Tag SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI

SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: BİR ÖRNEK SENARYO VE KAPSAMLI AÇIKLAMA

SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: BİR ÖRNEK SENARYO VE KAPSAMLI AÇIKLAMA

Giriş
Sağlık Bilimleri Temel Alanı, tıp, diş hekimliği, eczacılık, veteriner hekimlik ve bu disiplinlerle ilişkili çok sayıda alt dalı kapsayan geniş bir akademik alandır. Bu alanda doçentlik başvurusu yapmak isteyen adaylar, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen asgari koşulları yerine getirmeli ve belirtilen puanlama sistemine göre en az 100 puan elde etmelidir. Adayın topladığı puanların en az 90’ı, doktorasını veya tıpta/diş hekimliğinde/eczacılıkta/veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını aldıktan sonra ortaya koyduğu çalışmalar üzerinden sağlanmak zorundadır. Bu metinde, ilgili puanlama sistemini kısaca özetledikten sonra, hayali bir adayın (Dr. A) hangi faaliyetlerle bu puanlamayı örnek şekilde tamamlayabileceği gösterilecektir. Böylece, Sağlık Bilimleri’nde doçentlik başvurusu yapmak isteyenler için rehber niteliğinde bir örnek senaryo sunulmuş olacaktır.

1. Kısa Özet: Sağlık Bilimleri’nde Doçentlik Koşulları

Sağlık Bilimleri Temel Alanı’na başvuran adayın en az 100 puan toplaması gerekir. Ana hatlarıyla şu koşullar önemlidir:

  1. Doktora/Uzmanlık Sonrası 90 Puan: Adayın 100 puanının en az 90’ının, doktora ya da uzmanlık (tıp, diş hekimliği, eczacılık, veteriner hekimlik) diplomasını aldıktan sonra yapılmış çalışmalardan gelmesi gerekir.

  2. Uluslararası Makalede (SCIE/SSCI) ≥ 40 Puan ve 3 Başlıca Yazar Makale Koşulu:

    • Q1: 30 puan

    • Q2: 20 puan

    • Q3: 15 puan

    • Q4: 10 puan
      Adayın bu kategoriden en az 40 puan toplaması ve bu puanlar içerisinde en az 3 makalede başlıca yazar olması zorunludur (Q4’ler dahil olabilir ama Q1–Q3 makalelerle daha kolay yüksek puana ulaşılır).

  3. Ulusal Makale Koşulu (TR Dizin): Doktora/uzmanlık sonrası TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanmış makalelerden (her biri 10 puan) en az 2 tane bulunmalı; ayrıca toplamda en az 3 ulusal makale olması ve bunlardan ikisinde başlıca yazar olunması istenir.

  4. Lisansüstü Tezlerden Üretilen Yayınların 20 Puan Sınırı: Tez temelli yayınların puanı 20’yi aşamaz.

  5. Atıf (≥ 5 Puan) ve Bilimsel Toplantı (≥ 5 Puan): Doktora/uzmanlık sonrası yayınlara yapılan atıflardan en az 5 puan, bilimsel toplantılardaki bildirilerden en az 5 puan almak zorunludur.

  6. Eğitim-Öğretim (≥ 2 Puan) ve Toplam 100 Puan: Aday, ders verme veya kadrolu öğretim elemanı olarak görev alma üzerinden en az 2 puan almalı ve tüm kategorilerde 100 puan barajını aşmalıdır.

Bu koşulları yerine getirirken “her çalışma sadece bir kategoride puanlanabilir” ve çok yazarlı makalelerde puan paylaştırması (başlıca yazar, ikinci yazar vb.) kuralına dikkat etmek gerekir.

2. Örnek Senaryo: Dr. A’nın Doçentlik Yolculuğu

Aşağıda, Sağlık Bilimleri Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayan hayali bir aday olan Dr. A’nın doktora/uzmanlık sonrası hangi çalışmalarla nasıl 100 puana ulaştığı örneklenmiştir. Dr. A’nın uzmanlık alanı (örneğin tıpta iç hastalıkları ya da veterinerlikte dahiliye) fark etmeksizin benzer bir mantıkla puan toplanabilir.

2.1. Uluslararası Makale (SCIE/SSCI) – Hedef ≥ 40 Puan

Dr. A, doktora/uzmanlık sonrası:

  • 1 adet Q2 makaleyi tek yazarlı olarak yayımlamıştır. Q2 = 20 puan, tek yazarlı olduğu için Dr. A tam puan alır = 20 puan.

  • 1 adet Q1 makalede üç yazar vardır, Dr. A başlıca yazardır. Q1 = 30 puan. Başlıca yazar olarak puanın yarısı = 15 puan Dr. A alır, kalan 15 puan iki yazar arasında eşit bölünür (7.5’ar puan).

Bu iki makale Dr. A’ya 20 + 15 = 35 puan kazandırmıştır. Ancak 40 puan eşiğini aşmak için Dr. A’ya ekstra bir makale daha gerekir. Örneğin:

  • 1 adet Q3 makaleyi iki yazarla yayınlamıştır, Dr. A başlıca yazardır. Q3 = 15 puan. Başlıca yazar olarak 0.8 kuralı yerine “iki yazar varsa 0.8 – 0.5 kuralı” veya “başlıca yazar puanın yarısını alır” (üç ve daha fazla yazarlı makalelerde geçerli).

