilmesi için böylesi bir dağıtım sistemi benimsenmiştir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

2. Uluslararası Makale

2.1. SCIE veya SSCI Kapsamındaki Dergilerde Yayımlanmış Makaleler (Q1, Q2, Q3, Q4)
Uluslararası makale kategorisi, adayların küresel ölçekte tanınan ve indekslenen dergilerde yayın yapabilmesini teşvik etmektedir. SCIE (Science Citation Index Expanded) veya SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler, etki değerine (impact factor) göre Q1, Q2, Q3 ve Q4 şeklinde sınıflandırılır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Q1 sınıfında yer alan dergiler en yüksek etkiye sahip kabul edilir ve bu tür dergilerdeki yayınlardan 30 puan alınır. Q2 için 20, Q3 için 15 ve Q4 için 10 puan verilmesi öngörülmüştür.

Bu puanlama sistemi, adayların yüksek etkili dergilerde makale yayınlamasını güçlü şekilde destekler. Ancak Eğitim Bilimleri Temel Alanı’nda da deneysel ve kuramsal çalışmaların uluslararası literatüre katkısı önemsendiğinden, SCIE veya SSCI gibi saygın indekslerde yer alan dergilerde yayımlanmak adayların bilimsel yeterliklerinin göstergesi olarak kabul edilmektedir.

2.2. AHCI Kapsamındaki Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
AHCI (Arts and Humanities Citation Index), sosyal bilimler ve beşeri bilimler alanında önemli bir yer tutar. Eğitim Bilimleri, disiplinlerarası yapısı nedeniyle AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanan çalışmaları da içerebilir. AHCI kapsamındaki bir dergide makale yayımlayan aday 20 puan kazanır (UAK, 2025).

2.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
ESCI (Emerging Sources Citation Index) ve Scopus gibi prestijli indekslerde taranan dergiler de uluslararası geçerliliği olan yayınlar olarak kabul edilir. Buradaki makalelerin puan değeri 10’dur. Eğitim Bilimleri’nde, özellikle yeni gelişen araştırma alanlarında ESCI kapsamındaki dergilerde yayınlanmak, akademik toplulukta daha hızlı etki sağlayabilmektedir.

2.4. Diğer Uluslararası İndekslerde Taranan Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus dışında yer alan uluslararası indekslerce taranan dergilerde yayımlanan makaleler 5 puan değerindedir. Bu puan, indeks prestijinin görece daha düşük olması nedeniyle SCIE veya SSCI kapsamındaki makalelerden daha azdır (UAK, 2025).

2.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği
Uluslararası nitelikli dergilerde yayımlanan editöre mektup, araştırma notu, makale özeti ya da kitap eleştirisi (book review) gibi çalışmalar 3 puan almaktadır. Bu tür yazılar, tam makale kategorisine girmediği için nispeten düşük puanlanmaktadır.

2.6. Doktora Sonrası Q1, Q2, Q3 Şartı
2025 Mart dönemi doçentlik başvuru koşullarında, doktoradan sonra Q1, Q2 veya Q3 dergilerde yayımlanmış makalelerden en az 30 puan elde etme zorunluluğu getirilmektedir. Bu uygulamayla, adayların doktoradan sonra yüksek etkiye sahip dergilerde yayın yapmaları teşvik edilir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

3. Ulusal Makale

3.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
Ulusal nitelikli önemli indekslerden biri olan TR Dizin, Türkiye’de yayımlanan akademik dergileri taramaktadır. TR Dizin kapsamındaki bir dergide yayımlanan makale, aday için 10 puan değerindedir. Eğitim Bilimleri Temel Alanı’nda, yerel araştırma ve uygulamaların kalitesi, bu tür ulusal yayınlarla da desteklenmektedir.

3.2. Diğer Hakemli Dergilerde Yayımlanmış Makaleler
TR Dizin dışında, hakemli olması kaydıyla diğer ulusal dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan değerindedir. Bu puan farkı, TR Dizin’in ulusal akademik standartlara uygunluğunun daha yüksek bir referans kabul edilmesinden kaynaklanır (UAK, 2025).

3.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal Düzeyde)
Hakemli ulusal dergilerde yayımlanan editöre mektup, araştırma notu, özet veya kitap kritiği niteliğindeki çalışmalar 2 puan kazandırır.

3.4. Doktora Sonrası Ulusal Yayın Zorunluluğu
Bu madde uyarınca, doktoradan sonra, biri TR Dizin kapsamındaki dergiden olmak üzere en az iki yayının yapılması zorunludur. Yani adaylar, doktoralarını tamamladıktan sonra, en az bir TR Dizin dergisinde makale yayımlamalı ve bir diğer hakemli ulusal dergide de makale çıkarmalıdır (UAK, 2025). Bu düzenleme, ulusal bilimsel literatüre katkıyı özendirmeyi hedefler.

3.5. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği
Eğitim Bilimleri Temel Alanı için doçentlik denkliği başvurusunda bulunan yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışı doçentlik denkliği talep eden adaylar, TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayın yapma koşulunu sağlayamayabilirler. Böyle bir durumda, aynı sayıda yayını 1. maddenin a, b veya c bentleri (yani Q1, Q2, Q3, Q4 veya AHCI, ESCI, Scopus vb.) kapsamında yapmış olmaları istenir. Bu kural, ulusal koşulları yerine getirebilen adaylar ile yurt dışı adayları arasındaki dengeyi gözetmeyi amaçlar (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr).

4. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

4.1. Kapsam ve Puan Değerleri
Adayın yüksek lisans veya doktora tezleriyle ilgili olmak kaydıyla üretilen yayınlar, bu başlık altında değerlendirilir. SCIE, SSCI veya AHCI kapsamındaki dergilerde yayımlanan tez tabanlı makaleler 20 puan, ESCI veya Scopus kapsamındakiler 10 puan, diğer uluslararası indekslerde taranan makaleler 5 puan, TR Dizin kapsamındakiler 8 puan olarak puanlanır. Ayrıca, BKCI kapsamındaki kitaptan üretilen yayınlar, diğer uluslararası veya ulusal kitaplarda yer alan bölümler de yine belirli puanlar karşılığında bu başlık altında değerlendirilir (UAK, 2025).

4.2. Zorunluluk ve Maksimum Puan Sınırı
Bu maddenin a-h bentleri çerçevesinde en az bir yayının olması zorunludur. Ancak aynı zamanda, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından alınabilecek toplam puan 20 ile sınırlıdır. Böylece, adayların tez çalışmalarının ötesinde, doktora sonrası bağımsız çalışmalar da yapmaya teşvik edildikleri görülür.

4.3. Kitap ve Kitap Bölümü Puan Sınırlamaları
Bu başlık altındaki g veya h bentleri (diğer uluslararası/ulusal kitap ya da kitapta bölüm) kapsamında alınabilecek puan, toplamda 5’i geçemez. Aynı şekilde, h bendinde yer alan kitaplar, yalnızca YÖKSİS veri tabanına kayıtlı öğretim üyelerinin editörlüğü var ise geçerli kabul edilir (UAK, 2025).

4.4. Bilimsel Toplantı Bildirileri
Uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan tez kaynaklı tam metin veya özet bildiriler ve diğer ulusal ya da uluslararası bilimsel toplantılarda sunulan çalışmalar da bu bölüm altında değerlendirilebilir. CPCI (Conference Proceedings Citation Index) gibi indekslerde yayımlanan bildiriler 3 puan, diğer toplantılarda yer alan çalışmalar ise 2 puan değerindedir. Ancak bu puanlar da yine genel olarak 20 puanlık üst sınırın içindedir.

5. Kitap

5.1. BKCI Kapsamındaki Kitap
BKCI (Book Citation Index), uluslararası düzeyde atıf alabilen kitapları kapsar. Bu kapsamda yayımlanan özgün bilimsel kitaplar 20 puan değerindedir. Eğitim Bilimleri alanında, kuramsal veya uygulamalı konularda kapsamlı kitap yazmak önemli bir akademik performans göstergesidir.

5.2. BKCI Kapsamındaki Kitapta Bölüm
BKCI’de taranan bir kitapta bölüm yazarı olmak 10 puan kazandırır. Bu, eğitim bilimcilerin geniş kapsamlı uluslararası projelerde veya derlemelerde katkı sunması açısından dikkate değer bir kategoridir (UAK, 2025).

5.3. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü
BKCI dışında yayımlanan uluslararası veya ulusal kitaplar 5 puan, bu kitaplarda yer alan bölümler ise 3 puan değerindedir. Bu kategoride, ders kitabı dışındaki özgün bilimsel yayınlar esastır. Aynı kitap içindeki birden fazla bölüm için yalnızca bir bölüm puanı alınabilir. Ayrıca kitapta yer alan tüm bölümler, başvurulan doçentlik bilim alanı ile ilgili olmalıdır (UAK, 2025).

5.4. Puan Sınırları ve Diğer Koşullar
Bu madde kapsamında alınabilecek toplam puan 20’yi aşamaz. Diğer uluslararası veya ulusal kitap ya da kitap bölümünden elde edilen toplam puan ise 5 ile sınırlandırılmıştır. Bu, adayların kitap üretimini teşvik ederken aşırı derecede puan toplamalarının önüne geçer.

6. Atıf

6.1. Uluslararası İndekslerde Yapılan Atıflar
Adayın eserlerine, SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamında taranan yayınlarda yapılan her bir atıf 3 puan değerindedir. Eğitim Bilimleri alanında uluslararası atıflar, adayın çalışmalarının küresel ölçekte kabul gördüğünü göstermesi bakımından önemlidir (UAK, 2025).

6.2. BKCI Kapsamındaki Kitapta Yapılan Atıflar
Aynı şekilde, BKCI kapsamındaki kitaplarda yapılan her bir atıf 2 puan değerindedir. Bu, adayın uluslararası düzeyde kitap ve kitap bölümleriyle tanındığına işaret eder.

6.3. TR Dizin Kapsamındaki Dergilerde Yapılan Atıflar
TR Dizin kapsamındaki dergilerde bir makalede adayın eserine yapılan atıf 2 puan olarak değerlendirilir. Ulusal atıf, adayın Türkiye’deki akademik camiada tanınması açısından önemli bir göstergedir.

6.4. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap veya Dergilerde Yapılan Atıflar
Bu kapsamdaki her atıf, 1 puan kazandırır. Bu atıflar, yerel veya uluslararası düzeyde farklı mecralardan gelebilir; ancak puan değeri, daha prestijli indekslerden düşük tutulmaktadır (UAK, 2025).

6.5. Doktora Sonrası En Az 5 Puan ve 10 Puan Sınırı
Atıflar konusunda, doktora unvanı alındıktan sonra yapılan yayınlara dayalı en az 5 puan zorunluluğu bulunmaktadır. Ayrıca bu maddeden alınabilecek toplam puan en fazla 10’dur. Bu düzenleme, adayın çalışmalarının uluslararası ve ulusal camiada yankı bulması gerektiğini, ancak atıf yoluyla çok yüksek puan kazanmasının da sınırlandırıldığını gösterir.

6.6. Kendi Eserine Yapılan Atıflar
Adayın kendi eserine atıf yapması, doçentlik puanlamasına dahil edilmez. Bilimsel araştırmada öz atıf yapmak kabul edilebilir bir uygulama olsa da doçentlik kriterlerine göre puanlanmaz. Ayrıca, aynı yayında bir esere yapılan birden fazla atıf, tek bir atıf olarak kabul edilmektedir.

7. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

7.1. Puan Değerleri
Adayın danışmanlığını yürüttüğü, başarıyla tamamlanmış doktora tezleri 5 puan, yüksek lisans tezleri ise 3 puan değerindedir (UAK, 2025). Eğitim Bilimleri’nde tez danışmanlığı, adayın akademik birikimini yeni araştırmacılara aktarması ve araştırma sürecini yönetme becerisini ortaya koyması açısından büyük önem taşır.

7.2. Maksimum Puan ve İkinci Danışmanlık
Bu maddeden alınabilecek toplam puan 10 ile sınırlıdır. İkinci danışman (eş danışman) olması durumunda, puanın yarısı verilir. Asıl danışman ise tam puana hak kazanır. Bu uygulamayla, danışmanlığın etkin şekilde yürütülmesi ve adayın projeye olan katkısı birlikte değerlendirilir.

8. Bilimsel Araştırma Projesi

8.1. Tamamlanmış AB Çerçeve Programı/TÜBİTAK Projeleri
AB Çerçeve Programları veya TÜBİTAK bilimsel araştırma projeleri (öğrenci projeleri hariç), doçent adayları için önemli bir bilimsel etkinliktir. Projede koordinatör veya yürütücü olmak 15 puan, araştırmacı olmak 10 puan, danışman olmak ise 5 puan değerindedir (UAK, 2025).

8.2. Uluslararası Destekli Bilimsel Araştırma Projesi
Başarıyla tamamlanmış uluslararası destekli bilimsel araştırma projelerinde (derleme ve rapor hazırlama çalışmaları hariç) yürütücü, araştırmacı veya danışman olmak 10 puan kazandırır. Eğitim Bilimleri alanında, özellikle yurt dışı kaynaklı projeler küresel ölçekte iş birliği yapma becerisini ortaya koyar.

8.3. Kamu Kurumu/Özel Kuruluş Projeleri
Üniversiteler dışındaki kamu kurumları veya özel kuruluşlarla yapılan Ar-Ge veya Ür-Ge tabanlı bilimsel araştırma projelerinde görev almak 5 puan değerindedir. Uygulamalı eğitim bilimi projeleri, bu kategoride öne çıkabilir.

8.4. Üniversite BAP Projeleri
Üniversitelerin Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) kapsamındaki, tez ve uzmanlık projeleri hariç, başarıyla tamamlanmış projelerde yürütücü olmak 3 puan kazandırır. Projelerde yer almak, adayın araştırma yönetimi becerisini göstermesi açısından değerlidir.

8.5. Maksimum Puan Sınırı
Bu maddeden en fazla 15 puan alınabilir. Bu sınır, projesi çok sayıda olan adayların tek bir kategoriden aşırı puan toplayarak diğer kategorilerdeki performans eksikliğini kapatmasını engeller.

9. Bilimsel Toplantı

9.1. Uluslararası Bilimsel Toplantıda Sunulan ve CPCI’da Yayımlanan Çalışmalar
Adayın doktora unvanını aldıktan sonra, uluslararası bilimsel toplantıda sunulan ve CPCI (Conference Proceedings Citation Index) kapsamında basılı veya elektronik olarak yayımlanan tam metin veya özet çalışmalar 5 puan değerindedir (UAK, 2025).

9.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantıda Sunulan Çalışmalar
Diğer uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda sunulmuş ve basılı/elektronik olarak yayımlanmış bildiri, 3 puan kazandırır. Ancak toplantının düzenleme komitesinde resmî olarak görevlendirilmiş bir üniversite, enstitü, bilimsel kurum veya branş derneğinden akademisyen temsilcisi bulunması zorunludur. Bu, toplantının bilimsel niteliğini korumak amacıyla konulan bir koşuldur.

9.3. Doktora Sonrası Zorunluluk ve Puan Sınırı
Doktora sonrası yapılmış çalışmalardan en az 5 puan alınması zorunludur. Bu madde kapsamında en fazla 10 puan toplanabilir. Ayrıca, aynı bilimsel toplantıda sunulan en fazla bir çalışma puanlanabilir. Bu düzenleme, adayların farklı toplantılarda sunum yapmasını ve etkinlik çeşitliliğini sağlamayı hedefler.

10. Eğitim-Öğretim Faaliyetleri

10.1. Ön Lisans/Lisans/Lisansüstü Ders Vermek
Doktora eğitimini tamamladıktan sonra, dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda ders vermek veya yıllık programlarda iki farklı yılda ders vermiş olmak 2 puan değerindedir. Bu madde kapsamında en az 2 puan almak zorunludur ve en fazla 6 puana kadar çıkılabilir. Eğitim Bilimleri alanında ders verme deneyimi, adayın pedagojik açıdan yetkinliğini de ortaya koyar (UAK, 2025).

10.2. Kadrolu Öğretim Elemanı Olarak Görev Yapmak
Doktora sonrası en az 2 yıl yükseköğretim kurumlarında kadrolu öğretim elemanı olarak görev yapmış adaylar, bu maddeden otomatik olarak 2 puan almış sayılırlar. Bu uygulama, üniversitede süreklilik arz eden bir öğretim görevi yürütmenin önemine işaret eder.

11. Patent/Faydalı Model

11.1. Uluslararası Patent
Tescil edilmiş uluslararası patent, 20 puan değeriyle çok önemli bir yenilik göstergesi sayılır. Patent, buluş basamağı, yenilik ve sanayiye uygulanabilirlik ölçütlerini karşılamalıdır (UAK, 2025).

11.2. Ulusal Patent
Tescil edilmiş ulusal patent, 10 puan kazandırır. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından onaylanan patentler bu kapsamda değerlendirilir.

11.3. Faydalı Model
Tescil edilmiş faydalı model 5 puan değerinde olup, buluş niteliği taşıyan ancak patent kadar kapsamlı incelemeden geçmemiş teknik yenilikler için verilir.

11.4. Kişisel Patent Başvurusu
Kişisel patent başvurusu, herhangi bir tescil olmaksızın 2 puan olarak puanlanır. Burada amaç, adayın yenilikçi fikir üretme çabasını teşvik etmektir.

11.5. Puanların Paylaşımı
Patent başvurusu veya tescili birden fazla kişi adına yapılmışsa, puan kişi sayısına bölünür. Bu durum, eğitim bilimlerinde teknoloji tabanlı yeniliklere katkıda bulunan çok sayıda ortak araştırmacının bulunabileceğini yansıtır.

12. Ödül

12.1. YÖK Yılın Doktora Tezi, YÖK Üstün Başarı, TÜBİTAK Bilim, TÜBİTAK Teşvik, TÜBA GEBİP ve TÜBA TESEP Ödülleri
YÖK’ün verdiği Yılın Doktora Tezi ve Üstün Başarı Ödülleri ile TÜBİTAK Bilim ve Teşvik Ödülleri (UBYT hariç) ve TÜBA GEBİP, TÜBA TESEP ödülleri 25 puan değerindedir (UAK, 2025). Bu tür ödüller, adayın akademik başarısını ve ülke ölçeğinde tanınmasını ifade eder.

12.2. Puan Sınırı
Bu maddeden en fazla 25 puan alınabilir. Aday, birden fazla ödül alsa dahi üst sınır aşılmaz.

13. Editörlük

13.1. SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergide Editörlük
Bu dergilerde editörlük yapmak 2 puan değerindedir. Eğitim Bilimleri alanında, uluslararası nitelikli dergilerin editörlük görevini üstlenmek, adayın alan yazınına yön verme kapasitesini göstermesi bakımından önemli bir referanstır.

13.2. BKCI veya Scopus Kapsamındaki Kitapta Editörlük
BKCI veya Scopus tarafından taranan kitaplarda editörlük yapmak 1 puan olarak puanlanır. Bu da uluslararası kitlesi olan yayınlarda editörlük deneyimini ifade eder.

13.3. TR Dizin Kapsamındaki Dergide Editörlük
TR Dizin’de taranan bir dergide editörlük yapmak da 1 puan değerindedir. Türkiye’deki akademik standartları ve yayın süreçlerini yönetme becerisi, Eğitim Bilimleri alanında önemli bir yetkinliktir.

13.4. Puan Sınırı
Editörlük faaliyetlerinden alınabilecek toplam puan en fazla 4’tür (UAK, 2025).

14. Diğer Kriterler

14.1. Web of Science H-indeksi
Adayın Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması 5 puan değerindedir. H-indeksi, adayın yayın sayısı ile bu yayınlara yapılan atıf sayısının bir ölçümüdür. Eğitim Bilimleri alanında, adayın ne kadar atıf aldığı da kalıcı bir bilimsel etki yarattığının göstergesi sayılır.

14.2. Yurt Dışı Araştırma veya Öğretim Faaliyeti
YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarının (ARWU, CWTS Leiden, QS, THE, URAP) herhangi birinde ilk 300’de yer alan bir üniversitede en az altı ay kesintisiz yurt dışı araştırma veya öğretim faaliyeti yürüten aday 5 puan kazanır. Bu, adayın uluslararası deneyimini, akademik etkileşim ağını ve küresel bakış açısını genişlettiğini gösterir (UAK, 2025).

14.3. Puan Sınırı
Bu madde kapsamından alınabilecek toplam puan 10’u geçemez. Dolayısıyla aday, hem h-indeksini sağlayıp hem de yurt dışı faaliyette bulunduğunda en fazla 10 puana ulaşabilir.

15. Değerlendirme ve Sonuç

Yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, Eğitim Bilimleri Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, adayların doktora sonrasında bilimsel olgunluk düzeyine ulaşmış olmalarını çok yönlü kriterlerle değerlendirmektedir. Bu kriterler, yalnızca makale üretimine odaklanmamakta; lisansüstü tez danışmanlığı, bilimsel araştırma projeleri, atıflar, kitap yazımı veya editörlük gibi akademik etkinlikleri de kapsamaktadır.

Özellikle dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:

Toplam Puan Eşiği (100 Puan) ve Doktora Sonrası 90 Puan Koşulu: Adayların doktora sonrasındaki bağımsız araştırmacı kimliğini ortaya koymak amacıyla alınan tedbirler, yüksek etkili dergilerde yayın yapmayı ve uluslararası arenada görünür olmayı öne çıkarmaktadır.
Zorunlu Yayınlar (Uluslararası ve Ulusal Makaleler): Doktora sonrasında Q1, Q2 veya Q3 dergilerde toplam en az 30 puan alınması ve ulusal düzeyde (TR Dizin dergisinde) en az bir makale yayımlama şartı, adayın hem yerel hem de küresel bilimsel camiada aktif olmasını zorunlu kılar.
Lisansüstü Tez Kaynaklı Yayınların Sınırlandırılması: Tez çalışmalarından üretilen yayınlardan belirli ölçüde puan alınabilmesi, ancak bunun genel toplam içinde sınırlı tutulması, adayın doktora sonrası dönemde de özgün araştırmalar yapması gerektiğini ortaya koyar.
Atıfların Önemi: Doktora sonrası yayınlardan en az 5 puan değerinde atıf alma zorunluluğu, çalışmaların görünürlüğünü ve etki düzeyini yansıtır.
Bilimsel Toplantılar ve Projeler: Adayın farklı toplantılarda sunum yapması, araştırma projelerinde yer alması ve uluslararası iş birliği geliştirmesi desteklenmektedir. Bu sayede, akademik etkinliklerin çeşitliliği sağlanır.
Editörlük ve Diğer Faaliyetler: Adaylar, dergi veya kitap editörlüğü yaparak, ulusal ve uluslararası akademik yayın süreçlerinde daha aktif rol oynayabilir ve bu faaliyetler doçentlik kriterleri kapsamında puanlanır.
Süreklilik ve Çeşitlilik: Adayın aynı kategoriden çok yüksek puan toplayarak diğer kategorileri boş bırakması engellenmiş, böylece geniş çaplı bir akademik yeterlik profilinin oluşturulması hedeflenmiştir.

Tüm bu şartlar, Eğitim Bilimleri Temel Alanı doçentlik başvuru sürecinde akademik doğruluk, nitelikli araştırma, bilimsel çeşitlilik ve uluslararası etkileşimi teşvik etmektedir. Nitekim, adaylar yalnızca ulusal literatürde değil, aynı zamanda uluslararası literatürde de kabul gören araştırmalar yapmak zorundadır. Türkiye’nin gelişen eğitim araştırmaları ekosisteminde, bu standartların sağlanması hem bilimsel hem de toplumsal açıdan önemli katkılara yol açacaktır.

Sonuç olarak, 2025 Mart dönemi Eğitim Bilimleri Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, bilimsel üretkenliği ve kalıcı etki yaratmayı merkeze koyan çok boyutlu bir değerlendirme sistemi sunar. Adaylar, doktora sonrası süreçte düzenli yayın yapma, proje geliştirme ve iş birliği imkânlarını artırma yoluyla bu sürece hazırlık yapmalıdır. Ayrıca, akademik etik, araştırma kalitesi ve etik yayın ilkeleri, her türlü puanlama kriterinin üstünde bir değere sahiptir.

Kaynakça

UAK (2025). 2025 Mart Dönemi Eğitim Bilimleri Temel Alanı Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Eğitim Bilimleri, Doçentlik, Üniversitelerarası Kurul, Akademik Yükseltme, Uluslararası Makale, Ulusal Makale, Lisansüstü Tez, TR Dizin, Puanlama Sistemi, Bilimsel Araştırma Projesi, Editörlük, Atıf, Patent, Akademik Ödüller, H-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

Tips for publishing in SCI-SSCI

INTRODUCTION

In the academic world, the value of a research and its visibility in the scientific community is measured not only by the content of the study but also by the international recognition of the journal in which it is published. Science Citation Index (SCI) and Social Sciences Citation Index (SSCI) are among the most prestigious indexes in this sense (Karasar, 2020). While SCI covers fields such as science, engineering and medicine, SSCI includes social sciences such as sociology, psychology, education, business, economics and communication (Day & Gastel, 2012).

Both indexes are included in the Web of Science platform managed by Clarivate Analytics (formerly Thomson Reuters) and measure scientific impact by providing citation analysis of academic publications. Articles published in these indexes are of great importance in the academic promotion and evaluation criteria of most universities and research institutions (Creswell, 2018). Therefore, publishing articles in SCI-SSCI journals is a critical step for a researcher to gain international recognition and reputation.

In this comprehensive guide, you will find detailed information, strategies and ample examples on all stages of publishing in SCI-SSCI. The text covers a wide range of topics from research topic selection to peer review processes, from journal selection methods to citation management from a holistic perspective. In addition, common mistakes in academic writing, solutions and practical tips are also included in this text.

BASIC CHARACTERISTICS OF SCI AND SSCI

2.1. Historical Development

Emergence of SCI
SCI was introduced to the world of science in the 1960s when Eugene Garfield realized the idea of a citation index (Garfield, 1979). Initially focusing on basic sciences such as science, chemistry, physics and medicine, this index has expanded over time to include other disciplines.
Establishment of SSCI
As a result of the need for citation analysis in the field of social sciences, the Social Sciences Citation Index (SSCI) was launched. This index, which includes a wide range of disciplines such as psychology, sociology, political science, business administration and education, is especially important in terms of making the academic outputs of social scientists visible (Creswell, 2018).

2.2. Scope and Disciplines

SCI: Includes hundreds of journals from fields such as chemistry, biology, medicine, engineering, materials science and physics. “SCI-Expanded” offers an even more expanded list, covering more journals from similar fields.
SSCI: Includes every sub-discipline of social sciences (economics, business, finance, education, psychology, sociology, anthropology, etc.).
Other Indexes: Arts & Humanities Citation Index (AHCI) covers the humanities and Emerging Sources Citation Index (ESCI) covers new and emerging journals (Day & Gastel, 2012).