    • Eğer makale iki yazarlı olarak listelendiyse ve Dr. A birinci sırada/başlıca yazar ise 0.8 katsayısı × 15 = 12 puan.

Böylece, Dr. A’nın SCIE makalelerinden topladığı puan: 35 + 12 = 47 puan. Doktora/uzmanlık sonrası “SCIE veya SSCI” kategorisinde 40 puan ve 3 makalede başlıca yazar olma koşulu da böylece sağlanmıştır (Q2 tek yazarlı, Q1’de başlıca yazar, Q3’te başlıca yazar).

2.2. Ulusal Makale (TR Dizin) – Hedef 2 TR Dizin Makale + Toplam 3 Ulusal

Dr. A, aynı dönemde ulusal ölçekte de yayın yapmıştır:

  • 1 adet TR Dizin kapsamındaki dergide tek yazarlı makale (10 puan)

  • 1 adet TR Dizin kapsamındaki dergide iki yazarlı makale (Dr. A başlıca yazar). 10 puan × 0.8 = 8 puan

  • 1 adet diğer hakemli dergide tek yazarlı makale (4 puan)

Bu 3 ulusal makaleyle “ikisi TR Dizin olmak üzere en az üç yayın” ve “en az ikisi başlıca yazar” şartı tamamlanır. Toplam puan: 10 + 8 + 4 = 22 puan.

2.3. Lisansüstü Tezden Üretilen Yayın (En Fazla 20 Puan)

Dr. A, uzmanlık tezinden bir SCIE makale çıkarmıştır. Tez makalesi Q4 dergiye kabul almıştır (10 puan), tek yazarlı olduğundan tam puan alır. Burada da en fazla 20 puan sınırı vardır ama Dr. A sadece 10 puanla geçer. (Bu 10 puan, doktora/uzmanlık sonrası 90 puan hesabına dahil edilmez.)

2.4. Diğer Kategoriler

Adayın puanını 100’e tamamlamak için diğer kategorilerdeki faaliyetleri de göz önünde bulundururuz:

  • Atıf (≥ 5 Puan): Dr. A’nın doktora/uzmanlık sonrası yayımlanmış çalışmaları 2 SCIE atıfı (3+3=6 puan) almıştır. Bu, 5 puan eşiğini aşar, en fazla 10 puan alabilir ama burada 6 puan eklenmiştir.

  • Bilimsel Toplantı (≥ 5 Puan): Dr. A, uluslararası bir kongrede CPCI indeksli bir bildiri sunmuş ve tam metin yayımlanmıştır (5 puan). Böylece 5 puan koşulu sağlanır.

  • Eğitim-Öğretim (≥ 2 Puan): Dr. A, uzmanlık/doktora sonrasında 4 farklı yarıyılda lisans ve yüksek lisans dersleri vermiştir; bu 2 puan kazandırır. Ayrıca en fazla 6 puan toplanabilir ama asgari koşulu 2 puanla geçmiştir.

  • Tez Danışmanlığı: Dr. A, 1 doktora tezini tamamlatmıştır (5 puan). 10 puan üst sınırı vardır, Dr. A sadece 1 tezle 5 puan alır.

  • Proje: Dr. A, TÜBİTAK projesinde yürütücü olarak görev almıştır (15 puan). Bu kategori maksimum 20 puanla sınırlıdır.

  • Patent/Faydalı Model: Diyelim ki Dr. A, uluslararası patent başvurusunda bulunmuştur ama tescil henüz alınmamıştır. Kişisel patent başvurusu “2 puan” getirebilir. Tescil alırsa 20 puan olacaktır (tam tescil olursa).

  • Ödül: Dr. A, TÜBİTAK Teşvik Ödülü almamıştır, bu nedenle 0 puan alır.

  • Editörlük: Dr. A, SCIE dergide alan editörü olarak görev yapmış ve 2 puan kazanmıştır.

  • Diğer (h-indeksi, Yurt Dışı Araştırma): Web of Science’a göre h-indeksi 6 olan Dr. A 5 puan, en az 6 ay yurt dışında araştırma yaptığı için +5 puan alabilir, ama bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir.