2.3. Why are SCI-SSCI Publications Important?

Citation Rate and Recognition
Articles published in SCI-SSCI are read and cited more by researchers around the world. This is realized through the high visibility of the article (Karasar, 2020).
Academic Promotion and Career
Especially in universities and research institutions, SCI-SSCI publications play a major role in academic promotions, project applications and performance evaluations.
Funding and Project Supports
Project evaluation committees frequently look at authors’ SCI-SSCI publications to assess research skills and scientific impact (Creswell, 2018).

SELECTION OF THE RESEARCH TOPIC AND LITERATURE REVIEW

3.1. Identifying an Original Topic

The basic premise of a scientific study is the existence of an original research question or hypothesis. In particular, SCI-SSCI journals do not favor studies whose contribution to the literature is unclear or repetitive (Booth, Colomb & Williams, 2008). Therefore, the researcher should focus on the following points when choosing his/her topic:

Identifying the gap or controversial area in the literature.
Identification of issues that are poorly explained theoretically, incomplete in practice or emerging with new technological and social developments.
Interdisciplinary perspective (e.g. biotechnology and ethics, artificial intelligence and sociology).

3.2. Comprehensive Literature Review

After choosing a research topic, it is essential to conduct a comprehensive literature review. Databases such asWeb of Science, Scopus, Google Scholar are important tools at this stage (Karasar, 2020). Steps to be followed in the review:

Identifying Keywords: For example, “organizational commitment,” “job satisfaction,” “transformational leadership,” “machine learning,” “renewable energy,” etc.
Balance of Old and New Sources: Links should be made between classic studies and current research.
Recording of Sources: The use of reference management software (Zotero, Mendeley, EndNote, etc.) prevents loss and facilitates bibliography organization.

3.3. Searching for Gaps in the Literature

Many journals seek a clear answer to the question “What does this study contribute to the literature? ” (Day & Gastel, 2012). Therefore, it is important to conduct the literature review with the following in mind:

Which theoretical explanations are insufficient?
Which methods have yielded incomplete results on which problems?
Which geographical regions or demographic groups have not yet been studied?

Formulating a “research problem” by clarifying these questions is one of the most critical steps in attracting the attention of SCI-SSCI journals.

RESEARCH DESIGN: CHOICE OF METHOD AND METHODOLOGY

4.1. Research Design

Quantitative Method (Quantitative)
- Experimental design
- Cross-sectional or longitudinal surveys
- Statistical analysis such as regression, ANOVA, structural equation modeling (SEM)
Qualitative Method (Qualitative)
- Case study
- In-depth interviews
- Focus groups, content analysis
Mixed Methods
- Providing a more comprehensive analysis by combining both quantitative and qualitative data (Creswell, 2018).

4.2. Measurement Tools and Data Collection

SCI-SSCI journals attach great importance to the explicit reporting of validity and reliability analyses of data collection tools (Karasar, 2020). In this context:

Literature basis for the selected scales (e.g. Cronbach’s Alpha coefficient, test-retest reliability)
Adequacy of the number of subjects or participants (e.g. sample calculation software such as G*Power)
Ethical approval procedures during data collection (e.g. institutional ethics committee approval)

4.3. Data Analysis Strategies

Quantitative Analysis: Descriptive statistics, correlation, regression, ANOVA, MANOVA, parameter estimation, structural equation modeling, etc.
Qualitative Analysis: Content analysis, thematic analysis, descriptive analysis or inductive-deductive approaches. The coding and theme development process should be detailed (Day & Gastel, 2012).
Software Tools: Programs such as SPSS, R, Python, NVivo, MAXQDA, etc. standardize analyses and facilitate reporting.

At this stage, the compatibility of the analysis techniques with the chosen research question is decisive for the reviewers to have a positive opinion about the study (Booth et al., 2008).

ARTICLE WRITING PROCESS

5.1. Article Structure

5.1.1. Title

Short, concise and punchy
Reflect the core content of the article
Sub-headings can be added when necessary (Karasar, 2020)

Example: “Predicting Employee Turnover: The Mediating Role of Job Satisfaction in Remote Work Settings”

5.1.2. Abstract

Usually between 150-300 words
Summarize the purpose, method, findings and conclusions of the research
The original contribution should be emphasized in one sentence (Creswell, 2018)

5.1.3. Keywords

4-6 keywords are usually enough
Makes the article easier to index and find
Concepts directly related to the topic should be selected

5.1.4. Introduction

Introduction to the subject by stating the missing or contradictions in the literature
The theoretical framework is lightly touched upon
The research question or hypotheses are clearly stated

5.1.5. Theoretical Framework / Literature Review

More comprehensive theory and hypothesis development section
Defining the main concepts and establishing relationships
Critical appraisal of existing studies (Booth et al., 2008)

5.1.6. Methodology

How the sample or study group was selected
Measurement tools and data collection process
Analysis methods and software tools

5.1.7. Findings (Findings / Results)

The results obtained are presented in tables, graphs, diagrams, etc.
Statistical results (p-values, effect size, confidence intervals) are reported
Qualitative analysis uses codes, themes and sample quotations

5.1.8. Discussion

Explain the relationship of the findings with the literature and theoretical framework
Possible contradictions or supported hypotheses are examined
Limitations of the study and suggestions for future research (Day & Gastel, 2012)

5.1.9. Conclusion

Clearly summarizes the overall contribution of the study
Practical implications, policy or management recommendations can be mentioned
Concludes the article by emphasizing the main message

5.1.10. References

It should be organized in the format required by the journal (APA, Harvard, Chicago, etc.)
Must match in-text citations exactly
A complete list of current and relevant resources should be prepared

5.2. Language, Style and Spelling Rules

A formal and academic tone should be used, but overly complex sentences should be avoided.
English Proofreading: If English is not the native language, it will be useful to utilize proofreading and language editing services (Karasar, 2020).
Spelling Errors and Layout: Tables, graphs and figures should be properly numbered and cited in the relevant text.

5.3. Common Errors and Solution Suggestions

Vague Hypotheses: It should be clearly stated what the hypotheses will test. Otherwise, reviewers may find the purpose of the study unclear.
Missing Method Details: For reproducibility (replication), it is important that the methodology is sufficiently detailed.
Inappropriate References: Ignoring current literature or citing only oneself creates a negative impression (Creswell, 2018).
Plagiarism and Citation Issues: All citations must be properly attributed and plagiarism scanned (Turnitin, iThenticate, etc.).

JOURNAL SELECTION AND STRATEGIES

6.1. SCI or SSCI?

Science and Applied Sciences: Journals in SCI in fields such as chemistry, biology, engineering, medicine, etc. are preferred.
Social Sciences: Journals in SSCI are targeted in fields such as psychology, sociology, business administration, economics, international relations, etc.
Intersection Areas: For example, health communication or neuroeconomics are interdisciplinary studies that can be included in both SCI and SSCI (Day & Gastel, 2012).

6.2. Journal Impact Factor, CiteScore and Other Metrics

Impact Factor (IF): Calculated by Clarivate Analytics, it shows the average number of citations of the journal’s articles over the last two years.
CiteScore: Based on the Scopus database, it measures citation performance using similar logic.
H-Index: Reflects the overall impact level of the journal and authors (Creswell, 2018).

Instead of focusing only on IF, factors such as the scope of the journal, its target audience, editorial policies and average refereeing time should also be taken into consideration when determining the publication strategy (Karasar, 2020).

6.3. Journal Discovery Methods

Web of Science Master Journal List
- You can search by subject or journal name, and filter the scope of the index.
BİDAM (Scientific Indexed Journal Search Engine)
- This search engine, developed especially in Turkey, lists journals indexed in SCI, SSCI, SCI-Expanded, ESCI, etc.
Scopus
- It offers an overview as another database.
Counselor and Colleague Recommendations
- Consulting the experience of professors who are experts in the field can provide quick guidance (Booth et al., 2008).

6.4. Points to Consider When Choosing a Journal

Journal Scope: The topic and methodological approach of your work should match the scope of the journal.
Referee Period: Some journals may take 6 months, some may take 1 year or more.
Acceptance Rate: In very prestigious journals, the rejection rate can be 80-90% (Day & Gastel, 2012).
Fees (APC): Be sure to review open access or Article Processing Charge policies.

ARTICLE SUBMISSION AND REVIEW PROCESS

7.1. Preparing a Cover Letter

A short letter to the editor explaining why the article should be published in this journal. What it should contain

To briefly summarize the originality of the research
Reasons for matching the scope of the journal
Differences with previous similar studies (Creswell, 2018)

A sample start:

*”Dear Editor,

We respectfully submit our study titled ‘The Impacts of Transformational Leadership on Organizational Commitment: A Meta-Analytical Review’ for your review. This research evaluates 45 studies published in the last ten years with meta-analytic methods and reveals the effect of transformational leadership style on organizational commitment in a quantitative framework… “*

7.2. Online Submission

Many SCI-SSCI journals receive articles via platforms such as ScholarOne or Editorial Manager. Here you can find

Author information, institution information
Article file (anonymous version)
Table and figure attachments
Ethical approval and copyright forms

such documents must be uploaded in full. Otherwise, the editor may decide to “desk reject” the submission without reviewing it (Karasar, 2020).

7.3. Types of Peer Review

Double-Blind Refereeing: The author and the referee do not see each other’s identity.
Single-Blind Refereeing (Single-Blind): The referee can see the author’s identity, but the author cannot see the referee’s identity.
Open Review: Both author and reviewer identities are clear (Day & Gastel, 2012).

Most SCI-SSCI journals apply a double-blind review system for objectivity.

7.4. Referee Evaluation Process

Desk Review: The editor checks whether the submitted manuscript meets the journal’s scope and basic quality criteria.
Referee Appointment: Usually two or three reviewers are appointed. Referees with relevant expertise are selected.
Referee Report: Referees review the article and recommend revision, acceptance or rejection (Booth et al., 2008).

Referee reports often end up in the following categories:

Minor Revision
Major Revision
Rejection
Acceptance

REVISIONS AND REFUSALS

8.1. Revision (Minor and Major) Management

Responding to Referee Comments One by One: Approach each comment in a detailed, respectful and solution-oriented manner.
Marking Changes: In the revised text, annotations or colored highlights should indicate which changes were made in which section.
Time Management: There may be a strict deadline for revision (e.g. 4 weeks). It is necessary to complete edits within a reasonable time (Creswell, 2018).

Sample revision response:

“Reviewer 1 Comment: ‘You need to report more comprehensively on the validity of the data from the scales.’

Response: On page 7, in the Methodology section, we have included detailed validity and reliability analyses (CVR, CVI and Cronbach’s Alpha). Table 2 contains the results of this analysis…”

8.2. Strategies after Rejection

A manuscript can be rejected; this does not necessarily mean that the work is of poor quality. The main reasons for rejection can be the following (Day & Gastel, 2012):

Failure to comply with the journal’s scope.
Significant methodological flaws or insufficient data.
Lack of originality of the article.

You can make corrections to the rejected manuscript and submit it to another journal. At this point:

Correct the deficiencies in line with the referee comments.
Adapt to the scope and format rules of the new journal.
In the cover letter, you can briefly state what you have learned from the previous experience (Karasar, 2020).

8.3. Resubmission

Some journals indicate that they can consider major revisions or corrections after a rejection decision. You can also resubmit your paper to the same journal if the editor has clearly marked the “resubmit” option. However, in this case it is very important to fully satisfy the reviewers’ previous criticisms (Booth et al., 2008).

ACCEPTANCE AND POST-PUBLICATION STEPS

9.1. After Article Acceptance (Proofreading and Typesetting)

After the manuscript is accepted, the following stages begin:

Proofreading: Errors in spelling, punctuation, table or figure numbering are corrected.
Typesetting: The manuscript is made in accordance with the journal’s print format.
Author’s Final Check: The author should review the final “proof” version and report minor errors (Day & Gastel, 2012).

Major content changes are usually not allowed at this stage.

9.2. Copyright and Open Access

Copyright Agreement: The journal can take over the copyright or publication rights of the article or share them with the author.
Open Access Option: Some journals make the article publicly accessible by charging an article processing fee (APC). This can increase the visibility of the article and the likelihood of citation (Karasar, 2020).

9.3. Dissemination of the Article

Academic Social Networks: Sharing a study abstract or link on platforms such as ResearchGate, Academia.edu can increase the number of citations.
Conference Presentations: You can support scientific communication by sharing the findings of the article through oral or poster presentations.
Personal Web Page: You can give short introductions and links to your article on your personal website or corporate page (Creswell, 2018).

CITATION AND ACADEMIC REPUTATION MANAGEMENT

10.1. Citation and H-Index

Citation: When other researchers refer to the findings or theoretical framework in your publication.
H-Index (Hirsch Index): A metric based on academics producing a certain number of highly cited publications. For example, if your h-index is 10, each of your at least 10 articles has received at least 10 citations (Hirsch, 2005).

These metrics are frequently used in academic performance evaluation. Studies published in SCI-SSCI journals generally have a higher citation potential (Day & Gastel, 2012).

10.2. Researcher Profiles and Platforms

ORCID (Open Researcher and Contributor ID): Identifies authors by unique identification numbers.
Google Scholar: Makes it easy to track the number of citations, h-index and i10-index of articles.
ResearchGate, Academia.edu: Academic social networks can increase opportunities for citation and collaboration by enabling researchers to interact with each other (Booth et al., 2008).

10.3. Scientific Networks and Collaborations

Participating in conferences and symposia related to your field of study enhances potential partnerships.
Conducting short-term studies at another institution as a visiting researcher increases access to different data sets and areas of expertise.
Being involved in international research projects supports the formation of multi-authored publications in SCI-SSCI (Karasar, 2020).

SAMPLE CASE STUDIES: SCI-SSCI PUBLICATIONS IN DIFFERENT DISCIPLINES

11.1. Medical and Health Sciences (SCI Focused)

Topic Example: “Efficacy and Safety of Next Generation mRNA Vaccines: Systematic Review and Meta-Analysis”
Journal Preference: High impact factor journals in SCI such as Vaccine, Lancet Infectious Diseases, Nature Medicine.
Reviewer Process: Much attention is paid to methodological rigor and reliability of statistical analyses.
Key Tips:
1. Ethical approval and clinical data sharing permissions should be meticulously documented.
2. Even minor methodological flaws in revision processes can lead to serious objections.

11.2. Engineering and Technology (SCI Focused)

Topic Example: “Security Protocols in Artificial Intelligence-Enabled Internet of Things Systems: A New Hybrid Encryption Method”
Journal Preference: SCI journals such as IEEE Transactions on Industrial Informatics, Computers & Security.
Reviewer Process: Reviewers may request additional experiments demonstrating the performance of the algorithm.
Key Tips:
1. Providing source code or pseudo-code strengthens reproducibility.
2. In comparison tables, highlight metrics such as success, speed, memory usage, etc. of your method and competitors’ methods (Day & Gastel, 2012).

11.3. Social Sciences (SSCI Focused)

Topic Example: “The Relationship Between Psychological Contract Violations and Employee Productivity in Remote Work: The Case of Turkey”
Journal Preference: Journal of Vocational Behavior, Human Resource Management, Organizational Behavior and Human Decision Processes (SSCI).
Referee Process: Special attention is paid to the theoretical framework in the social sciences and the literature on which hypotheses are based.
Key Tips:
1. Drawing attention to cultural differences (such as the case of Turkey) may increase the chances of acceptance.
2. Experimental or mixed-method designs may attract more interest than uniform survey studies (Creswell, 2018).

11.4. Educational Sciences (SSCI Focused)

Subject Example: “The Effect of Digital Literacy Skills on Mathematics Achievement of Secondary School Students: A Mixed Method Research”
Journal Preference: Computers & Education, British Journal of Educational Technology (SSCI).
Referee Process: Seek integration with the literature on educational policy, school administration, and educational psychology.
Key Tips:
1. Include examples of digital materials or platforms used in the research.
2. Report the validity and reliability analysis of the data (e.g. item analysis, pilot study) in detail (Karasar, 2020).

COMMON QUESTIONS AND SOLUTIONS

12.1. Long referee periods

In some journals, the review process can take 8-12 months. This is a disadvantage for those with urgent publication needs.

Solution:

Search for the journal’s previous referee time reports and author comments.
You can briefly state your urgency in the cover letter, but there is no guarantee that editors will accept this request (Booth et al., 2008).

12.2. High Rejection Rates

In prestigious journals, the rejection rate sometimes exceeds 80%. This does not always indicate that the paper is of low quality; it may be related to the number of submissions, editorial preference or scope.

Solution:

After analyzing the reasons for rejection in detail, move on to other journals with appropriate changes.
Alternatively, applying the referee comments carefully in case the journal calls for “resubmit” (Karasar, 2020).

12.3. Plagiarism Accusations

Plagiarism is a very serious ethical violation in the academic community. It is also considered self-plagiarism when an author uses his/her own previous texts without citing the source.

Solution:

Use original wording as much as possible.
Give the correct citation for each cited text.
Check the manuscript in a plagiarism detection tool such as iThenticate or Turnitin before submission (Day & Gastel, 2012).

12.4. Data Access and Sharing

Many journals support transparent sharing of research data. However, this may not always be possible due to confidentiality, institutional constraints or personal data protection laws.

Solution:

Explain data restrictions in the cover letter or Methods section.
Consider uploading anonymized data sets to platforms such as GitHub, OSF (Open Science Framework) (Creswell, 2018).

FUTURE PERSPECTIVES: DIGITAL PUBLISHING AND NEW POSSIBILITIES

13.1. Open Access and Open Science

In recent years, open access policies have become increasingly widespread. Some funding agencies and universities may require publications from projects to be made available as open access (Karasar, 2020). Although this approach enables rapid dissemination of information and increased citation opportunities, it can also create additional costs (APC) for authors.

13.2. Digital Journals and Rapid Publication

Some journals publish articles early in the digital environment as Online First or Early View, in addition to the traditional print issues. This speeds up the citation of the article (Booth et al., 2008).

13.3. New Metrics: Altmetrics and Social Network Analysis

‘Altmetrics’, which show how widely an article is shared on social media, news sites, blogs and other digital platforms, are used to measure the wider dissemination of academic impact (Day & Gastel, 2012). This offers opportunities for rapid visibility, especially for research on popular topics.

13.4. Interdisciplinary Studies

The importance of interdisciplinary research in solving complex social and scientific problems is increasing. Therefore, publications in intersectional areas such as neuroeconomics, bioethics, artificial intelligence law are increasingly appearing in SCI-SSCI (Creswell, 2018). Researchers can realize more comprehensive projects by developing collaborations from different disciplines.

CONCLUSION: TIPS FOR A SUCCESSFUL SCI-SSCI PUBLICATION

Choose an Original and Valuable Topic
- Identify missing and controversial points in the literature.
- Clarify the theoretical and/or practical contribution of your work.
Conduct a Systematic Literature Review
- Balance old and new sources.
- Streamline the process by using reference management software.
Build a Strong Methodological Infrastructure
- Plan the sample size, data collection tool and analysis method meticulously.
- Identify deficiencies early by conducting a pilot study if necessary.
Follow Academic Writing Rules
- Prefer a clear, consistent and understandable style.
- Follow the journal guidelines (especially the stylistic rules) carefully.
Make Strategic Journal Selection
- Don’t just focus on impact factor, but also consider journal scope and reviewer time.
- Use the advice of advisors and peers.
Take Reviewer Comments Seriously
- Respond respectfully and constructively to all criticism, whether the revision is minor or major.
- If you receive a rejection, consider the comments and resubmit the article to another journal or to the same journal in revised form.
Post-Publication Citation Management
- Increase the visibility of the article by sharing it on academic networks and social media.
- Participate in conferences to present your results and establish new collaborations.
Ethics and Transparency
- Avoid plagiarism and cite all data and sources correctly.
- Ensure the reproducibility of the research by sharing data sets if possible (Creswell, 2018).

Researchers who fulfill these steps diligently will significantly increase their chances of publishing in SCI-SSCI journals. Remember that a successful article is not only the product of qualified research, but also the result of a holistic study supported by the right choice of journal, proper writing and effective presentation.

BIBLIOGRAPHY (SAMPLE REFERENCES)

Booth, W. C., Colomb, G. G., & Williams, J. M. (2008). The craft of research (3rd ed.). University of Chicago Press.
Creswell, J. W. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). SAGE Publications.
Day, R. A., & Gastel, B. (2012). How to write and publish a scientific paper (7th ed.). Cambridge University Press.
Garfield, E. (1979). Citation indexing: Its theory and application in science, technology, and humanities. John Wiley & Sons.
Hirsch, J. E. (2005). An index to quantify an individual’s scientific research output. Proceedings of the National Academy of Sciences, 102(46), 16569-16572.
Karasar, N. (2020). Scientific research method (35th edition). Nobel Academic Publishing.

by wporganizasyon Uncategorized

SCI-SSCI yayın yapmanın ipuçları

GİRİŞ

Akademik dünyada, bir araştırmanın değeri ve bilimsel camiadaki görünürlüğü yalnızca çalışmanın içeriğiyle değil, aynı zamanda yayımlandığı derginin uluslararası tanınırlığıyla da ölçülür. Science Citation Index (SCI) ve Social Sciences Citation Index (SSCI), bu anlamda en prestijli indeksler arasında yer alır (Karasar, 2020). SCI; fen, mühendislik ve tıp gibi alanları kapsarken, SSCI; sosyoloji, psikoloji, eğitim, işletme, ekonomi ve iletişim gibi sosyal bilimler alanlarını içerir (Day & Gastel, 2012).

Her iki indeks de Clarivate Analytics (önceki adıyla Thomson Reuters) tarafından yönetilen Web of Science platformunda yer almakta ve akademik yayınların atıf analizini sağlayarak bilimsel etkiyi ölçmektedir. Bu indekslerde yayımlanan makaleler, çoğu üniversite ve araştırma kurumunun akademik yükselme ve değerlendirme kriterlerinde büyük önem taşır (Creswell, 2018). Dolayısıyla, SCI-SSCI kapsamındaki dergilerde makale yayımlamak, araştırmacının uluslararası düzeyde kabul görmesi ve itibar kazanması bakımından kritik bir adımdır.

Bu kapsamlı rehberde, SCI-SSCI kapsamında yayın yapmanın tüm aşamalarına dair detaylı bilgiler, stratejiler ve bol örnekli açıklamalar bulacaksınız. Metin, araştırma konusu seçiminden hakem değerlendirme süreçlerine, dergi seçimi yöntemlerinden atıf yönetimine kadar pek çok konuyu bütüncül bir bakış açısıyla ele almaktadır. Ayrıca, akademik yazım sürecinde sık yapılan hatalar, çözüm yolları ve pratik ipuçları da bu metinde yer almaktadır.

SCI VE SSCI’NİN TEMEL ÖZELLİKLERİ

2.1. Tarihsel Gelişim

SCI’nin Ortaya Çıkışı
SCI, Eugene Garfield’ın atıf indeksi fikrini hayata geçirmesiyle 1960’lı yıllarda bilim dünyasına kazandırılmıştır (Garfield, 1979). Öncül olarak fen, kimya, fizik ve tıp gibi temel bilimlere odaklanan bu indeks, zamanla farklı disiplinleri de kapsamına alarak genişlemiştir.
SSCI’nin Kurulması
Sosyal bilimler alanında da atıf analizine olan ihtiyaç neticesinde Social Sciences Citation Index (SSCI) hayata geçirilmiştir. Psikoloji, sosyoloji, siyaset bilimi, işletme ve eğitim gibi geniş bir yelpazeyi içeren bu indeks, özellikle sosyal bilimcilerin akademik çıktılarını görünür kılmak açısından büyük önem taşır (Creswell, 2018).

2.2. Kapsam ve Disiplinler

SCI: Kimya, biyoloji, tıp, mühendislik, malzeme bilimi, fizik gibi alanlardan yüzlerce dergiyi içine alır. “SCI-Expanded” ise daha da genişletilmiş bir liste sunarak benzer alanlardan daha fazla dergiyi kapsar.
SSCI: Sosyal bilimlerin her alt dalını (ekonomi, işletme, finans, eğitim, psikoloji, sosyoloji, antropoloji vb.) barındırır.
Öteki İndeksler: Arts & Humanities Citation Index (AHCI) beşerî bilimleri, Emerging Sources Citation Index (ESCI) ise yeni ve gelişmekte olan dergileri kapsar (Day & Gastel, 2012).

2.3. Neden SCI-SSCI Yayınları Önemli?

Atıf Oranı ve Bilinirlik
SCI-SSCI kapsamında yayımlanan makaleler, dünya çapındaki araştırmacılar tarafından daha fazla okunur ve atıf alır. Bu, makalenin görünürlüğünün yüksek olması sayesinde gerçekleşir (Karasar, 2020).
Akademik Yükselme ve Kariyer
Bilhassa üniversite ve araştırma kurumlarında akademik terfiler, projelere başvurular ve performans değerlendirmeleri için SCI-SSCI yayınları başat bir role sahiptir.
Fon ve Proje Destekleri
Proje değerlendirme komiteleri, yazarların SCI-SSCI yayınlarına sıkça bakarak araştırma becerileri ve bilimsel etkiyi değerlendirir (Creswell, 2018).

ARAŞTIRMA KONUSUNUN SEÇİMİ VE LİTERATÜR TARAMASI

3.1. Özgün Bir Konu Belirleme

Bilimsel bir çalışmanın temel dayanağı, özgün bir araştırma sorusunun veya hipotezin varlığıdır. Özellikle SCI-SSCI dergiler, literatüre katkısı net olmayan veya tekrar niteliğindeki çalışmalara sıcak bakmaz (Booth, Colomb & Williams, 2008). Bu nedenle araştırmacı, konusunu seçerken şu noktalara odaklanmalıdır:

Literatürdeki boşluk (gap) veya tartışmalı alanın belirlenmesi.
Kuramsal olarak yetersiz açıklanmış, uygulamada eksik kalmış veya yeni teknolojik-sosyal gelişmelerle ortaya çıkan meselelerin tespiti.
Disiplinler arası perspektif (örn. biyoteknoloji ve etik, yapay zekâ ve sosyoloji gibi).