2.5. Puanların Toplanması ve Doktora/Uzmanlık Sonrası Hesaplama

Uluslararası Makale (SCIE): 47 puan (Q2 tek yazarlı 20, Q1 başlıca yazar 15, Q3 iki yazarlı başlıca yazar 12)
Ulusal Makale: 22 puan (TR Dizin tek 10, TR Dizin iki yazarlı başlıca yazar 8, diğer hakemli 4)
Tez Yayını (Q4): 10 puan (Bu 10 puan doktora sonrası 90’a dahil edilmez, ayrıca 20 puan sınırı altındadır)
Atıf: 6 puan
Bilimsel Toplantı: 5 puan (CPCI bildirisi)
Tez Danışmanlığı: 5 puan (1 doktora tezi)
Proje: 15 puan (TÜBİTAK yürütücüsü)
Eğitim-Öğretim: 2 puan
Patent Başvurusu (Henüz tescil yok): 2 puan
Editörlük (SCIE dergi): 2 puan
Diğer (h-indeksi 6): 5 puan

Şimdi doktora/uzmanlık sonrası hangi puanlar geliyor ona bakalım. Tez yayını 10 puan “lisansüstü tez” maddesinden ama 90 puan hesabına dahil edilmez. Diğerlerinin çoğu doktora sonrası. Sıralı toplayalım (dok. sonrası):

  • Uluslararası Makale (47 puan)

  • Ulusal Makale (22 puan)

  • Atıf (6 puan)

  • Bilimsel Toplantı (5 puan)

  • Tez Danışmanlığı (5 puan)

  • Proje (15 puan)

  • Eğitim-Öğretim (2 puan)

  • Patent Başvurusu (2 puan)

  • Editörlük (2 puan)

  • Diğer (h-indeksi 5 puan)

Bunların toplamı: 47 + 22 + 6 + 5 + 5 + 15 + 2 + 2 + 2 + 5 = 111 puan. Demek ki Dr. A, doktora/uzmanlık sonrası elde ettiği bu faaliyetlerle 90 puan eşiğini aşmış. Tez yayını (10 puan) ayrı duruyor, ama zaten 111 + 10 = 121 puana ulaşıyor. Ancak doçentlik başvurusunda “en az 100 puan” diyordu, Dr. A bu barajı rahatlıkla geçiyor.

Her kategoride de asgari koşullar karşılanmıştır. Örneğin, SCIE/SSCI makalelerle 40 puan, 3 kez başlıca yazar, TR Dizin en az 2 makale, atıflar 5 puan, bilimsel toplantı 5 puan, eğitim-öğretim 2 puan, tez yayınının 20 puan sınırını aşmaması, vb.

3. Kapanış ve Öneriler

Bu örnek senaryoda gördüğümüz gibi, Sağlık Bilimleri Temel Alanı doçentlik başvurusu yapmak isteyen adayın, özellikle uluslararası makaleler (SCIE/SSCI) kategorisinde 40 puan toplaması için planlı davranması gerekir. Q1 (30 puan) ve Q2 (20 puan) makalelerde başlıca yazar olmak, daha hızlı puan biriktirilmesini sağlar. Nitekim, düşük etki faktörlü Q4 dergiler tek başına 40 puanı yakalamayı zorlaştırabilir (her biri 10 puan).

Aynı şekilde, ulusal makale kategorisinde TR Dizin dergilerinde en az 2 makale ve toplamda 3 ulusal yayın yapılması, tezden türetilen makalelerin 20 puanla sınırlandırılması, en az 5 puanlık atıf alınması ve en az 5 puanlık bildiri sunulması gibi koşullar da ihmal edilmemelidir. Aday, klinik araştırmalar, multidisipliner projeler, tez danışmanlıkları, patent/faydalı model başvuruları, projeler ve eğitim-öğretim faaliyetleri gibi ek alanlarla puanını 100’ün üzerine taşıyabilir.

Sağlık Bilimleri Temel Alanı, deneysel çalışmalar ve klinik uygulamalar açısından zengin bir yapıya sahip olduğundan, adayların doçentlik öncesi stratejik bir yayın takvimi hazırlamaları, özellikle Q1–Q3 dergilerde birkaç makalede başlıca yazar olmayı hedeflemeleri önerilir. Doktora/uzmanlık sonrası dönemde etkin bir proje katılımı, tez danışmanlığı, atıfları artırıcı uluslararası iş birliği ve ulusal dergilerde yerel katılım da büyük önem taşır.

Bu koşulları sistematik biçimde yerine getiren adaylar, hem sağlık bilimlerinin ulusal ve uluslararası gelişimine katkı sunmakta hem de doçentlik unvanına uzanan akademik merdiveni sağlam adımlarla çıkmaktadır.

Kaynakça

  • UAK (2025). Sağlık Bilimleri Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Sağlık Bilimleri, Doktora Sonrası, Uzmanlık, Uluslararası Makale, TR Dizin, Tez Kaynaklı Yayın, Atıf, Proje, Patent, Eğitim-Öğretim, Başlıca Yazar, Doçentlik.

 