3.2. Kapsamlı Literatür İncelemesi

Bir araştırma konusunu seçtikten sonra, kapsamlı bir literatür taraması yapmak esastır. Web of Science, Scopus, Google Scholar gibi veri tabanları bu aşamada önemli araçlardır (Karasar, 2020). Taramada izlenecek adımlar:

Anahtar Kelime Belirleme: Örneğin, “organizational commitment,” “job satisfaction,” “transformational leadership,” “machine learning,” “renewable energy” vb.
Eski ve Yeni Kaynakların Dengesi: Klasik çalışmalarla güncel araştırmalar arasında bağlantı kurulmalıdır.
Kaynakların Kayıt Altına Alınması: Referans yönetimi yazılımları (Zotero, Mendeley, EndNote vb.) kullanmak, kaybolmaları önler ve kaynakça düzenlemesini kolaylaştırır.

3.3. Literatürde Boşluk (Gap) Arayışı

Birçok dergi, “Bu çalışma literatüre ne katkı sağlıyor?” sorusuna açık ve net yanıt arar (Day & Gastel, 2012). Bu nedenle literatür taramasını şu bilinçle yürütmek önemlidir:

Hangi teorik açıklamalar yetersiz kalmıştır?
Hangi yöntemler, hangi sorunlarda eksik sonuçlar vermiştir?
Hangi coğrafi bölgeler veya demografik gruplar henüz incelenmemiştir?

Bu soruları netleştirerek “araştırma problemi” oluşturmak, SCI-SSCI dergilerin dikkatini çekmenin en kritik adımlarından biridir.

ARAŞTIRMA TASARIMI: YÖNTEM VE METODOLOJİ SEÇİMİ

4.1. Araştırma Deseni (Design)

Nicel Yöntem (Kantitatif)
- Deneysel tasarım (Experimental design)
- Kesitsel (Cross-sectional) veya uzunlamasına (Longitudinal) anketler
- Regresyon, ANOVA, yapısal eşitlik modellemesi (SEM) gibi istatistiksel analizler
Nitel Yöntem (Kalitatif)
- Vaka analizi (Case study)
- Derinlemesine görüşmeler (In-depth interviews)
- Odak grup çalışmaları (Focus groups), içerik analizi
Karma Yöntem (Mixed Methods)
- Hem nicel hem de nitel verileri bir araya getirerek daha kapsamlı bir analiz sunmak (Creswell, 2018).

4.2. Ölçüm Araçları ve Veri Toplama

SCI-SSCI dergileri, veri toplama araçlarının geçerlilik (validity) ve güvenirlik (reliability) analizlerinin açıkça raporlanmasına büyük önem verir (Karasar, 2020). Bu bağlamda:

Seçilen ölçeklerin literatür dayanağı (örn. Cronbach Alfa katsayısı, test-tekrar test güvenirliği)
Denek veya katılımcı sayısının yeterliliği (ör. G*Power gibi örneklem hesaplama yazılımları)
Veri toplama sürecindeki etik onay prosedürleri (örn. kurumsal etik kurul onayı)

4.3. Veri Analizi Stratejileri

Nicel Analiz: Betimsel istatistikler, korelasyon, regresyon, ANOVA, MANOVA, parametre tahmini, yapısal eşitlik modellemesi vb.
Nitel Analiz: İçerik analizi, tematik analiz, betimsel analiz veya tümevarım-tümdengelim yaklaşımları. Kodlama ve tema geliştirme süreci detaylandırılmalı (Day & Gastel, 2012).
Yazılım Araçları: SPSS, R, Python, NVivo, MAXQDA gibi programlar, analizleri standartlaştırır ve raporlamayı kolaylaştırır.

Bu aşamada, analiz tekniklerinin seçilen araştırma sorusuyla uyumlu olması, hakemlerin çalışmaya dair olumlu bir kanaate varmasında belirleyicidir (Booth et al., 2008).

MAKALE YAZIM SÜRECİ

5.1. Makale Yapısı

5.1.1. Başlık (Title)

Kısa, öz ve vurucu
Makalenin temel içeriğini yansıtmalı
Gerektiğinde alt başlık eklenebilir (Karasar, 2020)

Örnek: “Predicting Employee Turnover: The Mediating Role of Job Satisfaction in Remote Work Settings”

5.1.2. Özet (Abstract)

Genellikle 150-300 kelime arası
Araştırmanın amacı, yöntemi, bulguları ve sonuçları özetlenir
Özgün katkı bir cümle ile vurgulanmalıdır (Creswell, 2018)

5.1.3. Anahtar Kelimeler (Keywords)

4-6 anahtar kelime genelde yeterli
Makalenin indekslenmesini ve bulunmasını kolaylaştırır
Konuyla doğrudan ilişkili kavramlar seçilmelidir

5.1.4. Giriş (Introduction)

Literatürdeki eksik veya çelişkileri belirterek konuya giriş yapılır
Kuramsal çerçeveye hafifçe temas edilir
Araştırma sorusu veya hipotezleri açıkça ortaya konulur

5.1.5. Kuramsal Çerçeve / Literatür İncelemesi

Daha kapsamlı teori ve hipotez geliştirme bölümü
Ana kavramların tanımlanması ve ilişkilerin kurulması
Var olan çalışmaların eleştirel değerlendirmesi (Booth et al., 2008)

5.1.6. Yöntem (Methodology)

Örneklem veya çalışma grubunun seçilme biçimi
Ölçüm araçları ve veri toplama süreci
Analiz yöntemleri ve yazılım araçları

5.1.7. Bulgular (Findings / Results)

Elde edilen sonuçlar tablo, grafik, diyagram vb. yardımıyla sunulur
İstatistiksel sonuçlar (p-değerleri, etki büyüklüğü, güven aralıkları) raporlanır
Nitel analizlerde kodlar, temalar ve örnek alıntılar kullanılır

5.1.8. Tartışma (Discussion)

Bulguların literatür ve kuramsal çerçeveyle ilişkisi açıklanır
Olası çelişkiler veya desteklenen hipotezler irdelenir
Çalışmanın sınırlılıkları ve geleceğe dönük araştırma önerileri belirtilir (Day & Gastel, 2012)

5.1.9. Sonuç (Conclusion)

Çalışmanın genel katkısını net bir şekilde özetler
Uygulamalı sonuçlara, politik ya da yönetimsel önerilere değinilebilir
Ana mesajı vurgulayarak makaleyi sonlandırır

5.1.10. Kaynakça (References)

Derginin istediği formatta (APA, Harvard, Chicago vb.) düzenlenmelidir
Metin içi atıflarla birebir örtüşmeli
Güncel ve alanla ilgili kaynakların yer aldığı, eksiksiz bir liste hazırlanmalıdır

5.2. Dil, Üslup ve Yazım Kuralları

Resmî ve akademik bir ton kullanılmalıdır, ancak aşırı karmaşık cümlelerden kaçınılmalıdır.
İngilizce Düzeltisi: Eğer anadil İngilizce değilse, proofreading ve language editing hizmetlerinden yararlanmak yararlı olacaktır (Karasar, 2020).
Yazım Hataları ve Düzen: Tablolar, grafikler ve şekiller düzgün şekilde numaralandırılmalı; ilgili metin içinde atıfta bulunulmalıdır.

5.3. Yaygın Hatalar ve Çözüm Önerileri

Belirsiz Hipotezler: Hipotezlerin neyi test edeceği açıkça belirtilmelidir. Aksi hâlde hakemler, çalışmanın amacını belirsiz bulabilir.
Eksik Yöntem Detayları: Tekrarlanabilirlik (replication) için yöntem bilgilerinin yeterince ayrıntılı olması önemlidir.
Uygun Olmayan Referanslar: Güncel literatürü göz ardı etmek veya sadece kendine atıf yapmak, olumsuz bir izlenim yaratır (Creswell, 2018).
İntihal ve Kaynak Gösterme Sorunları: Tüm alıntılar doğru biçimde atfedilmeli, intihal taraması (Turnitin, iThenticate vb.) yapılmalıdır.

DERGİ SEÇİMİ VE STRATEJİLER

6.1. SCI mı, SSCI mi?

Fen ve Uygulamalı Bilimler: Kimya, biyoloji, mühendislik, tıp vb. alanlarda SCI kapsamındaki dergiler öncelikli tercihtir.
Sosyal Bilimler: Psikoloji, sosyoloji, işletme, iktisat, uluslararası ilişkiler vb. alanlarda SSCI kapsamındaki dergiler hedeflenir.
Kesişim Alanları: Örneğin, sağlık iletişimi veya nöroekonomi konuları, hem SCI hem de SSCI’de yer alabilen disiplinler arası çalışmalardır (Day & Gastel, 2012).

6.2. Dergi Etki Faktörü (Impact Factor), CiteScore ve Diğer Metrikler

Impact Factor (IF): Clarivate Analytics tarafından hesaplanır, derginin son iki yıldaki makalelerinin ortalama atıf sayısını gösterir.
CiteScore: Scopus veritabanına dayanır, benzer mantıkla atıf performansını ölçer.
H-Endeksi (H-Index): Derginin ve yazarların genel etki düzeyini yansıtır (Creswell, 2018).

Yayın stratejisi belirlerken sadece IF’ye odaklanmak yerine, derginin kapsamı, hedef kitlesi, editöryal politikaları ve ortalama hakemlik süresi gibi faktörler de göz önünde bulundurulmalıdır (Karasar, 2020).

6.3. Dergi Bulma Yöntemleri

Web of Science Master Journal List
- Konu veya dergi adı arayabilir, indeks kapsamını filtreleyebilirsiniz.
BİDAM (Bilimsel İndeksli Dergi Arama Motoru)
- Özellikle Türkiye’de geliştirilen bu arama motoru, SCI, SSCI, SCI-Expanded, ESCI gibi indekslerde taranan dergileri listeler.
Scopus
- Başka bir veri tabanı olarak genel bir bakış sunar.
Danışman ve Meslektaş Önerileri
- Alanında uzman hocaların tecrübesine başvurmak, hızlı yönlendirme sağlayabilir (Booth et al., 2008).

6.4. Dergi Seçerken Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar

Dergi Kapsamı: Çalışmanızın konu ve yöntemsel yaklaşımı, derginin kapsamıyla uyuşmalıdır.
Hakem Süresi: Bazı dergiler 6 ay, bazıları 1 yıl ya da daha uzun bir süreçte dönüş yapabilir.
Kabul Oranı: Çok prestijli dergilerde reddetme oranı %80-90 seviyesinde olabilir (Day & Gastel, 2012).
Ücretler (APC): Açık erişim veya makale işlem ücreti (Article Processing Charge) politikalarını mutlaka inceleyin.

MAKALE GÖNDERİMİ (SUBMISSION) VE HAKEM SÜRECİ

7.1. Kapak Mektubu (Cover Letter) Hazırlama

Editöre hitaben yazılan ve makalenin neden bu dergide yayımlanması gerektiğini açıklayan kısa mektuptur. İçermesi gerekenler:

Araştırmanın özgünlüğünü kısa bir özetle anlatmak
Derginin kapsamıyla uyuşma gerekçeleri
Önceki benzer çalışmalarla farklılıklar (Creswell, 2018)

Örnek bir başlangıç:

*“Sayın Editör,

‘The Impacts of Transformational Leadership on Organizational Commitment: A Meta-Analytical Review’ başlıklı çalışmamızı incelemeniz için saygıyla sunarız. Bu araştırma, son on yılda yayımlanmış 45 çalışmayı meta-analitik yöntemlerle değerlendirerek, dönüştürücü liderlik tarzının örgütsel bağlılık üzerindeki etkisini kantitatif bir çerçevede ortaya koymaktadır…”*

7.2. Çevrimiçi Sistem (Online Submission)

Birçok SCI-SSCI dergi, ScholarOne veya Editorial Manager gibi platformlar üzerinden makale alır. Burada:

Yazar bilgileri, kurum bilgileri
Makale dosyası (anonim sürüm)
Tablo ve şekil ekleri
Etik onay ve telif formları

gibi belgeler eksiksiz yüklenmelidir. Aksi takdirde editör, gönderiyi incelemeden “desk reject” kararı verebilir (Karasar, 2020).

7.3. Hakem Değerlendirme (Peer Review) Türleri

Çift Kör Hakemlik (Double-Blind): Yazar ve hakem birbirinin kimliğini görmez.
Tek Kör Hakemlik (Single-Blind): Hakem yazarın kimliğini görebilir, ancak yazar hakemin kimliğini göremez.
Açık Hakemlik (Open Review): Hem yazar hem hakem kimliği bellidir (Day & Gastel, 2012).

SCI-SSCI dergilerin çoğu, objektiflik gerekçesiyle çift kör hakemlik sistemini uygular.

7.4. Hakem Değerlendirme Süreci

Ön İnceleme (Desk Review): Editör, gönderilen makalenin dergi kapsamına ve temel kalite kriterlerine uyup uymadığına bakar.
Hakem Ataması: Genellikle iki veya üç hakem atanır. İlgili uzmanlık alanına sahip hakemler seçilir.
Hakem Raporu: Hakemler makaleyi inceler, revizyon, kabul veya red önerisi getirir (Booth et al., 2008).

Hakem raporları çoğu zaman aşağıdaki kategorilerde sonuçlanır:

Minor Revision (Küçük Düzeltme)
Major Revision (Büyük Düzeltme)
Rejection (Reddetme)
Acceptance (Kabul)

REVİZYON VE REDDETME DURUMLARI

8.1. Revizyon (Minor ve Major) Yönetimi

Hakem Yorumlarına Tek Tek Cevap: Her bir yoruma detaylı, saygılı ve çözüm odaklı yaklaşmak.
Değişikliklerin İşaretlenmesi: Revize metin içinde, ek açıklamalar veya renkli vurgularla hangi bölümde hangi değişikliğin yapıldığı belirtilmeli.
Zaman Yönetimi: Revizyon için sıkı bir tarih sınırlaması olabilir (örn. 4 hafta). Makul bir süre içinde düzenlemeleri tamamlamak gerekir (Creswell, 2018).

Örnek revizyon yanıtı:

“Hakem 1 Yorumu: ‘Ölçeklerden elde edilen verilerin geçerliliğini daha kapsamlı raporlamanız gerekir.’
Yanıtımız: Sayfa 7’de, Yöntem bölümünde geçerlilik ve güvenirlik analizlerini (CVR, CVI ve Cronbach Alfa) ayrıntılı biçimde ekledik. Tablo 2 bu analize ait sonuçları içermektedir…”

8.2. Reddetme (Rejection) Sonrası Stratejiler

Makale reddedilebilir; bu, her zaman çalışmanın kalitesiz olduğu anlamına gelmez. Reddin başlıca gerekçeleri şunlar olabilir (Day & Gastel, 2012):

Dergi kapsamına uymama.
Önemli metodolojik kusurlar veya verilerin yetersizliği.
Makalenin özgünlükten yoksun olması.

Reddedilen makale üzerinde düzeltmeler yaparak başka bir dergiye gönderebilirsiniz. Bu noktada:

Hakem yorumları doğrultusunda eksiklikleri giderin.
Yeni derginin kapsam ve format kurallarına uyarlayın.
Makale takip mektubunda (cover letter) önceki deneyimden öğrendiklerinizi kısaca belirtebilirsiniz (Karasar, 2020).

8.3. Tekrar Gönderim (Resubmission)

Bazı dergiler, majör revizyonlar veya reddetme kararından sonra düzeltmeleri göze alabileceklerini belirtirler. Eğer editör “resubmit” seçeneğini açıkça işaretlediyse, makalenizi aynı dergiye de tekrar gönderebilirsiniz. Ancak, bu durumda hakemlerin önceki eleştirilerini eksiksiz karşılamak çok önemlidir (Booth et al., 2008).

KABUL ALMA VE YAYIN SONRASI ADIMLAR

9.1. Makale Kabulü Sonrası (Proofreading ve Dizgi)

Makale kabul edildikten sonra şu aşamalar başlar:

Proofreading: Yazım, noktalama, tablo veya şekil numaralandırmalarındaki hatalar düzeltilir.
Dizgi (Typesetting): Derginin basım formatına uygun hâle getirilir.
Yazarın Son Kontrolü: Yazar, son “proof” sürümünü inceleyerek minör hataları bildirmelidir (Day & Gastel, 2012).

Bu aşamada büyük içerik değişikliklerine genellikle izin verilmez.

9.2. Telif Hakkı (Copyright) ve Açık Erişim (Open Access)

Telif Sözleşmesi: Dergi, makalenin telif hakları veya yayın haklarını devralabilir ya da yazarla paylaşabilir.
Açık Erişim Seçeneği: Bazı dergiler makale işlem ücreti (APC) talep ederek makaleyi herkesin erişimine açar. Bu, makalenin görünürlüğünü ve atıf alma olasılığını artırabilir (Karasar, 2020).

9.3. Makalenin Yaygınlaştırılması

Akademik Sosyal Ağlar: ResearchGate, Academia.edu gibi platformlarda çalışma özetini veya linkini paylaşmak atıf sayısını artırabilir.
Konferans Sunumları: Makale bulgularını sözlü ya da poster sunumuyla paylaşarak bilimsel iletişimi destekleyebilirsiniz.
Kişisel Web Sayfası: Kişisel web sitenizde ya da kurumsal sayfanızda makalenize ait kısa tanıtımlar ve linkler verebilirsiniz (Creswell, 2018).

ATIF ALMA VE AKADEMİK İTİBAR YÖNETİMİ

10.1. Atıf (Citation) ve H-Endeksi

Atıf: Diğer araştırmacıların, yayınınızda yer alan bulguları ya da kuramsal çerçeveyi referans göstermesidir.
H-Endeksi (Hirsch Index): Akademisyenlerin, belirli bir sayıda yüksek atıf alan yayın üretmesini esas alan bir metrik. Örneğin, h-endeksiniz 10 ise, en az 10 makalenizin her biri en az 10 atıf almıştır (Hirsch, 2005).

Bu metrikler, akademik performans değerlendirmesinde sıklıkla kullanılır. SCI-SSCI dergilerde yayımlanan çalışmalar, genelde daha yüksek atıf alma potansiyeline sahiptir (Day & Gastel, 2012).

10.2. Araştırmacı Profilleri ve Platformlar

ORCID (Open Researcher and Contributor ID): Yazarları benzersiz kimlik numaralarıyla tanımlar.
Google Scholar: Makalelerin atıf sayısını, h-indeksini ve i10-indeksini takip etmeyi kolaylaştırır.
ResearchGate, Academia.edu: Akademik sosyal ağlar, araştırmacıların birbirleriyle etkileşime girmesini sağlayarak atıf ve işbirliği fırsatlarını artırabilir (Booth et al., 2008).

10.3. Bilimsel Ağ ve İşbirlikleri

Çalışma konunuzla ilgili konferans ve sempozyumlara katılmak, potansiyel ortaklıkları geliştirir.
Misafir araştırmacı olarak başka bir kurumda kısa süreli çalışmalar yapmak, farklı veri setlerine ve uzmanlık alanlarına erişimi artırır.
Uluslararası araştırma projelerine dahil olmak, SCI-SSCI kapsamındaki çok yazarlı yayınların oluşumunu destekler (Karasar, 2020).

ÖRNEK VAKA ANALİZLERİ: FARKLI DİSİPLİNLERDE SCI-SSCI YAYINLARI

11.1. Tıp ve Sağlık Bilimleri (SCI Odaklı)

Konu Örneği: “Yeni Nesil mRNA Aşılarının Etkinliği ve Güvenilirliği: Sistematik Derleme ve Meta-Analiz”
Dergi Tercihi: Vaccine, Lancet Infectious Diseases, Nature Medicine gibi SCI kapsamındaki yüksek etki faktörlü dergiler.
Hakem Süreci: Metodolojik rigor (titizlik) ve istatistiksel analizlerin güvenilirliğine çok dikkat edilir.
Anahtar İpuçları:
1. Etik onay ve klinik veri paylaşım izinleri titizlikle dokümante edilmeli.
2. Revizyon süreçlerinde yönteme dair ufak açıklar dahi ciddi itirazlara yol açabilir.

11.2. Mühendislik ve Teknoloji (SCI Odaklı)

Konu Örneği: “Yapay Zekâ Destekli Nesnelerin İnterneti Sistemlerinde Güvenlik Protokolleri: Yeni Bir Hibrit Şifreleme Yöntemi”
Dergi Tercihi: IEEE Transactions on Industrial Informatics, Computers & Security gibi SCI kapsamındaki dergiler.
Hakem Süreci: Hakemler, algoritmanın performansını gösteren ek deneyler talep edebilir.
Anahtar İpuçları:
1. Kaynak kodu veya pseudo-code sunmak, tekrarlanabilirliği güçlendirir.
2. Karşılaştırma tablolarında rakip yöntemlerle kendi yönteminizin başarı, hız, bellek kullanımı vb. metriklerini vurgulayın (Day & Gastel, 2012).

11.3. Sosyal Bilimler (SSCI Odaklı)

Konu Örneği: “Uzaktan Çalışmada Psikolojik Sözleşme İhlalleri ve Çalışan Verimliliği Arasındaki İlişki: Türkiye Örneği”
Dergi Tercihi: Journal of Vocational Behavior, Human Resource Management, Organizational Behavior and Human Decision Processes (SSCI).
Hakem Süreci: Sosyal bilimlerdeki teorik çerçeveye ve hipotezlerin dayandığı literatüre özel önem gösterilir.
Anahtar İpuçları:
1. Kültürel farklılıklara dikkat çekmek (Türkiye örneği gibi) kabul şansını artırabilir.
2. Deneysel veya karma yöntem tasarımları, tek tip anket çalışmalarına göre daha çok ilgi çekebilir (Creswell, 2018).

11.4. Eğitim Bilimleri (SSCI Odaklı)

Konu Örneği: “Dijital Okuryazarlık Becerilerinin Ortaokul Öğrencilerinin Matematik Başarısına Etkisi: Karma Yöntemli Bir Araştırma”
Dergi Tercihi: Computers & Education, British Journal of Educational Technology (SSCI).
Hakem Süreci: Eğitimle ilgili politikalar, okul yönetimi ve eğitim psikolojisi literatürüyle entegrasyon ararlar.
Anahtar İpuçları:
1. Araştırmada kullanılan dijital materyallerin veya platformların örnekleri eklenmeli.
2. Verilerin geçerlik ve güvenirlik analizlerini (ör. madde analizi, pilot çalışma) detaylı raporlayın (Karasar, 2020).

SIK KARŞILAŞILAN SORULAR VE ÇÖZÜMLER

12.1. Uzun Hakem Süreleri

Bazı dergilerde hakem süreci 8-12 ayı bulabilir. Bu, acil yayın ihtiyacı olanlar için dezavantajdır.

Çözüm:

Derginin önceki hakem süresi raporlarını ve yazar yorumlarını araştırmak.
Aciliyet durumunuzu kapak mektubunda kısaca belirtebilirsiniz; ancak editörlerin bu talebi kabul etme garantisi yoktur (Booth et al., 2008).

12.2. Yüksek Reddetme Oranları

Prestijli dergilerde reddedilme oranı bazen %80’i aşar. Bu, her zaman makalenin düşük kalitede olduğunu göstermez; dergiye gelen makale sayısı, editoryal tercih veya kapsamla ilgili olabilir.

Çözüm:

Reddetme gerekçelerini ayrıntılı inceledikten sonra, uygun değişikliklerle başka dergilere yönelmek.
Alternatif olarak, derginin “resubmit” çağrısı yapması durumunda hakem yorumlarını dikkatle uygulamak (Karasar, 2020).

12.3. İntihal (Plagiarism) Suçlamaları

İntihal, akademik camiada çok ciddi bir etik ihlaldir. Yazarın kendine ait önceki metinlerini kaynak göstermeden kullanması da self-plagiarism olarak değerlendirilir.

Çözüm:

Mümkün olduğunca özgün ifadeler kullanın.
Alıntı yapılan her metin için doğru atıf verin.
Makaleyi göndermeden önce iThenticate veya Turnitin benzeri bir intihal tespit aracında kontrol edin (Day & Gastel, 2012).

12.4. Veri Erişimi ve Paylaşımı

Birçok dergi, araştırma verilerinin şeffaf biçimde paylaşılmasını destekler. Fakat gizlilik, kurumsal kısıtlamalar veya kişisel veri koruma yasaları nedeniyle bu her zaman mümkün olmayabilir.

Çözüm:

Veri kısıtlamalarını kapak mektubunda veya Yöntem bölümünde açıklayın.
Anonimleştirilmiş veri setlerini GitHub, OSF (Open Science Framework) gibi platformlara yüklemeyi değerlendirin (Creswell, 2018).

GELECEK PERSPEKTİFİ: DİJİTAL YAYINCILIK VE YENİ OLANAKLAR

13.1. Açık Erişim (Open Access) ve Açık Bilim (Open Science)

Son yıllarda, açık erişim politikaları giderek yaygınlaşıyor. Bazı finansman kurumları ve üniversiteler, projelerden çıkan yayınların açık erişim olarak sunulmasını zorunlu kılabiliyor (Karasar, 2020). Bu yaklaşım, bilginin hızlı yayılmasını ve atıf olanaklarının artmasını sağlasa da yazarlar için ek maliyet (APC) oluşturabilir.

13.2. Dijital Dergiler ve Hızlı Yayın

Bazı dergiler, klasik basılı sayıların yanı sıra Online First veya Early View adıyla makaleleri dijital ortamda erken yayımlamaktadır. Bu, makalenin atıf almasını hızlandırır (Booth et al., 2008).

13.3. Yeni Metrikler: Altmetrics ve Sosyal Ağ Analizleri

Makalenin sosyal medyada, haber sitelerinde, bloglarda ve diğer dijital platformlarda ne kadar yaygın paylaşıldığını gösteren “altmetrics”, akademik etkinin daha geniş kitlelere yayılmasını ölçmekte kullanılır (Day & Gastel, 2012). Bu durum, özellikle popüler konulu araştırmalar için hızlı görünürlük fırsatları sunar.

13.4. Disiplinler Arası Çalışmalar

Karmaşık toplumsal ve bilimsel sorunların çözümünde disiplinler arası araştırmaların önemi artmaktadır. Dolayısıyla, nöroekonomi, biyoetik, yapay zekâ hukuku gibi kesişim alanlarındaki yayınlar, SCI-SSCI içinde giderek daha fazla yer bulmaktadır (Creswell, 2018). Araştırmacılar, farklı disiplinlerden işbirlikleri geliştirerek daha kapsamlı projelere imza atabilirler.