by wporganizasyon Uncategorized

SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRME

SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI

SAĞLIK BİLİMLERİ TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRME 

Özet
Bu makalede, Sağlık Bilimleri Temel Alanı’nda 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapmak isteyen adaylar için belirlenmiş olan akademik kriterler detaylı biçimde incelenmektedir. Sağlık Bilimleri, tıp, diş hekimliği, eczacılık, veteriner hekimlik gibi uygulama ve araştırma alanlarını kapsadığı için, doktora veya uzmanlık unvanını aldıktan sonraki çalışmaların niteliğini ve çok yönlülüğünü ölçen kapsamlı bir puanlama sistemi oluşturulmuştur. Adayın, yüksek etki faktörlü dergilerde yayımladığı uluslararası makalelerden, TR Dizin kapsamındaki ulusal makalelerden, tez kaynaklı yayınlardan, kitap çalışmalarından, atıflardan, tez danışmanlığından, proje yürütücülüğü veya araştırmacılığından, bilimsel toplantılardaki bildirilerden, eğitim-öğretim faaliyetlerinden, patent/faydalı model başvurularından, alınan ödüllerden ve editörlük görevlerinden sağladığı puanların toplamı en az 100 olmalıdır. Ayrıca bu puanın 90’ının, doktora veya uzmanlık (tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta, veteriner hekimlikte) unvanının alınmasından sonra elde edilmesi gerekmektedir. Özellikle “Uluslararası Makale” kategorisinde adayın en az 40 puan kazanması ve bu puanı SCIE/SSCI kapsamındaki Q1, Q2 veya Q3 dergilerde başlıca yazar olduğu makalelerle desteklemesi şarttır. Bu yazıda, her kategorideki puanlama sistemi ve asgari zorunluluklar açıklanacak, tez kaynaklı yayınların 20 puanla sınırlandırılması, TR Dizin’den en az 2 makale gerekliliği, atıf alınması zorunluluğu gibi ayrıntılar üzerinde durulacaktır. Sonuç olarak, Sağlık Bilimleri temel alanında doçentlik başvurusu yapmak isteyen adayların, 2025 Mart dönemi için planlamalarını nasıl yapmaları gerektiğine dair kapsamlı bir rehber sunulacaktır.

1. Giriş

Sağlık Bilimleri Temel Alanı, tıbbi ve biyolojik bilimlerden diş hekimliğine, eczacılığa, veteriner hekimliğe kadar çok sayıda disiplini kapsar. Bu disiplinlerde çalışan araştırmacılar, hastalıkların tanı ve tedavi yöntemlerini geliştirmek, halk sağlığını iyileştirmek, yeni ilaçlar keşfetmek veya biyoteknolojik uygulamalarla yenilikçi çözümler sunmak üzere çalışmalar yaparlar. Dolayısıyla, akademik yükseltme süreçlerinde sadece laboratuvar bazlı araştırmalar değil, klinik uygulamalar ve hasta verilerine dayalı araştırmalar da dikkate alınır.

Türkiye’de doçentlik başvuru süreçlerini düzenleyen Üniversitelerarası Kurul (UAK), her temel alan için ayrı kriterler yayımlamaktadır. Bu kriterler, adayın doktora veya uzmanlık eğitimini tamamladıktan sonra yaptığı çalışmaların kalitesini ve çeşitliliğini ölçmeyi hedefler. Sağlık Bilimleri Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, adayın yaygın ve yüksek nitelikli bilimsel çıktı üretmesini, uluslararası literatürde tanınmasını ve alana özgü uygulamalı/klinik becerilerini belgelendirmesini amaçlayan detaylı bir puanlama sistemini yansıtır.

Bu sistemde, adayın uluslararası ve ulusal makaleleri, tez kaynaklı yayınları, kitap ve kitap bölümleri, atıflar, proje deneyimleri, bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler, eğitim-öğretim faaliyetleri, patent/faydalı model çalışmaları, ödülleri, editörlük görevleri gibi çok yönlü faaliyetleri değerlendirmeye alınır. Ayrıca, her kategoride belirli puan üst sınırları ve doktora/uzmanlık sonrası yapılması gereken asgari koşullar öngörülür. Örneğin, “Uluslararası Makale” başlığında, SCIE veya SSCI’de Q1, Q2, Q3 sınıflandırmasında yer alan makalelerden elde edilen puanların en az 40 olması ve bunların üçünde başlıca yazar olunması zorunluluğu, adayın yüksek etkiye sahip dergilerde bağımsız araştırmacı olarak tanınması hedefine yöneliktir.

Bu makalede, söz konusu kriterlerin detaylarına yer verilecek; her maddenin nasıl puan getirdiği, hangi maddelerde asgari koşullar olduğu ve hangi konuların adaylar açısından kritik önem taşıdığı açıklanacaktır. Böylece, Sağlık Bilimleri Temel Alanı 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapmayı planlayan adaylar, belgelerini nasıl hazırlayacaklarına, hangi yayın stratejileri izleyebileceklerine dair kapsamlı bir fikir edineceklerdir.

2. Asgari 100 Puan ve Doktora/Uzmanlık Sonrası 90 Puan Koşulu

Sağlık Bilimleri Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunan adayın, tabloda (Tablo 10) listelenen faaliyetlerden en az 100 puan toplaması zorunludur (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu puanın en az 90’ı, doktora veya tıpta (diş hekimliğinde, eczacılıkta, veteriner hekimlikte) uzmanlık unvanının alındığı tarihten sonra gerçekleştirilmiş çalışmalardan elde edilmiş olmalıdır. Buna paralel şekilde, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından alınan puanlar bu 90 puan hesabına dahil edilmez; bu düzenleme, doktora veya uzmanlık sonrasındaki bağımsız araştırma potansiyelini ortaya koymak amacını güder.

Yan dal uzmanlığından başvuranlarda, ana dal uzmanlığının alınmasından sonra gerçekleştirilen faaliyetler esas alınır. Ayrıca, her faaliyet yalnızca bir kategoride puanlanır; örneğin aynı makale hem “Uluslararası Makale” hem de “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” olarak çifte puan alamaz. Tek yazarlı makaleler için yazar tam puan alırken, iki yazarlı makalelerde başlıca yazar 0.8 katsayıyla, ikinci yazar 0.5 katsayıyla puan elde eder. Üç veya daha çok yazarlı makalelerde başlıca yazar puanın yarısını, diğer yazarlar kalan yarısını eşit olarak paylaşır. Başlıca yazarın belirtilmediği durumlarda, puan tüm yazarlara eşit olarak dağıtılır. Diğer yayın türlerinde (bildiri, kitap vb.) puan, yazarlar arasında eşit bölünür.

3. Uluslararası Makale

Sağlık Bilimleri alanında uluslararası dergilerde makale yayımlamak, adayın küresel literatüre katkısını ve etki düzeyini yansıtır. Bu kategoridekiler, tez dışı olmak kaydıyla şu şekilde puanlanır:

3.1. SCIE veya SSCI (Q1, Q2, Q3, Q4)

  • Q1 (en yüksek etki dilimi): 30 puan

  • Q2: 20 puan

  • Q3: 15 puan

  • Q4: 10 puan

Sağlık Bilimleri’nde özellikle SCIE çok yaygındır; klinik ve temel tıp dallarında SSCI nadir de olsa kullanılabilir. Q1 ve Q2 dergilerde yayımlanan makaleler yüksek prestijde kabul edilir.

3.2. AHCI

AHCI (Arts and Humanities Citation Index) özellikle tıp tarihi, tıp etiği veya sağlık alanının beşerî boyutlarını içeren çalışmalar için geçerli olabilir. AHCI’de yayımlanan makaleler 20 puan getirir.

3.3. ESCI veya Scopus

ESCI (Emerging Sources Citation Index) veya Scopus’ta taranan dergilerdeki makaleler 10 puan değeri taşır. Sağlık Bilimleri’nde pek çok dergi bu dizinlerde yer alır.

3.4. Diğer Uluslararası İndeks

Bu kapsamdaki dergiler 5 puan değerindedir. SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus dışındaki indeksler daha düşük etki düzeyinde kabul edilir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Bu tür yazılar 3 puanla sınırlıdır, çünkü tam makale statüsünde değildir.

3.6. Vaka Takdimi (Case Report)

SCIE kapsamındaki dergilerde yayımlanmış bir vak’a takdimi 5 puan değerindedir. Sağlık alanında, ilgi çekici vakaların bilimsel değeri bu şekilde puanlanır.

3.7. Asgari Zorunluluk: Doktora/Uzmanlık Sonrası 40 Puan ve 3 Makalede Başlıca Yazar

Bu maddenin en kritik koşulu, doktora veya uzmanlık sonrası SCIE veya SSCI kapsamındaki dergilerde (Q1, Q2, Q3, Q4) yayımlanmış makalelerden en az 40 puan almak ve bunların en az üçünde başlıca yazar olmaktır (Q4 dergiler 10 puan getirse de, aday 40 puana ulaşmak için Q1/Q2/Q3 yayınları daha fazla puan sağlayabilir). Bu kural, adayın akademik bağımsızlığını ve uluslararası tanınırlığını yüksek etki faktörlü dergilerde sergilemesini hedefler.

4. Ulusal Makale

Sağlık Bilimleri’nde ulusal dergilerde yayımlanan makaleler, Türkiye’deki akademik camiaya katkıyı gösterir. Bu maddeye göre, tez dışı yayınlar şu şekilde puanlanır:

4.1. TR Dizin (TÜBİTAK ULAKBİM)

TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Editöre mektup, özet veya kitap incelemesi ise 10 puana dahil olmamak üzere alt kategorilere girer.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışında hakemli süreçten geçen ulusal dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan getirir. Bu kategorilerde de editöre mektup, araştırma notu vb. 2 puanla sınırlıdır.

4.3. Doktora/Uzmanlık Sonrası Koşulu

Adayın, doktorasını veya uzmanlığını aldıktan sonra, ikisi TR Dizin kapsamındaki dergi olmak üzere en az üç ulusal makale yapması; ayrıca bu yayınlardan en az ikisinde başlıca yazar olması gerekir. Bu madde, Türkiye’deki bilimsel literatürü desteklemek ve adayın özgün katkısını (başlıca yazar niteliğiyle) görmek amacına yöneliktir.

Yabancı uyruklu adaylar veya yurtdışında denkliği başvuranlar, TR Dizin makale koşulunu karşılayamıyorsa, aynı sayıdaki yayını 1. maddenin (a, b, c) bentleri (SCIE/SSCI/AHCI, ESCI/Scopus) doğrultusunda yapmalıdır.

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Bu bölüm, adayın doktora/uzmanlık tezine dayanarak ürettiği yayınlarla ilgilidir.

5.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI, AHCI makale: 20 puan

  • ESCI, Scopus makale: 10 puan

  • Diğer uluslararası indeks: 5 puan

  • TR Dizin: 8 puan

  • BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap: 5 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 3 puan

  • Uluslararası bilimsel toplantı (CPCI) bildirisi: 3 puan

  • Diğer toplantı bildirisi: 2 puan

Aday, bu kategoriden en fazla 20 puan elde edebilir. Ayrıca g veya h (diğer uluslararası/ulusal kitap ve kitap bölümü) toplam 5 puanı geçemez.

5.2. Zorunluluk

Adayın tezinden en az bir yayın çıkarması beklenir. Bu, yüksek lisans/doktora/uzmanlık tezlerinin bilimsel yayına dönüştürülmesini teşvik eder. Ancak toplanabilecek toplam puan 20 ile sınırlıdır.

6. Kitap

Ders kitabı dışındaki özgün bilimsel kitap ve kitaptaki bölümler, adayın derinlemesine araştırma ve yazma becerisini gösterir.

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap ve Bölüm

  • BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

BKCI (Book Citation Index), uluslararası ölçekte önem arz eden kitapları içerir.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Bölüm

  • Diğer kitap: 5 puan

  • Diğer kitapta bölüm: 3 puan

6.3. Puan Sınırı

Bu madde kapsamında en fazla 20 puan alınabilir. Ayrıca c veya d bentlerinden (diğer kitap ve kitap bölümleri) toplamda en fazla 5 puan toplanır. Aynı kitabın birden fazla bölümünü yazsa bile yalnızca bir bölüm puanlanır.

7. Atıf

Sağlık Bilimleri’nde atıflar, yayınların ne kadar kullanıldığını ve klinik/pratik etki düzeyini yansıtır.

7.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus: 3 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta atıf: 2 puan

  • TR Dizin dergilerinde atıf: 2 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap/dergi: 1 puan

Doktora/uzmanlık sonrasındaki yayınlar üzerinden en az 5 puan atıf almak gerekir. Bu maddeden en fazla 10 puan elde edilir. Kişinin kendi eserlerine atıfları veya aynı yayında tekrar eden atıflar geçersizdir.

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Tamamlanmış doktora tezleri 5 puan, yüksek lisans tezleri 3 puan getirir. En fazla 10 puanla sınırlıdır. İkinci danışmansanız puanın yarısını alırsınız. Sağlık Bilimleri’nde uzmanlık öğrencilerine veya doktora programlarına danışmanlık vermek, akademik yetiştiriciliğin önemli bir ölçütüdür.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

AB Çerçeve Programları, TÜBİTAK projeleri, uluslararası destekli projeler, kamu/özel ArGe projeleri veya üniversite BAP projeleri de adayın araştırma kabiliyetini gösterir.

9.1. Puan Değerleri

  • AB/TÜBİTAK projesi yürütücüsü: 15 puan, araştırmacı: 10 puan, danışman: 5 puan

  • Uluslararası destekli proje (rapor hariç): 10 puan

  • Kamu/özel kuruluş ArGe projesi: 5 puan

  • Üniversitedeki BAP projesi yürütücülüğü (tez ve uzmanlık projeleri hariç): 3 puan

Toplamda 20 puan sınırı vardır. Klinik çalışmalar, çok merkezli araştırmalar, deneysel çalışmalar vb. projeler bu kategoride puanlanır.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora/uzmanlık sonrası yapılmış bilimsel toplantı bildirileri, adayın bilimsel etkileşimini yansıtır.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantılar (CPCI)

Tam metin/özetin CPCI’da (Conference Proceedings Citation Index) yayımlanması 5 puan değeri taşır. Bu kategoriden en fazla 10 puan elde edilebilir ve en az 5 puan toplamak zorunludur.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantılar

Basılı veya elektronik halde yayımlanmış bildiri 3 puan eder. Toplantının bilimsel niteliğini resmi düzenlemeler doğrular. Aynı toplantıda yalnızca bir çalışma puanlanır.

11. Eğitim-Öğretim

Doktora, tıpta uzmanlık, diş hekimliğinde uzmanlık, eczacılıkta uzmanlık veya veteriner hekimlikte uzmanlık sonrası eğitim faaliyetleri adayın öğretim becerisini gösterir.

11.1. Ders Verme

  • 4 farklı yarıyılda ders (dönemlik): 2 puan

  • 2 farklı yılda ders (yıllık): 2 puan

Bu maddeden en az 2 puan alması gerekir. En fazla 6 puanla sınırlıdır. Doktora/uzmanlık sonrası 2 yıl yükseköğretim kadrosunda görev yapanlara 2 puan otomatik tanımlanır.

12. Patent/Faydalı Model

Sağlık Bilimleri’nde ilaç, tıbbi cihaz, biyoteknoloji vb. alanlarda patent veya faydalı model geliştirmek mümkündür.

12.1. Puan Değerleri

  • Uluslararası patent (tescilli): 20 puan

  • Ulusal patent (tescilli): 10 puan

  • Faydalı model (tescilli): 5 puan

  • Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Çoklu tescil ortaklığında puan eşit bölünür.

13. Ödül

  • YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü: 25 puan

  • YÖK Üstün Başarı Ödülü: 25 puan

  • TÜBİTAK Bilim Ödülü: 25 puan

  • TÜBİTAK Teşvik Ödülü (UBYT hariç): 25 puan

  • TÜBA GEBİP: 25 puan

  • TÜBA TESEP: 25 puan

En fazla 25 puanla sınırlıdır. Sağlık Bilimleri’nde TÜBİTAK Bilim Ödülü veya YÖK Doktora Tezi Ödülü gibi prestijli ödüller, adayın akademik başarısını vurgular.

14. Editörlük

  • SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus dergide editörlük: 2 puan

  • BKCI veya Scopus kapsamındaki kitap editörlüğü: 1 puan

  • TR Dizin dergide editörlük: 1 puan

Toplam 4 puanı geçemez. Sağlık bilimleri dergilerinde editörlük yapmak, hakem süreçleri ve yayın politikası yönetimini içerir.

15. Diğer

  • h-indeksi (Web of Science) ≥ 5: 5 puan

  • İlk 300’deki üniversitede 6 ay kesintisiz araştırma/öğretim: 5 puan

Toplamda 10 puan sınırı vardır. Sağlık Bilimleri’nde Web of Science h-indeksi, adayın atıf profilini yansıtır; yurtdışı araştırma faaliyeti de global bağlantıyı gösterir.

16. Doktora/Uzmanlık Sonrası Zorunluluklar

16.1. Uluslararası Makalede 40 Puan ve 3 Başlıca Yazar Makale

Belki en çarpıcı koşul, doktoradan veya tıpta/diş hekimliğinde/eczacılıkta/veteriner hekimlikte uzmanlıktan sonra SCIE/SSCI kapsamındaki dergilerden (Q1, Q2, Q3 veya Q4) en az 40 puan toplamak ve en az 3 makalede başlıca yazar olmaktır. Aday, Q4 dergilerle 40 puana ulaşmak için 4 makale (her biri 10 puan) dahi yayınlasa, başlıca yazar sayısı 3 makaleyi karşılamalıdır. Q1 dergilerden yayın yapmak daha çabuk puan kazandırır (her biri 30 puan) ancak ortak yazar sayısı ve başlıca yazar kriteri puanın paylaşılmasına yol açabileceğinden, planlama önemlidir.

16.2. Ulusal Makalede Asgari 3 Yayın, 2’si TR Dizin, 2’sinde Başlıca Yazar

Adayın ülke içi akademik camiaya katkısını vurgulamak amacıyla, doktora/uzmanlık sonrasında TR Dizin dergilerinde 2 makale dâhil en az 3 ulusal yayını bulunmalı, bunlardan en az 2’sinde başlıca yazar olmalıdır. Tek yazarlı veya danışman-öğrenci ortak yazar makalelerde başlıca yazar statüsü kazanılır.

16.3. Tezden Üretilen Yayınların 20 Puan Sınırı

Tez kaynaklı çalışmalardan 20 puanla sınırlandığından, adayın tez dışı bağımsız araştırmalara yönelmesi teşvik edilir.

16.4. Atıf (≥ 5 Puan) ve Bilimsel Toplantı (≥ 5 Puan)

Doktora/uzmanlık sonrasında elde edilen yayınlara yapılmış atıflar en az 5 puan getirmeli, bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler de en az 5 puan sağlamalıdır. Bu, adayın araştırmalarının kullanılma/benimsenme oranı ve bilimsel etkileşimini yansıtır.

16.5. Eğitim-Öğretim (≥ 2 Puan)

Aday, doktora veya uzmanlık sonrası dönemde en az 2 puanlık ders verme faaliyeti göstermelidir. Sağlık Bilimleri’nde klinik eğitim veya uygulamalı dersler de bu kategoride yer alabilir.

17. Stratejik Planlama Örnekleri

17.1. Q1 Makale Ağırlıklı Yol

  • 2 adet Q1 makale (tek yazarlı): Her biri 30 puan, toplam 60 puan

  • 1 adet Q2 makale (2 yazarlı, başlıca yazar): Q2 = 20 puan × 0.8 = 16 puan

  • 2 adet TR Dizin makalesi (tek yazarlı): 2 × 10 = 20 puan

  • Atıflar: 5 puan

  • Bilimsel toplantı bildirisi (CPCI): 5 puan

Bu aday, sadece uluslararası makalelerden 76 puan kazanır. Ulusal makaleler 20 puan, atıf ve bildiri 10 puan ekleyerek 106 puan elde eder. Doktora sonrası Q1/Q2 makalelerinin başlıca yazarlığıyla kolaylıkla 40 puan şartını karşılar. 2 ulusal makalesi TR Dizin’de olmasıyla ulusal koşulu da sağlanır.

17.2. Orta Derecede Uluslararası Yayın ve Patent

  • 1 adet Q2 makale (tek yazarlı): 20 puan

  • 2 adet Q4 makale (tek yazarlı): 2×10 = 20 puan

  • 2 adet TR Dizin makalesi (tek yazarlı): 2×10 = 20 puan

  • Patent (Ulusal, tescilli): 10 puan

  • Proje (TÜBİTAK, araştırmacı): 10 puan

  • Atıf 5 puan, bilimsel toplantı 5 puan

Toplam: 20+20+20+10+10+5+5 = 90 puan. Aday 10 puan daha eklemeli (belki 1 tez danışmanlığı: 5 puan + 1 BAP projesi yürütücülüğü: 3 puan + 1 ulusal makale 4 puan). Ayrıca, Q2 ve Q4 makalelerinden başlıca yazar olarak 3 makale var, 40 puana (20 + 10 + 10 = 40) denk gelir. Bu şekilde zorunluluk sağlanır.

18. Sonuç ve Öneriler

Sağlık Bilimleri Temel Alanı, hem klinik hem de temel bilim yönlerini içeren disiplinleriyle çok yönlü bir akademik faaliyet gerektirir. 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları da, bu çok yönlülüğü karşılayacak biçimde detaylı ve nokta atışı gereksinimler tanımlar. Aday, doktora veya tıpta/diş hekimliğinde/eczacılıkta/veteriner hekimlikte uzmanlık derecesini tamamladıktan sonra:

  1. Uluslararası Makale Kategorisinde 40 Puan: En az üç SCIE/SSCI (Q1, Q2 veya Q3) makalesiyle, başlıca yazar olmak kaydıyla, 40 puanı geçmek mecburidir. Bu, adayın dünya çapında kabul gören dergilerde etkili yayınlar yapmasını ve bağımsız araştırmacı kimliğini göstermesini sağlar.

  2. Ulusal Makale Kategorisinde En Az 2 TR Dizin ve 1 Diğer: Üç ulusal makale şartı bulunur, ikisi TR Dizin olmak zorundadır, ikisinde başlıca yazar olunmalıdır. Bu, ülke içi literatüre katkı ve yerel akademik etkileşimi destekler.

  3. Lisansüstü Tez Yayınlarını 20 Puanla Sınırlama: Tez kaynaklı çalışmalardan gelen puan 20’yi aşamaz, bu da tez dışı yeni çalışmaların önemini vurgular.

  4. Atıf (≥ 5 Puan) ve Bilimsel Toplantı (≥ 5 Puan): Adayın yayınlarının başka araştırmacılarca kullanıldığı ve bilimsel toplantılarda aktif olduğu gösterilmelidir.

  5. Eğitim-Öğretim (≥ 2 Puan): Adayın klinik, laboratuvar veya teorik derslerde aktif katılımı aranır.

  6. Toplam Puan 100, Doktora/Uzmanlık Sonrası ≥ 90 Puan: Aday, 100 puanlık barajı aşarken, 90 puanın mutlaka doktora sonrası döneme ait olduğuna dikkat etmelidir.

Ayrıca projeler, patentler, tez danışmanlığı, ödüller ve editörlük gibi kategorilerle çeşitli yollarla puan toplanabilir. Tez danışmanlığı en fazla 10 puan, proje faaliyetleri maksimum 20 puan, patentler 20 puana kadar ulaşır. Odaklanılan her kategoride üst sınırlara dikkat etmek, 100 puanı verimli biçimde tamamlamak için stratejik önem taşır.

Bütün bu düzenlemeler, Sağlık Bilimleri’nde akademik yükseltmenin kalitesini arttırmayı ve küresel arenada rekabet gücünü yükseltmeyi amaçlar. Doçentlik adaylarının, özellikle Q1/Q2/Q3 dergilerde başlıca yazar olma şartını yerine getirecek şekilde yayın programını düzenlemeleri, TR Dizin’de de en az 2 makale planlamaları ve tez kaynaklı yayınlar dışındaki çalışmalarını yoğunlaştırmaları tavsiye edilir. Proje ve tez danışmanlığı gibi yönlere de ağırlık vererek çok yönlü bir profil sergilemek, 2025 Mart dönemi için avantaj yaratacaktır.

Sonuç olarak, Sağlık Bilimleri Temel Alanı doçentlik başvurusu, gerek temel gerek klinik alanda kapsamlı akademik üretkenliği ölçen bir çerçeve sunmaktadır. Aday, doktora/uzmanlık sonrası bağımsız bilimsel kimliğini ispatlayarak yüksek nitelikli makaleler, projeler, tez danışmanlığı, atıf ve uygulamalı faaliyetlerle zengin bir portföy oluşturmalıdır. Bu makalede sunulan rehber, adayların hangi kategorilerde ne kadar puan kazanabileceğini ve hangi asgari koşulları yerine getirmesi gerektiğini açıklayarak, 2025 Mart dönemi başvuru sürecini şeffaf ve anlaşılır kılmaktadır.

Kaynakça

  • UAK (2025). Sağlık Bilimleri Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Sağlık Bilimleri, Doçentlik, Uluslararası Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Uzmanlık, Atıf, Proje, Patent, Başlıca Yazar, Klinik Araştırma, Tıbbi Bilimler, Doktora Sonrası, Puanlama Sistemi.

by wporganizasyon Uncategorized