SONUÇ: BAŞARILI BİR SCI-SSCI YAYIN İÇİN İPUÇLARI

Özgün ve Değerli Bir Konu Seçin
- Literatürdeki eksik ve tartışmalı noktaları tespit edin.
- Çalışmanızın teorik ve/veya pratik katkısını netleştirin.
Sistemli Bir Literatür Taraması Yapın
- Eski ve yeni kaynakları dengeleyin.
- Referans yönetim yazılımları kullanarak süreci kolaylaştırın.
Güçlü Bir Yöntemsel Altyapı Kurun
- Örneklem büyüklüğünü, veri toplama aracını ve analiz yöntemini titizlikle planlayın.
- Gerekirse pilot çalışma yaparak eksiklikleri erken tespit edin.
Akademik Yazım Kurallarına Uyun
- Açık, tutarlı ve anlaşılır bir üslup tercih edin.
- Dergi yönergelerini (özellikle biçimsel kuralları) dikkatle uygulayın.
Dergi Seçimini Stratejik Yapın
- Sadece etki faktörüne odaklanmayın, dergi kapsamı ve hakem süresini de dikkate alın.
- Danışman ve meslektaş önerilerinden yararlanın.
Hakem Yorumlarını Ciddiyetle Ele Alın
- Revizyon ister minor ister major olsun, tüm eleştirilere saygılı ve yapıcı bir dille yanıt verin.
- Red alırsanız, yorumları değerlendirip makaleyi başka dergiye veya revize edilmiş hâliyle aynı dergiye yeniden gönderin.
Yayın Sonrası Atıf Yönetimi
- Makaleyi akademik ağlarda ve sosyal medyada paylaşarak görünürlüğünü artırın.
- Konferanslara katılarak sonuçlarınızı sunun, yeni işbirlikleri kurun.
Etik ve Şeffaflık
- İntihalden kaçının, tüm veri ve kaynakları doğru şekilde atıfla belirtin.
- Mümkünse veri setlerini paylaşarak araştırmanın tekrarlanabilirliğini sağlayın (Creswell, 2018).

Bu adımları özenle yerine getiren araştırmacılar, SCI-SSCI dergilerde yayın yapma olasılıklarını önemli ölçüde artıracaklardır. Unutmayın ki başarılı bir makale, yalnızca nitelikli bir araştırmanın ürünü değil, aynı zamanda doğru dergi seçimi, düzgün yazım ve etkili bir sunumla desteklenen bütüncül bir çalışmanın sonucudur.

KAYNAKÇA (ÖRNEK REFERANSLAR)

Booth, W. C., Colomb, G. G., & Williams, J. M. (2008). The craft of research (3rd ed.). University of Chicago Press.
Creswell, J. W. (2018). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (5th ed.). SAGE Publications.
Day, R. A., & Gastel, B. (2012). How to write and publish a scientific paper (7th ed.). Cambridge University Press.
Garfield, E. (1979). Citation indexing: Its theory and application in science, technology, and humanities. John Wiley & Sons.
Hirsch, J. E. (2005). An index to quantify an individual’s scientific research output. Proceedings of the National Academy of Sciences, 102(46), 16569-16572.
Karasar, N. (2020). Bilimsel araştırma yöntemi (35. baskı). Nobel Akademik Yayıncılık.

by wporganizasyon Uncategorized

Akademik Başarıya Giden Yolda Makale Yazdırma ve Yayınlama Hizmetlerinin Önemi

Özet

Günümüzün rekabetçi akademik dünyasında, bilimsel makale yazımı ve yayınlanması, araştırmacıların ve akademisyenlerin kariyer gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Bu makalede, makale yazdırma ve yayınlama hizmetlerinin akademik başarıya katkıları, bu hizmetlerin sunduğu avantajlar ve etik ilkeler çerçevesinde nasıl kullanılabileceği ele alınmıştır. Ayrıca, bu süreçte profesyonel destek almanın önemi ve dikkat edilmesi gereken noktalar detaylı bir şekilde incelenmiştir.

Giriş

Bilimsel araştırmaların sonuçlarının paylaşılması ve akademik camiada tanınması için makale yazımı ve yayınlanması vazgeçilmez bir gerekliliktir. Ancak, kaliteli bir makale yazmak ve saygın bir dergide yayınlamak, zaman alıcı ve zorlu bir süreçtir. Bu süreçte karşılaşılan zorluklar, akademisyenleri ve araştırmacıları profesyonel makale yazdırma ve yayınlama hizmetlerine yönlendirmektedir.

Makale Yazdırma ve Yayınlama Hizmetlerinin Tanımı

Makale yazdırma ve yayınlama hizmetleri, akademik standartlara uygun, özgün ve kaliteli makalelerin hazırlanmasında ve yayınlanmasında profesyonel destek sunan hizmetlerdir. Bu hizmetler, literatür taramasından veri analizine, yazım ve düzenlemeden dergi seçimine ve yayın sürecinin yönetimine kadar geniş bir yelpazede destek sağlamaktadır.

Makale Yazdırma Hizmetlerinin Sağladığı Avantajlar

Uzman Kadro ile Çalışma İmkanı:
- Deneyimli akademisyenler ve alanında uzman yazarlar tarafından destek alarak, çalışmanızın kalitesini artırabilirsiniz.
- Uzman kadro, güncel literatürü ve akademik yazım kurallarını yakından takip ederek makalenizin bilimsel değeri yüksek olmasını sağlar.
Zaman ve Enerji Tasarrufu:
- Yoğun akademik ve profesyonel programınızda zamanınızı daha verimli kullanabilirsiniz.
- Makale yazım sürecinin karmaşıklığı ve zaman alıcı doğası göz önüne alındığında, profesyonel destek alarak diğer önemli işlere odaklanabilirsiniz.
Kaliteli ve Özgün İçerik Üretimi:
- Plagiarizm denetimi ve intihal kontrolü ile çalışmalarınızın özgünlüğü sağlanır.
- Kaliteli içerik üretimi, makalenizin kabul edilme şansını artırır ve akademik itibarınızı güçlendirir.
Akademik Yazım Kurallarına Uyum:
- Profesyonel hizmetler, makalenizin uluslararası akademik yazım standartlarına uygun olmasını sağlar.
- Kaynakça oluşturma, atıf düzenlemeleri ve formatlama gibi detaylar titizlikle ele alınır.

Yayınlama Hizmetlerinin Sağladığı Avantajlar

Dergi Seçimi ve Başvuru Süreci:
- Çalışmanız için en uygun bilimsel dergilerin belirlenmesinde uzman desteği alabilirsiniz.
- Dergi başvurusu ve hakem değerlendirme süreçlerinde profesyonel rehberlik ile süreci etkin bir şekilde yönetebilirsiniz.
Hakem Değerlendirme Sürecine Hazırlık:
- Makalenizin hakem değerlendirme sürecine uygun şekilde hazırlanması sağlanır.
- Hakemlerden gelen geri bildirimlere göre makale revizyonu yapılır ve yayınlanma şansı artırılır.
Yayın Politikalarına Uyum:
- Seçilen derginin yayın politikaları ve etik kuralları konusunda bilgilendirilirsiniz.
- Bu sayede, olası red ve geri dönüşlerin önüne geçebilirsiniz.

Etik İlkeler ve Akademik Dürüstlük

Makale yazdırma ve yayınlama hizmetleri kullanılırken, etik ilkeler ve akademik dürüstlük prensipleri her zaman ön planda tutulmalıdır. Aşağıdaki noktalara dikkat edilmesi önemlidir:

Özgünlük ve İntihalden Kaçınma:
- Makalenizin tamamen özgün olması ve başkalarının çalışmalarından intihal yapılmaması esastır.
- Profesyonel hizmetler, intihal raporu hazırlayarak bu konuda sizi bilgilendirir ve gerekli düzenlemeleri yapar.
Yazar Katkısı ve Sorumluluğu:
- Makalenin içeriğine ve sonuçlarına hâkim olmanız, akademik sorumluluğunuzun bir parçasıdır.
- Profesyonel destek, size rehberlik ederken, çalışmanın sahibi olarak aktif rol almanız beklenir.
Etik Kurallara Uyum:
- Araştırma ve yayın süreçlerinde ulusal ve uluslararası etik kurallara uyulması gerekmektedir.
- İnsan veya hayvan denekler üzerinde yapılan çalışmalar için gerekli izinlerin alınması ve belirtilmesi zorunludur.

Makale Yazım Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Adımlar

Araştırma Konusunun Belirlenmesi:
- İlgi çekici ve özgün bir araştırma konusu seçmek, başarılı bir makalenin ilk adımıdır.
- Literatür taraması yaparak, mevcut çalışmaların hangi noktada olduğunu belirleyebilirsiniz.
Hipotez ve Araştırma Sorularının Oluşturulması:
- Net ve test edilebilir hipotezler geliştirmek, araştırmanızın yönünü belirler.
- Araştırma sorularınızın açık ve spesifik olması önemlidir.
Araştırma Metodolojisinin Belirlenmesi:
- Uygun araştırma yöntemi ve veri toplama teknikleri seçilmelidir.
- Anket geliştirme, deney tasarımı veya gözlem gibi yöntemler kullanılabilir.
Veri Analizi ve İstatistiksel Yöntemler:
- Toplanan verilerin doğru analiz edilmesi, güvenilir sonuçlar elde etmenizi sağlar.
- SPSS analizi, tıbbi istatistik analiz veya diğer istatistiksel veri analizi teknikleri kullanılabilir.
Sonuçların Yorumlanması ve Tartışma:
- Elde edilen bulguların literatürle karşılaştırılması ve yorumlanması gereklidir.
- Araştırmanızın bilimsel katkısını vurgulamalısınız.
Makalenin Yazımı ve Düzenlenmesi:
- Akademik yazım kurallarına uygun bir şekilde makalenizi yazmalısınız.
- Profesyonel yazım desteği ve tez formatlama hizmetleri ile makalenizin kalitesini artırabilirsiniz.

Yayınlama Sürecinde Dikkat Edilmesi Gereken Adımlar

Uygun Dergi Seçimi:
- Çalışmanızın konusuna ve kapsamına uygun dergiler belirlenmelidir.
- Dergilerin etki faktörleri, yayın politikaları ve kabul oranları göz önünde bulundurulmalıdır.
Makale Başvurusu ve Dergi Formatına Uyum:
- Seçilen derginin yazım kurallarına ve formatına uygunluk sağlanmalıdır.
- Başvuru için gerekli tüm belgeler ve bilgiler eksiksiz olarak sunulmalıdır.
Hakem Değerlendirme Süreci Yönetimi:
- Hakemlerden gelen geri bildirimler dikkatlice incelenmeli ve gerekli revizyonlar yapılmalıdır.
- İletişim ve yanıt verme sürecinde profesyonel ve saygılı bir tutum sergilenmelidir.
Yayın Sonrası Tanıtım ve Paylaşım:
- Makalenizin görünürlüğünü artırmak için bilimsel konferanslara katılabilir ve sunumlar yapabilirsiniz.
- Akademik sosyal ağlar ve platformlar üzerinden çalışmanızı paylaşabilirsiniz.

Profesyonel Destek Almanın Önemi

Makale yazdırma ve yayınlama sürecinde profesyonel destek almak, başarınızı artırmada önemli bir faktördür. Uzmanlar tarafından sunulan hizmetler, çalışmalarınızın kalitesini yükseltirken, zaman ve kaynak yönetiminde de size avantaj sağlar.

Akademik Mentor Desteği:
- Online akademik mentorluk hizmetleri ile ihtiyaç duyduğunuz her an destek alabilirsiniz.
- Uzman mentorlar, akademik hedeflerinize ulaşmanızda size rehberlik eder.
Akademik Çeviri ve Redaksiyon Hizmetleri:
- Makalenizin uluslararası dergilerde yayınlanabilmesi için akademik çeviri hizmetleri önemlidir.
- Dil ve gramer hatalarının düzeltilmesi, makalenizin profesyonel bir görünüm kazanmasını sağlar.
Veri Analizi ve Görselleştirme Hizmetleri:
- Veri analizinde uzman desteği alarak, sonuçlarınızın güvenilirliğini artırabilirsiniz.
- Veri görselleştirme teknikleri ile bulgularınızı etkili bir şekilde sunabilirsiniz.

Sonuç

Makale yazdırma ve yayınlama hizmetleri, akademik kariyerinizde başarıya ulaşmanız için önemli bir destek sunmaktadır. Ancak, bu hizmetleri kullanırken etik ilkelere bağlı kalmak ve akademik sorumlulukların bilincinde olmak esastır. Profesyonel destek ile çalışmalarınızın kalitesini artırabilir, zaman ve kaynaklarınızı daha verimli kullanabilirsiniz. Unutmayın ki, akademik başarıya giden yolda bilgi birikimi kadar stratejik planlama ve profesyonel destek de büyük önem taşır.

İletişim Bilgilerimiz

Akademik hedeflerinize ulaşmanız için yanınızdayız. Makale yazımı ve yayınlama sürecinde profesyonel destek almak isterseniz, bizimle iletişime geçebilirsiniz.

🌐 Web Sitesi: https://akademicmentor.com/
📞 Telefon: 0543 943 76 01

Ödev tez proje merkezi, akademik danışmanlık, bitirme tezleri, proje çalışmaları, makale yazımı, eğitim danışmanlığı, akademik başarı, plagiarizm denetimi, kaliteli içerik, uzman kadro, tez danışmanlığı, bilimsel araştırma, tez yazımı, makale düzenleme, intihal kontrolü, akademik destek, lisans tez yazımı, yüksek lisans tez yazımı, doktora tez yazımı, tez düzenleme, akademik yazım kuralları, literatür taraması, veri analizi, SPSS analizi, bilimsel yayın hazırlama, kongre sunumu, akademik sunum hazırlama, araştırma yöntemi geliştirme, tez savunma hazırlığı, bilimsel rapor yazımı, akademik editörlük, araştırma projesi desteği, eğitim materyali hazırlama, akademik çeviri, tez formatlama, bilimsel makale yayını, doçentlik dosyası hazırlama, profesörlük başvuru dosyası hazırlama, makale revizyonu, yayın danışmanlığı, araştırma metodolojisi, anket geliştirme, bilimsel veri analizi, makale başvuru hazırlığı, bibliyografya oluşturma, hipotez oluşturma, akademik yazım teknikleri, sunum tasarımı, bilimsel çeviri, dergi başvurusu, hakem değerlendirme, intihal raporu, bilimsel makale çevirisi, tez konusu belirleme, doktora tezi danışmanlığı, eğitim materyali geliştirme, akademik yazarlık, akademik hedefler, veri toplama yöntemleri, bilimsel çalışma, makale yayına hazırlık, bilimsel kitap yazımı, araştırma önerisi, bilimsel poster hazırlama, akademik kongre hazırlığı, akademik yayım, tıbbi istatistik analiz, veri görselleştirme, akademik proje yönetimi, eğitim programları, bilimsel içerik geliştirme, akademik performans değerlendirme, yazım desteği, tez formatlama hizmetleri, akademik kariyer danışmanlığı, profesyonel sunum hazırlama, bilimsel toplantı hazırlığı, akademik yayın stratejisi, akademik dergi seçimi, bilimsel veri yönetimi, hakem süreci desteği, bilimsel hakemlik, akademik çeviri hizmetleri, özgün makale yazımı, akademik başvuru desteği, araştırma hibesi başvurusu, veri işleme teknikleri, istatistiksel veri analizi, bilimsel konferans hazırlığı, akademik sonuçların yayınlanması, doktora başvuru hazırlığı, literatür incelemesi, uzmanlık tezi danışmanlığı, akademik mükemmeliyet, bilimsel araştırma yöntemleri, akademik değerlendirme kriterleri, akademik araştırma planlama, makale yazma rehberliği, bilimsel dergi önerisi, veri doğrulama, veri temizlik, sonuç yazımı, akademik standartlar, yayın politikaları, bilimsel danışmanlık, online akademik mentorluk.

by wporganizasyon Uncategorized

Akademik Başarıya Ulaşmanın Stratejileri: Ödev, Tez ve Proje Hazırlığından Yayına Kadar Kapsamlı Bir Rehber

Giriş

Günümüzün rekabetçi akademik dünyasında, başarıya ulaşmak yalnızca bilgi birikimiyle sınırlı değildir; aynı zamanda stratejik planlama, etkili çalışma yöntemleri ve profesyonel desteklerle mümkündür. Öğrencilikten akademisyenliğe uzanan bu yolculukta, ödev ve proje çalışmalarından tez yazımına, makale yayımlamadan akademik kariyer planlamasına kadar birçok önemli adım bulunmaktadır. Bu rehber, akademik başarıya giden yolda ihtiyaç duyabileceğiniz tüm konuları kapsayarak, sizi hedeflerinize ulaştırmayı amaçlamaktadır.

Ödev, Tez ve Proje Hazırlığı

Akademik hayatın temel taşları olan ödevler, tezler ve projeler, öğrencilerin ve araştırmacıların bilgi ve becerilerini sergilemelerine olanak tanır.

Ödev Tez Proje Merkezi: Akademik başarı için ödev, tez ve proje merkezi hizmetlerinin önemi büyüktür. Bu merkezler, öğrencilere profesyonel destek sunarak çalışmalarının kalitesini artırır.
Bitirme Tezleri: Başarılı bitirme tezleri için ipuçları ve yöntemler, öğrencilerin akademik hayatlarında önemli bir yer tutar. Doğru konu seçimi ve metodoloji, başarıya giden yolda kritik öneme sahiptir.
Proje Çalışmaları: Etkili proje çalışmaları, planlama ve uygulama süreçlerinin iyi yönetilmesiyle mümkündür. Projenin her aşamasında dikkatli ve titiz bir yaklaşım gereklidir.

Akademik Danışmanlık ve Destek

Akademik danışmanlık, öğrencilerin ve araştırmacıların başarısını artıran stratejik bir destektir.

Akademik Danışmanlık: Akademik danışmanlık hizmetleri, öğrencilerin hedeflerine ulaşmasında önemli bir rol oynar. Uzman kadro, bireysel ihtiyaçlara yönelik çözümler sunar.
Eğitim Danışmanlığı: Eğitim danışmanlığının akademik gelişime katkıları, kişiye özel planlamalarla başarının anahtarını sunar.
Tez Danışmanlığı: Tez danışmanlığı ile araştırmalarınızı mükemmelleştirebilirsiniz. Uzman desteği, çalışmalarınızın kalitesini ve özgünlüğünü artırır.

Akademik Yazım ve Araştırma Süreçleri

Akademik yazım ve araştırma süreçleri, bilimsel katkı sağlamanın temelini oluşturur.

Makale Yazımı: Bilimsel makale yazımında başarının anahtarları, doğru yapı ve akademik yazım kurallarına uygunluktur.
Tez Yazımı: Tez yazımında karşılaşılan zorluklar ve çözümleri, planlı bir çalışma ve uzman desteği ile aşılabilir.
Akademik Yazım Kuralları: Akademik yazım kurallarına uygunluk, başarının anahtarıdır. Doğru atıf ve referanslama, çalışmalarınızın saygınlığını artırır.
Literatür Taraması: Etkili bir literatür taraması nasıl yapılır? Güncel ve kapsamlı bir tarama, araştırmanızın sağlam temellere dayanmasını sağlar.
Hipotez Oluşturma: Araştırma sürecinde etkili hipotez nasıl geliştirilir? Net ve test edilebilir hipotezler, araştırmanızın başarısını belirler.

Veri Analizi ve İstatistiksel Yöntemler

Veri analizi, araştırmalarınızın sonuçlarını anlamlandırmada kritik bir rol oynar.

Veri Toplama Yöntemleri: Araştırmalarda etkili veri toplama yöntemleri ve teknikleri, doğru sonuçlara ulaşmanızı sağlar.
SPSS ve İstatistiksel Veri Analizi: SPSS ile veri analizi, başlangıçtan ileri düzeye kadar istatistiksel yöntemlerin uygulanmasını içerir.
Tıbbi İstatistik Analiz: Tıbbi araştırmalarda istatistiksel analiz ve uygulamaları, güvenilir sonuçlar elde etmenize yardımcı olur.
Veri Doğrulama ve Temizlik: Veri doğrulama ve temizleme teknikleri ile güvenilir sonuçlar elde edin. Bu adım, analizlerinizin geçerliliğini artırır.

Akademik Yayın ve Sunumlar

Araştırmalarınızı paylaşmak ve bilim dünyasına katkıda bulunmak için yayın ve sunumlar önemlidir.

Bilimsel Yayın Hazırlama: Bilimsel yayın hazırlığında başarılı olmanın yolları, doğru dergi seçimi ve etkili yazım tekniklerini içerir.
Makale Yayına Hazırlık: Makalenizi yayına hazırlarken dikkat etmeniz gereken adımlar, hakem değerlendirme sürecini olumlu etkiler.
Kongre ve Bilimsel Toplantı Hazırlığı: Bilimsel konferanslara etkili bir şekilde hazırlanın ve sunum teknikleriyle çalışmalarınızı öne çıkarın.
Bilimsel Poster Hazırlama: Bilimsel posterlerin tasarımı ve etkili sunumu, araştırmanızın daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlar.

Akademik Etik ve İntihal Kontrolü

Akademik çalışmalarınızda etik kurallara uygunluk ve intihal kontrolü büyük önem taşır.

Plagiarizm Denetimi ve İntihal Kontrolü: İntihali önleme ve plagiarizm denetimi için etkili yöntemler kullanarak çalışmalarınızın özgünlüğünü koruyun.
İntihal Raporu: İntihal raporları nasıl yorumlanır ve intihal nasıl önlenir? Bu süreçte profesyonel destek almak faydalı olabilir.

Akademik Kariyer ve Gelişim

Akademik kariyer planlaması, uzun vadeli başarı için stratejik adımlar atmayı gerektirir.

Akademik Hedefler: Akademik hedeflerin belirlenmesi ve başarı stratejileri, kariyer yolculuğunuzu şekillendirir.
Akademik Kariyer Danışmanlığı: Akademik kariyer planlamasında danışmanlığın rolü, doğru kararlar almanıza yardımcı olur.
Doçentlik ve Profesörlük Başvuruları: Doçentlik ve profesörlük başvuru dosyası hazırlama sürecinde başarı için ipuçları ve tavsiyeler önemlidir.

Araştırma Projeleri ve Destek Hizmetleri

Araştırma projelerinde profesyonel destek, çalışmalarınızın etkinliğini ve verimliliğini artırır.

Araştırma Projesi Desteği: Araştırma projelerinde profesyonel desteğin avantajları, projenizin başarısını artırır.
Araştırma Hibesi Başvurusu: Araştırma hibesi almak için başvuru süreci ve ipuçları, projelerinize finansal destek sağlar.
Bilimsel Danışmanlık: Bilimsel danışmanlık hizmetleri ile araştırmalarınızı güçlendirin ve daha etkili sonuçlar elde edin.

Eğitim ve Öğretim Faaliyetleri

Eğitim materyalleri ve programları geliştirmek, akademik dünyada önemli bir yere sahiptir.

Eğitim Materyali Hazırlama ve Geliştirme: Etkili eğitim materyalleri oluşturmanın yolları ve yenilikçi yaklaşımlar, öğrenme sürecini destekler.
Eğitim Programları: Eğitim programlarının tasarımı ve değerlendirilmesi, eğitim kalitesini artırır.

Akademik Performans ve Değerlendirme

Akademik performansın ölçülmesi ve iyileştirilmesi, kişisel ve kurumsal başarı için gereklidir.

Akademik Performans Değerlendirme: Akademik performansın ölçülmesi ve iyileştirilmesi, kariyer gelişiminizi destekler.
Akademik Değerlendirme Kriterleri: Akademik çalışmaların değerlendirilmesinde kullanılan kriterler, çalışmalarınızın kabul edilme olasılığını artırır.

Sonuç

Bu rehber, akademik başarınıza katkı sağlayacak tüm önemli konuları kapsamaktadır. Ödev ve proje çalışmalarından tez yazımına, makale yayınından akademik kariyer planlamasına kadar her aşamada profesyonel destek ve doğru stratejilerle hedeflerinize ulaşabilirsiniz. Akademik yolculuğunuzda etik ilkelerden ödün vermeden, kaliteli ve özgün çalışmalarla başarıya adım atmanız dileğiyle.

İletişim Bilgilerimiz

Akademik hedeflerinize ulaşmanız için yanınızdayız. Profesyonel destek ve danışmanlık hizmetlerimiz hakkında daha fazla bilgi almak için bize ulaşabilirsiniz.

🌐 Web Sitesi: https://researchproficient.com/
📞 Telefon: 0543 943 76 01

by wporganizasyon Uncategorized

Category Uncategorized

1. Giriş

2. Asgari 100 Puan Koşulu ve Doktora Sonrası Yayınların Önemi

3. Uluslararası Makale

3.1. SCIE veya SSCI (Q1, Q2, Q3, Q4)

3.2. AHCI

3.3. ESCI veya Scopus

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

4. Ulusal Makale

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartı ve Alternatif Yol

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

5.1. Puan Değerleri

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

6. Kitap

6.1. BKCI veya Scopus Kapsamındaki Kitap

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü

6.3. Tahkik (Tenkitli Metin Neşri) Türünde Kitap

6.4. Zorunluluk ve Puan Sınırları

7. Atıf

7.1. Puan Değerleri

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

8.1. Puan Değerleri

9. Bilimsel Araştırma Projesi

9.1. Puanlar

10. Bilimsel Toplantı

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantı (CPCI)

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Toplantılar

11. Eğitim-Öğretim

11.1. Ders Verme

12. Patent/Faydalı Model

12.1. Puan Değerleri

13. Ödül

14. Editörlük

15. Sanatsal Uygulama/Etkinlik

15.1. Puan Değerleri

16. Diğer

17. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulu ve Yayın Stratejisi

17.1. Tez Kaynaklı Yayın Sınırı

17.2. Ulusal Makale Asgari Şartı

17.3. Dinî Musikî ve Sanatsal Etkinlik

17.4. Kitaplarda Tahkikli Metin Neşrinin Değeri

18. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

19. Stratejik Öneriler

19.1. Doktora Sonrasına Odaklanma

19.2. Ulusal Makale Koşulu ve Tek Yazarlı Yayın

19.3. Kitap ve Bölüm Çalışmaları

19.4. Sanatsal Uygulama (Dinî Musikî) İmkânları

19.5. Atıfları Takip Etmek

19.6. Bilimsel Toplantılarda Farklı Tebliğ Sunmak

19.7. Proje Çalışmaları ve Tez Danışmanlığı

19.8. Diğer Kategoriler (Ödül, Editörlük, Patent, h-indeksi)

20. Sonuç

Kaynakça

Anahtar Kelimeler

1. Giriş

2. Genel Puanlama Sistemi ve Asgari Koşullar

2.1. Toplamda 100 Puan ve Doktora Sonrası 90 Puan

2.2. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

2.3. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

3. Uluslararası Makale

3.1. SCIE veya SSCI Kapsamındaki Dergiler (Q1, Q2, Q3, Q4)

3.2. AHCI Kapsamındaki Dergiler

3.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergiler

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

4. Ulusal Makale

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartına Alternatif

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

5.1. Puan Değerleri

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

6. Kitap

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap ve Kitap Bölümü

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü