Tag Q4 SCIE SSCI

İLAHİYAT TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

İLAHİYAT TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

Özet
İlahiyat Temel Alanı, dinî ilimler, felsefe, dinî musikî, tarihsel ve kültürel yönleriyle iç içe geçmiş geniş bir disiplini kapsamaktadır. Bu alanda doçentlik unvanı almak isteyen adayların, Türkiye’deki akademik standartlar çerçevesinde hem bilimsel hem de sanatsal yönleri içeren çok boyutlu bir performans sergilemeleri beklenir. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından hazırlanarak https://www.uak.gov.tr adresinde yayımlanan 2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, İlahiyat Temel Alanı’nda adayların hangi kategorilerden ne tür çalışmalar yaparak kaç puan toplamaları gerektiğini ayrıntılı biçimde açıklamaktadır. Bu makalede, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projesi”, “Bilimsel Toplantı”, “Eğitim-Öğretim”, “Patent/Faydalı Model”, “Ödül”, “Editörlük”, “Sanatsal Uygulama/Etkinlik” ve “Diğer” başlıkları altında toplanan puanlama kriterleri ele alınacak; adayların nelere dikkat etmesi gerektiği, hangi noktalara ağırlık vermesi gerektiği ve doktoradan sonra en az 90 puan elde etme koşulunun önemi vurgulanacaktır. Ayrıca, dinî musikî alanından başvuranlar için getirilmiş özel düzenlemelerin yanı sıra, “tahkik (tenkitli metin neşri)” niteliğindeki kitapların puanlanma usulleri üzerinde de durulacaktır. Metnin sonunda, İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayanlara stratejik öneriler sunulacaktır.

1. Giriş

İlahiyat Temel Alanı, din bilimleri, İslamî ilimler, kıraat, hadis, tefsir, kelam, İslam hukuku (fıkıh), tasavvuf, dinî musikî, din eğitimi, din felsefesi, din sosyolojisi, din psikolojisi gibi pek çok alt disiplini kapsar. Bu geniş yelpaze, akademik açıdan da çok çeşitli ve zengin bir araştırma alanı sunar. Doktora derecesini tamamladıktan sonra doçentlik unvanına başvurmak isteyen ilahiyat araştırmacıları, hem ulusal hem de uluslararası literatürde belli niteliklere ulaşmış yayınlar yapmalı; sanat-müzik boyutu olan alanlarda da icra faaliyetlerini akademik çerçeveyle buluşturmalıdır.

2025 Mart dönemi doçentlik başvuru şartları, İlahiyat Temel Alanı’nda bu zenginliğe uygun çok boyutlu bir puanlama ve değerlendirme sistemi öngörmektedir. Adayların, uluslararası dergilerde yayımlanan makalelerinden (örneğin AHCI, SSCI, ESCI, Scopus kapsamındaki), TR Dizin’de taranan ulusal dergilerdeki çalışmalarından, tez kaynaklı yayınlarından, kitap ve kitap bölümlerinden, atıflardan, tez danışmanlığından, proje katılımından, bilimsel toplantılardaki bildirilerden, eğitim-öğretim faaliyetlerinden ve hatta dinî musikî alanındaki sanatsal uygulamalardan puan toplaması mümkündür. Toplamda 100 puan elde edilmesi şarttır ve bu puanın en az 90 puanlık kısmı, doktoradan (doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından) sonra yapılmış çalışmalardan gelmelidir (UAK, 2025).

Öte yandan, lisansüstü tezlerden (yüksek lisans veya doktora/sanatta yeterlik tezlerinden) üretilen çalışmalar için ayrı bir başlık (3. madde) oluşturulmuştur ve buradan alınabilecek puanlar, genel sisteme çifte sayımla dahil edilemez. Böylece, adayın tez sonrasındaki bağımsız ve özgün araştırma kabiliyetini göstermesi amaçlanmaktadır.

Bu makale, sıralanan tüm maddeleri kapsamlı biçimde ele alacak ve İlahiyat Temel Alanı özelinde kritik noktaları açıklayacaktır. Doktora sonrası yayın stratejisinde hangi yayınların öncelikli olması gerektiği, “Ulusal Makale” kategorisinde zorunlu asgari koşullar, “Kitap” kategorisinde hangi tür eserlerin yüksek puan sağladığı, “Sanatsal Uygulama/Etkinlik” başlığı altında hangi bestelerin veya konserlerin puanlanabileceği gibi sorulara yanıt verilecektir. Böylece, 2025 Mart döneminde İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapacak adaylar için kapsamlı bir rehber sunulmuş olacaktır.

2. Asgari 100 Puan Koşulu ve Doktora Sonrası Yayınların Önemi

İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu için, beyan edilen eser ve akademik faaliyetlerin toplamda en az 100 puan getirmesi gerekir. Ancak bu 100 puanın en az 90’ı, doktora unvanı alındıktan sonra gerçekleştirilmiş çalışmalardan elde edilmiş olmalıdır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu kritere, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığından alınan puanlar dahil değildir. Böylece, adayın tez sürecindeki çalışmalarının ötesinde, doktora sonrası dönemde de etkin bir akademik üretim yaptığına dair kanıt aranır.

Tek yazarlı yayınlarda yazar tam puan alırken, çok yazarlı yayınlarda puan, yazarlar arasında eşit şekilde paylaştırılır. İlahiyat alanında ekip çalışmaları az olmakla birlikte, bazı disiplinlerarası çalışmalar veya ortak proje çıktılarında birden fazla yazarın katkısı bulunabilir.

3. Uluslararası Makale

Dergilerin tarandığı indekslere göre değişen puanlama sistemi, doktora sonrası uluslararası yayınların önemini göstermektedir.

3.1. SCIE veya SSCI (Q1, Q2, Q3, Q4)

SCIE (Science Citation Index Expanded) veya SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamındaki dergilerde yayımlanan ilahiyat makaleleri, Q1: 30 puan, Q2: 20 puan, Q3: 15 puan, Q4: 10 puan şeklinde puanlanır. İlahiyat alanında genellikle beşerî ve sosyal bilimlerle kesişim noktalarında SSCI indeksli dergilerde yayın yapmak mümkündür.

3.2. AHCI

AHCI (Arts and Humanities Citation Index), ilahiyatın beşerî bilimler ayağıyla ilgili dergileri tarar. Burada yayımlanan bir makale 20 puan değerindedir. Özellikle din felsefesi, din tarihi veya karşılaştırmalı dinler alanlarında AHCI kapsamı oldukça yaygın olabilir.

3.3. ESCI veya Scopus

ESCI (Emerging Sources Citation Index) ve Scopus da uluslararası bilinirliği olan indekslerdir. Bu kapsamda yayımlanmış bir makale 10 puan getirir (UAK, 2025).

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

Yukarıda sayılan indeksler dışında kalan uluslararası indekslerde taranan makaleler 5 puan değerindedir. Bu dergiler, akademik kaliteyi korumakla birlikte, prestij sıralamasında en üst seviyede değildir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Uluslararası hakemli dergilerde editöre mektup, araştırma notu, özet veya kitap kritiği yayınlamak 3 puan kazandırır. Bu tür yazılar, tam makale kategorisine girmediğinden puanı düşüktür. Ancak doktora sonrası süreçte belli bir görünürlük sağlayabileceği de hatırlanmalıdır.

4. Ulusal Makale

İlahiyat alanındaki ulusal makaleler, özellikle Türkiye’deki TR Dizin kapsamındaki dergiler veya diğer hakemli dergilerde yayımlanır.

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin (TÜBİTAK ULAKBİM) tarafından taranan ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Doktora sonrası, a bendinden (TR Dizin dergilerinde) “üçü tek yazarlı olmak üzere ve en az iki farklı dergide” yayımlanmış en az beş yayın yapıp, ayrıca toplamda 50 puan elde etmek zorunludur (UAK, 2025). Bu kural, ilahiyat alanında ulusal yayınları desteklemeyi ve tek yazarlı çalışmaları teşvik etmeyi amaçlar.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışındaki ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan değerindedir. Bu dergilerin de hakemlik sürecini düzenli işlettiği belgelenmelidir.

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Bu tür kısa yazılar 2 puanlık değere sahiptir. Tam makale kapsamına girmemekle birlikte, doktora sonrası akademik sürekliliği göstermesi bakımından önemlidir.

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartı ve Alternatif Yol

Ulusal makalelerle (a bendi) belirlenen “en az beş yayın ve 50 puan” koşulunu karşılayamayan adaylar, uluslararası makale kategorisindeki (1. madde a, b veya c bentleri) yayınlardan “biri tek yazarlı olmak üzere en az iki yayın” yapıp en az 50 puana ulaşarak bu eksikliği kapatabilirler (UAK, 2025). Yurt dışında ikamet eden veya yabancı uyruklu adaylar da TR Dizin alternatifi yerine, aynı sayıda uluslararası yayınla 50 puan kazanabilir.

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Doktora veya yüksek lisans tezine dayalı çalışmaların, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı altında toplanması ve bu kategoriden en fazla 20 puan alınabilmesi, adayın tez dışındaki bağımsız araştırmalarını teşvik eder.

5.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI, AHCI makale (tezden üretilmiş): 20 puan

  • ESCI veya Scopus makale: 10 puan

  • Diğer uluslararası indeks makale: 3 puan

  • TR Dizin makale: 5 puan

  • BKCI veya Scopus kapsamındaki kitap: 20 puan

  • BKCI veya Scopus kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap: 3 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 2 puan

  • CPCI’da yayımlanan tam metin/özet: 5 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal toplantılarda basılı bildiri: 2 puan

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

Bu kategoride en az bir yayın yapmak gerekir, ancak toplamda 20 puan sınırı vardır (UAK, 2025). Ayrıca g veya h bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitapta bölüm) en fazla 5 puan alınabilir.

Tez kaynaklı yayınlar, adayın lisansüstü sürecinde elde ettiği sonuçları görünür kılar; ancak doçentlik sürecinde esas ağırlığın doktora sonrası üretilmiş yeni yayınlara verilmesi istendiğinden, bu 20 puanlık limit konmuştur.

6. Kitap

İlahiyat alanında kitap çalışmaları, özellikle Kur’an-ı Kerim’in tefsiri, hadis literatürü, İslam hukuku, kelam, tasavvuf, dinî musiki, dinler tarihi, felsefe, din eğitimi gibi konularda monografik araştırmaların sonucu olarak ortaya çıkabilir.

6.1. BKCI veya Scopus Kapsamındaki Kitap

Bu tür kitaplar 20 puan; ilgili kitaptaki bölümler ise 10 puan getirir. BKCI (Book Citation Index) veya Scopus, uluslararası tanınırlığı yüksek kitapları yansıtır.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap: 20 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 5 puan

Bu kategori, ilahiyat alanında sıklıkla görülen derlemeler, monografiler veya klasik metinlerin yorumları vb. için geçerli olabilir. Her ne kadar 20 puan yüksek bir değer olsa da, bir kitabın gerçek anlamda bilimsel olması ve sadece ders kitabı niteliği taşımaması gerekir.

6.3. Tahkik (Tenkitli Metin Neşri) Türünde Kitap

Bu tür çalışmalar 10 puan değerindedir. Özellikle yazma eserlerin karşılaştırılarak, farklı nüshaların mukayesesine dayalı, orijinal bir bilimsel çaba ortaya koyan tahkikli metin neşirleri, İlahiyat alanında çok önemli bir yer tutar.

6.4. Zorunluluk ve Puan Sınırları

Doktora sonrası, a veya c bentlerinden (BKCI/Scopus kapsamındaki kitap veya diğer uluslararası/ulusal kitap) en az bir yayın yapmak şarttır. c, d veya e bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap, kitapta bölüm, tahkik kitap) toplamda en fazla 30 puan alınabilir (UAK, 2025). Aynı kitabın farklı bölümleri tek bir bölüm olarak puanlanır.

7. Atıf

İlahiyat alanında atıflar, makaleler ve kitaplar üzerinden görülür. Adayın çalışmalarına yapılan atıflar, onun akademik etki düzeyini yansıtan önemli bir göstergedir.

7.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki atıf: 3 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta atıf: 2 puan

  • TR Dizin dergisinde atıf: 2 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergide atıf: 1 puan

Aynı yayında bir esere birden fazla atıf yapılırsa tek atıf sayılır, kendi eserine yapılan atıflar değerlendirilmez. Doktora sonrası yapılmış çalışmalardan en az 5 puan elde etmek zorunludur; bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir (UAK, 2025).

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Doktorasını veya sanatta yeterlik çalışmasını tamamlayan öğrencilere danışmanlık yapmak, ilahiyat alanında öğretim üyesinin yetiştirici ve yönlendirici rolünü gösterir.

8.1. Puan Değerleri

  • Doktora/sanatta yeterlik tezi: 5 puan

  • Yüksek lisans tezi: 3 puan

Bu kategoriden toplam 10 puan alınabilir. İkinci (eş) danışmanlık söz konusuysa, asıl danışman tam puan, ikinci danışman yarı puan kazanır.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

AB Çerçeve Programları, TÜBİTAK, uluslararası destekli projeler, kamu kurumu veya özel kuruluşla yapılan Ar-Ge projeleri, üniversitelerin BAP (Bilimsel Araştırma Projeleri) destekleri vb. bu başlık altındadır.

9.1. Puanlar

  • AB Çerçeve/TÜBİTAK projesi (koordinatör/yürütücü): 15 puan, araştırmacı: 10 puan, danışman: 5 puan

  • Uluslararası destekli proje (derleme, rapor hazırlama hariç): 10 puan

  • Kamu/özel kuruluşla ArGe/Ür-Ge projesi: 5 puan

  • BAP projesi (tez/uzmanlık hariç) yürütücülüğü: 3 puan

Toplamda 20 puan üst sınır konmuştur (UAK, 2025). İlahiyat alanında projeler, din eğitimi, sosyal uyum, metin dijitalleştirmesi, kaynak tenkidi gibi konularda olabilir.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora sonrası uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda sunulan bildiriler, ilgili alanda akademik etkileşimi ve paylaşımı artırır.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantı (CPCI)

CPCI’da (Conference Proceedings Citation Index) basılı/elektronik olarak yayımlanmış tam metin veya özet bildiriler 5 puan değerindedir. İlahiyat kongreleri veya sempozyumları, bu kapsamda değerlendirilebilir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Toplantılar

Buradaki bildiriler 3 puan getirir. Toplantının düzenleme kurulu, üniversite veya bilim derneği tarafından resmî olarak görevlendirilmiş olmalıdır. Doktora sonrasındaki bu çalışmalarla en az 5 puan almak zorunludur; en fazla 10 puan toplanabilir (UAK, 2025).

11. Eğitim-Öğretim

Doktora sonrası belli sürelerle ders verme deneyimi, adayın öğretim faaliyetlerindeki yeterliliğini gösterir.

11.1. Ders Verme

Dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda veya yıllık programlarda iki farklı yılda ders vermek 2 puan değerindedir. Buradan en fazla 6 puan toplanabilir. Ayrıca, doktora sonrasında 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak çalışanlara 2 puan otomatik olarak verilir (UAK, 2025). İlahiyat fakültelerinde, lisans ve yüksek lisans düzeyinde zorunlu dersleri yürütmek, bu kategoride puan almak için önemli bir fırsattır.

12. Patent/Faydalı Model

İlahiyat alanında patent veya faydalı model başvuruları sınırlı olsa da, özellikle “dinî teknolojiler” (ör. Kur’an sesli tanıma uygulamaları, tasavvuf müziği kayıt yazılımları, hafıza teknikleriyle ilgili dijital araçlar vb.) üzerinde yapılmış yenilikçi çalışmaların patent başvurusu da söz konusu olabilir.

12.1. Puan Değerleri

  • Uluslararası patent: 20 puan

  • Ulusal patent: 10 puan

  • Faydalı model: 5 puan

  • Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Bir patentte birden fazla kişi varsa, puan eşit şekilde bölünür (UAK, 2025).

13. Ödül

  • YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü: 25 puan

  • YÖK Üstün Başarı Ödülü: 25 puan

  • TÜBİTAK Bilim Ödülü: 25 puan

  • TÜBİTAK Teşvik Ödülü (UBYT hariç): 25 puan

  • TÜBA GEBİP: 25 puan

  • TÜBA TESEP: 25 puan

Bu maddeden en fazla 25 puan alınabilir. İlahiyat alanında YÖK Doktora Tezi Ödülü veya TÜBA TESEP gibi ödüller, eserin özgünlüğünü ve katkısını gösterir.

14. Editörlük

  • SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus kapsamındaki dergide editörlük: 2 puan

  • BKCI veya Scopus kapsamındaki kitapta editörlük: 1 puan

  • TR Dizin kapsamındaki dergide editörlük: 1 puan

Toplam 4 puanla sınırlıdır (UAK, 2025). İlahiyat alanında hakemli dergilerde editörlük, derginin yayın politikası, hakem süreci yönetimi gibi işleri üstlenmeyi gerektirir.

15. Sanatsal Uygulama/Etkinlik

Dinî musikî veya diğer sanatsal yönleriyle ilahiyat alanında faaliyet gösteren adaylar, bu kategoriden puan elde edebilir. Örneğin, tasavvuf musikîsi, ilahiler, Mevlevî âyini, dinî formlarda beste yapmak gibi çalışmalar burada puanlanmaktadır.

15.1. Puan Değerleri

  • Sanatsal değeri olan beste (Miraciye, mevlevî âyini, nât, mersiye, durak, tevşih vb.): 5 puan

  • Solo/karma konserde icracı olarak bulunmak: 5 puan

  • Dijital platformda (şahsi kanal hariç) en az 30 dakikalık ses/video kaydı: 5 puan

  • Albüm (solo icra, bandrollü/dijital): 5 puan

Bu maddeden en fazla 20 puan alınabilir. Dinî musikî bilim alanından başvuran adayların, bu kategoriden en az 10 puan alması zorunludur (UAK, 2025). Sunulan etkinlikler belgelerle desteklenmeli ve öğrenci topluluklarıyla yapılan icralar puanlanmaz.

16. Diğer

  • Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması: 5 puan

  • YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında (ARWU, QS, THE, URAP vb.) ilk 300’de yer alan bir üniversitede en az 6 ay kesintisiz yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti: 5 puan

Toplamda 10 puan alınabilir. İlahiyat alanında, Web of Science’ta indekslenen az sayıda dergi olabilir, ancak uluslararası literatürde ilahiyat ve din bilimleriyle ilgili çalışmalar da artış göstermektedir.

17. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulu ve Yayın Stratejisi

17.1. Tez Kaynaklı Yayın Sınırı

Adayın tezinden ürettiği çalışmalar, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” kategorisinde 20 puanla sınırlanmıştır. Doktora sonrasında 90 puan toplama mecburiyeti, adayın tez dışı çalışmalara yönelmesini ve bağımsız bir akademik kimlik geliştirmesini destekler.

17.2. Ulusal Makale Asgari Şartı

TR Dizin kapsamındaki en az 5 yayın ve 50 puan kuralı, İlahiyat alanında Türkiye’deki akademik üretimin kalitesini ve sürdürülebilirliğini artırma amacı taşır. Bu yayınlardan “3 tanesinin tek yazarlı” olması da, araştırmacının özgün katkısını göstermesi bakımından son derece önemlidir. Ulusal yayınlar, Türkçe yazılan eserlerin yaygın erişimini ve yerli bilimsel geleneğin gelişimini destekler.

17.3. Dinî Musikî ve Sanatsal Etkinlik

Dinî mûsıkî alanında uzmanlaşmış adaylar, bestecilik, icra veya albüm gibi sanatsal etkinliklerle 20 puana kadar toplama imkânına sahiptir. Bu tür çalışmalarla 10 puan alınması zorunluluğu, dinî musikî alt disiplini için özel bir yükümlülüktür. Sunulan etkinliklerin akademik boyutunu belgelemek (icranın kaydı, program kitapçığı, vb.) gerekir.

17.4. Kitaplarda Tahkikli Metin Neşrinin Değeri

Tahkik (tenkitli metin neşri), İlahiyat alanında önemli bir boşluğu doldurur; özellikle yazma eserlerin kritik edisyonunun hazırlanması, bunların dipnotları, karşılaştırmaları, giriş bölümünde yazar ve döneme dair bilgi verilmesi, klasik kaynakların günümüze kazandırılması açısından elzemdir. Burada 10 puan elde edilebilmekle birlikte, bu çalışma üzerinde en az 30 puan elde edilen diğer kitap faaliyetleriyle de bütünleşebilir.

18. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışında doçentlik denkliği başvurusunda bulunmak isteyenler, TR Dizin kapsamındaki “ulusal makale” koşulunu yerine getiremiyorlarsa, aynı sayıda yayını 1. maddenin (uluslararası makaleler) a, b veya c bentleriyle karşılamak zorundadır. Bu düzenleme, ulusal dergilere erişim sıkıntısı yaşayan veya Türkiye’de henüz yayın yapma olanağı bulamayan yabancı araştırmacıları da sisteme entegre etmek amacı taşır.

19. Stratejik Öneriler

19.1. Doktora Sonrasına Odaklanma

Adayın doktora (veya sanatta yeterlik) sonrasında ürettiği her türlü çalışma, 90 puanlık zorunluluk nedeniyle büyük önem taşır. Bu süreçte stratejik bir planlama yaparak, farklı kategorilerde puan elde edilebilecek projeler, makaleler, kitap bölümleri ve sanatsal etkinlikler tasarlamak yararlı olur.

19.2. Ulusal Makale Koşulu ve Tek Yazarlı Yayın

İlahiyat alanında TR Dizin kapsamında faaliyet gösteren çok sayıda dergi bulunmakla birlikte, yayın sıklıkları farklı olabilir. “Üçü tek yazarlı olmak üzere, iki farklı dergide beş makale ve 50 puan” kuralı dikkate alınarak, adayın planlı bir şekilde bu dergilere makaleler göndermesi gerekir. Özellikle tek yazarlı makalelerin daha fazla puan getirmesi söz konusudur.

19.3. Kitap ve Bölüm Çalışmaları

Monografik kitaplar, tahkik çalışmaları, derleme kitaplarda bölümler vb. İlahiyat disiplininde yoğun talep görmektedir. Aday, tez dışı bir kitaba öncelik vererek yüksek puan toplayabilir (20 puan veya tahkik türü için 10 puan). Ancak aynı kitabın birden fazla bölümü tek puan olarak sayılacağı için planlamayı dikkatli yapmak gerekir.

19.4. Sanatsal Uygulama (Dinî Musikî) İmkânları

Dinî mûsıkî alanına yoğunlaşmış adayların en az 10 puan toplaması gerektiğinden, özgün beste yapmak, solo konser icra etmek, albüm yayımlamak veya dijital platformda kayıt paylaşmak gibi faaliyetleri mutlaka belgelemeleri gerekir. Öğrenci konserleri bu kategoride puanlanmaz, profesyonel icra ve kayıt zorunluluğu aranır.

19.5. Atıfları Takip Etmek

Doktora sonrası yapılan yayınlar üzerinden en az 5 puanlık atıf alma mecburiyeti vardır. Her atıf, atfın yapıldığı dergi veya kitabın indeks durumuna göre farklı puanlar kazandırabilir. Aday, kendi çalışmalarına yapılan atıfları takip etmeli ve bunları başvuru dosyasında açıkça belgelemelidir.

19.6. Bilimsel Toplantılarda Farklı Tebliğ Sunmak

Aynı toplantıda sunulan iki farklı bildiriden yalnızca biri puanlanır ve 10 puan üst sınır konmuştur. Doktora sonrası en az 5 puan alma zorunluluğu bulunduğundan, adayın çeşitli kongrelere katılarak farklı bildiri sunması ve bu bildirileri yayımlanan özet veya tam metin biçiminde kayda geçirmesi önerilir.

19.7. Proje Çalışmaları ve Tez Danışmanlığı

Projelerde yürütücü veya araştırmacı olmak, İlahiyat alanında belki de çok yaygın değildir; ancak dijital arşiv çalışmaları, saha araştırmaları veya senkronik-diyakronik metin incelemelerine dayalı projelerle puan almak mümkündür. Ayrıca lisansüstü tez danışmanlığı üstlenerek 10 puana kadar katkı sağlamak, akademisyenin yetiştiricilik rolünü ortaya koyar.

19.8. Diğer Kategoriler (Ödül, Editörlük, Patent, h-indeksi)

Ödüller (YÖK, TÜBİTAK, TÜBA) 25 puana kadar çıkabilir ve adayın çalışmasının kalitesini gösterir. Editörlük 4 puanla sınırlı olsa da, akademik bir derginin veya kitabın yayım süreçlerine ciddi katkı vermek, adayın bilimsel iletişimini güçlendirir. Patent ve faydalı model genellikle ilahiyat alanında nadir görülmekle birlikte, dijital uygulamalar veya yenilikçi e-öğrenme materyalleri gibi projelerle bu olasılık değerlendirilebilir. h-indeksin en az 5 olması ve yurt dışı araştırma deneyimi de önemli fakat nispeten sınırlı puanlar getirir.

20. Sonuç

2025 Mart dönemi İlahiyat Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, dinî ilimler ve ilgili alanlarda akademik kaliteyi ve çok yönlülüğü ön plana çıkaran ayrıntılı bir puanlama sistemine sahiptir. Adayların, tez çalışması dışında yeni araştırmalar yapması, ulusal ve uluslararası yayınlarını güçlendirmesi, atıf alması, tez danışmanlığı üstlenmesi, mümkünse AB veya TÜBİTAK projelerinde yer alması ve bilimsel toplantılarda sunumlar yapması gibi birçok boyutu kapsayan bir yükselme süreci söz konusudur. Özellikle “Ulusal Makale” alanında TR Dizin dergilerinde yayımlanacak en az 5 makale ve 50 puan kuralı, doktora sonrası dönemde düzenli yayın yapmayı zorunlu kılar.

Dinî musikî alanında başvuru yapanlar için sanatsal uygulama/etkinlik kategorisinde en az 10 puan almak gibi özel bir koşul öngörülmesi, İlahiyat alanının zenginliğini ve farklı uzmanlık dallarının gerekliliklerini yansıtır. Ayrıca, “Tahkik (Tenkitli Metin Neşri) Türünde Kitap” seçeneği, klasik İslamî kaynakların günümüze kazandırılmasında önemli bir açığı kapatmayı amaçlayan özgün çalışmaların akademik değerini vurgular.

Bununla birlikte, adayın doktoradan sonra 90 puanlık çalışmayı tamamlamak zorunda olması, tez sonrası dönemdeki bilimsel verimliliği artırmayı hedeflemektedir. Lisansüstü tez kaynaklı yayınların 20 puanla sınırlandırılması da aynı mantığın bir parçasıdır. Kişi eğer tezinden çok sayıda yayın çıkarmış olsa dahi, doçentlik sürecinde bağımsız araştırmalarıyla yeni katkılar sunması beklenir.

Sonuç itibarıyla, İlahiyat Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunacak adaylar, 2025 Mart dönemi için tanımlanan bu kriterleri dikkatle inceleyerek çalışmalarını çok yönlü planlamalıdır. Ulusal ve uluslararası makaleler arasında denge kurmak, tez dışı kitap veya bölüm çalışmaları gerçekleştirmek, sanatsal yönü varsa dinî musikî alanındaki etkinlikleri belgelendirmek, bilimsel toplantılara aktif katılım sağlamak ve en az 5 puanlık atıf almak gibi hususlar, başvurunun başarısı açısından kritik önem taşır.

Bu sistem, akademik yükselme süreçlerinde hem nicelik hem nitelik yönünden kontrollü bir ilerlemeyi öngörmekte, İlahiyat alanındaki akademik bilgiyi evrensel standartlara yaklaştırmayı, aynı zamanda yerel bilimsel birikimi de güçlendirmeyi hedeflemektedir. Doktora sonrası dönemde farklı kategorilerde puan toplayarak, düzenli ve planlı bir şekilde yayın stratejisi geliştiren adayların, 2025 Mart doçentlik başvuru dönemi için güçlü bir dosya sunmaları mümkündür.

Kaynakça

Anahtar Kelimeler

İlahiyat, Doçentlik, Ulusal Makale, Uluslararası Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Kitap, Tahkik, Dinî Musikî, Sanatsal Etkinlik, Atıf, Proje, Bilimsel Toplantı, Eğitim-Öğretim, h-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

HUKUK TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR DEĞERLENDİRME

Özet
Bu makalede, Hukuk Temel Alanı’nda 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapmayı amaçlayan adaylar için belirlenmiş olan resmi kriterler sistematik biçimde ele alınmaktadır. Türkiye’de doçentlik unvanı, ilgili alanda akademik yeterliliğin en üst düzeye ulaştığına işaret eden önemli bir basamaktır. Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından yayımlanan ve yalnızca https://www.uak.gov.tr adresinden temin edilebilen esaslara göre, Hukuk Temel Alanı adaylarının, belirli puanlama kuralları çerçevesinde ulusal ve uluslararası makaleler, kitaplar, atıflar, tez danışmanlığı, bilimsel araştırma projeleri, bilimsel toplantı sunumları gibi çok çeşitli faaliyetlerden puan kazanmaları beklenir. Ayrıca “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” sınıflandırmasına dair özel sınırlamalar, “Ulusal Makale” asgari koşulları ve “Kitap” kategorisindeki zorunluluklar, doçentlik süreçlerinin kalitesini yükseltmeyi amaçlar. Bu makalede hem adayın toplamda en az 100 puanı nasıl toplaması gerektiği hem de 90 puanın doktora sonrasında elde edilmesi kuralının önemi vurgulanacaktır. Ayrıca, tek yazarlı yayınlar, çok yazarlı yayınlarda puan bölüşümü, yabancı uyruklu adaylarla ilgili alternatif koşullar ve “Ulusal Makale” kategorisinde yer alan kritik düzenlemeler de kapsamlı bir bakışla irdelenmektedir. Makalenin sonunda, adaylar için stratejik ipuçları ve kilit noktalar özetlenecek; böylece Hukuk Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapmayı planlayan akademisyenlerin bu süreçte yol haritası edinmesi sağlanacaktır.

1. Giriş

Hukuk bilimi, modern toplumların düzenlenişi, adalet mekanizmalarının işletilmesi ve insan haklarının korunması bakımından büyük önem taşır. Hukuk alanında akademik kariyer yapmak isteyen araştırmacılar, doktora derecesinden sonra doçentlik sürecine girerek, hem ulusal hem de uluslararası mecralarda ürettikleri bilimsel çalışmalarıyla alanın gelişimine katkıda bulunmayı hedefler. Doçentlik unvanı, Türkiye’de Yükseköğretim Kanunu ve Üniversitelerarası Kurul (UAK) düzenlemeleri çerçevesinde verilir. Her alanın kendine özgü koşulları bulunduğu gibi, Hukuk Temel Alanı da 2025 Mart dönemine ilişkin güncel başvuru şartlarını ortaya koymaktadır.

Bu şartlar, adayın yazdığı makaleler, kitaplar, tezlerden üretilen yayınlar, atıflar, projeler ve diğer akademik etkinliklerinin puanlanmasına dayalı bir sistem içerir. Söz konusu sistemde, asgari 100 puan elde edilmesi beklenir; üstelik bu 100 puanın en az 90’ının, doktoranın tamamlanmasından (doktara unvanının alınmasından) sonra gerçekleşen çalışmalardan gelmesi istenir (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Böylece, adayın doktora süreci sonrasında da bilimsel etkinliğini sürdürülebilir kıldığı ve bağımsız bir akademik kimlik geliştirdiği kabul edilir.

Hukuk bilimi, temelde normatif düzenlemelerin analizi, yargı içtihatlarının değerlendirilmesi, farklı hukuk sistemlerinin mukayesesi, yeni kanun tasarılarının hazırlanması ve toplumsal sorunların hukuksal çözümü gibi oldukça geniş bir yelpazeyi kapsar. Dolayısıyla, araştırmacıların makalelerinin, kitaplarının ve diğer çalışmalara yönelik faaliyetlerinin puanlandırılmasında da bir çeşitlilik göze çarpar. Örneğin, bir hukuk profesörü adayının uluslararası hakemli dergilerde (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus vb.) yayımlanan makaleleri ile TR Dizin’de (TÜBİTAK ULAKBİM) taranan ulusal dergilerdeki makaleleri arasındaki puan farkı, bu dergilerin akademik prestij derecesinden kaynaklanır. Benzer şekilde, tez kaynaklı yayınların genel toplamı 20 puanla sınırlandırılmıştır. Bunun arkasında yatan neden, adayın tez çalışması haricinde de özgün ve bağımsız araştırma yapma becerisini göstermesini sağlamak amacıyla belirlenen politikadır.

Bu makalenin hedefi, Hukuk Temel Alanı için 2025 Mart döneminde geçerli doçentlik kriterlerini derinlemesine analiz etmek ve adaylara yol gösterecek bir kaynak sunmaktır. Metin boyunca, “Genel Puanlama Sistemi”, “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projeleri”, “Bilimsel Toplantılar”, “Eğitim-Öğretim” gibi ana başlıklar sıralanacak ve her birinde hangi faaliyetlerin nasıl puanlandığı ayrıntılı şekilde açıklanacaktır. Ayrıca, adayların dikkat etmesi gereken hususlar, tek yazarlı çalışmalara verilen önem, yabancı uyruklu akademisyenler ve yurt dışından doçentlik denkliği başvurusu yapanlar için alternatif yollar gibi spesifik noktalara da vurgu yapılacaktır.

Metnin sonunda, bu şartların altında yatan temel mantık, yani Türkiye’de hukuk biliminde nitelikli yayın üretme, alanın özgün sorunları üzerinde çalışmalar yapma ve uluslararası düzeyde tanınma hedeflerinin nasıl somutlaştığı özetlenecektir. Böylece, Doktora derecesini tamamlamış bir hukuk araştırmacısının doçentlik sürecindeki gereksinimleri, stratejik planlama yolları ve başarıya götürecek adımlar açık bir şekilde görülmüş olacaktır.

2. Genel Puanlama Sistemi ve Asgari Koşullar

2.1. Toplamda 100 Puan ve Doktora Sonrası 90 Puan

Hukuk Temel Alanı’nda doçentlik başvurusunda bulunacak bir adayın, beyan edeceği eserlerle en az 100 puan elde etmesi gerekmektedir. Bu 100 puanın, doktora unvanı alındıktan sonra gerçekleştirilmiş çalışmalardan elde edilmiş en az 90 puanı içermesi zorunludur (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Bu kural, adayın doktora sürecinden sonra akademik etkinliğini sürdürmüş olduğunu göstermek ve alanında bilimsel açıdan olgunlaştığını kanıtlamak amacını taşır. Aynı zamanda, lisansüstü tezlerden üretilen çalışmaların, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı haricinde ayrıca puan alamayacağı belirtilmiştir. Yani, tez tabanlı bir yayını farklı kategorilerde çifte sayım yapmak mümkün değildir.

2.2. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

Hukukta pek çok çalışma tek yazarlı olabileceği gibi, disiplinlerarası işbirliği veya ortak proje faaliyetleri kapsamında çok yazarlı çalışmalar da çıkabilir. Sistemde, tek yazarlı yayınlarda yazar tam puan alırken; çok yazarlı yayınlarda puan yazarlar arasında eşit şekilde bölünür (UAK, 2025). Örneğin, 10 puan değerinde bir makaleyi üç yazar birlikte yazdıysa, her yazar 10/3 = 3,33 puan alacaktır (elbette ondalıklı puanlama uygulamada genellikle yuvarlama esasına göre işlenebilir).

Bu düzenleme, bir yayının üretimindeki işbirliği düzeyini ve ortak emeği yansıtmayı amaçlar. Hukuk alanında doktora sonrası özellikle çok yazarlı makaleler az görülebilirse de, uygulamalı disiplinlerle (örneğin siyaset bilimi, ekonomi, sosyoloji vb.) birlikte yürütülen araştırmalarda çok yazarlılık söz konusu olabilir.

2.3. Yabancı Uyruklu Adaylar ve Yurt Dışı Denkliği

Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışından doçentlik denkliği başvurusunda bulunanlar, TR Dizin kapsamındaki “ulusal makale” şartını yerine getiremiyorlarsa, aynı sayıda yayını uluslararası makale kategorisinin (Q1, Q2, Q3, Q4, AHCI, ESCI, Scopus vb.) a, b veya c bentleriyle karşılamak durumundadır. Bu, ulusal koşulların sağlanamadığı durumlarda adayın yine aynı düzeyde nitelikli çalışmalarla denkliği ispatlamasını hedefler (UAK, 2025).

3. Uluslararası Makale

Hukuk Temel Alanı’nda uluslararası nitelikli makaleler, genellikle uluslararası hakemli dergilerde yayımlanan ve hukuk biliminde ulusal sınırların ötesinde yankı bulan çalışmaları ifade eder. Bu makaleler, “SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus veya diğer uluslararası indekslerde” taranıyor olması durumunda çeşitli puan değerleriyle sistemde yer bulur.

3.1. SCIE veya SSCI Kapsamındaki Dergiler (Q1, Q2, Q3, Q4)

Hukuk alanına dair çalışmaları yayımlayan dergiler her ne kadar daha çok SSCI (Social Sciences Citation Index) kapsamına girse de, bazen SCIE (Science Citation Index Expanded) kapsamında da hukuk sosyolojisi, kriminoloji veya tıbbi hukuka yönelik makaleler yer alabilir. İlgili derginin “quartile” (Q) sınıflandırması, makalenin puanını belirler:

  • Q1: 30 puan

  • Q2: 20 puan

  • Q3: 15 puan

  • Q4: 10 puan

Bu kategoride yer alan bir dergiye makale kabul ettirmek zordur, çünkü bu dergiler genellikle yüksek etki faktörlü (impact factor) olarak bilinir. Yayınlanan çalışmalar, alan yazınına önemli katkılar sunar.

3.2. AHCI Kapsamındaki Dergiler

AHCI (Arts and Humanities Citation Index) kapsamadaki dergilerde yayımlanan bir hukuk makalesi 20 puan değerindedir. Hukuk, beşeri bilimler (humanities) ile kesiştiği alanlarda (ör. tarihsel, felsefi veya kültürel boyutları öne çıkan hukuki çalışmalarda) bu indeks kapsamında yer alabilmektedir.

3.3. ESCI veya Scopus Kapsamındaki Dergiler

ESCI (Emerging Sources Citation Index) veya Scopus’ta taranan dergilerdeki makaleler 10 puan getirmektedir. Hukukta da çeşitli uluslararası dergiler, ESCI veya Scopus’da indekslenebilmektedir. Bu kategoriler, tam SSCI veya AHCI kadar prestijli olmasa da, uluslararası ölçekli taranma ölçütlerini karşılar.

3.4. Diğer Uluslararası İndeksler

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI veya Scopus dışında yer alan diğer uluslararası indekslerce taranan hukuk dergilerinde yayımlanan makaleler 5 puan olarak değerlendirilir. Burada “diğer indeks” ifadesiyle, uluslararası alanda geçerliliği görece daha düşük ama yine de hakemlik ve dizinleme süreçleri olan veritabanları kastedilir.

3.5. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği

Bu tür kısa içerikler de 3 puan değerindedir. Hukukta bazen kitap kritikleri veya karar incelemeleri editöre mektup formatında yayınlanabilse de, tam araştırma makalesi sayılmadıkları için puanları düşüktür (UAK, 2025).

4. Ulusal Makale

Hukukta ulusal düzeyde yayımlanan makaleler, Türk hukuku veya karşılaştırmalı hukuk çalışmaları için büyük önem taşır. Burada TR Dizin kapsamındaki dergiler ve diğer hakemli dergiler arasında puan farkı mevcuttur.

4.1. TR Dizin Kapsamındaki Dergiler

TR Dizin’de yer alan hakemli hukuk dergileri, kalite standartları ve düzenli hakemlik süreçleriyle bilinir. Bu dergilerde yayımlanan makaleler 10 puan değerindedir. Adayın doktora sonrasında, TR Dizin’de yayımlanmış “dördü tek yazarlı ve üçü farklı dergilerde” olmak üzere en az altı yayın yaparak 50 puan toplaması beklenir (UAK, 2025). Bu, ulusal hukuk literatürüne güçlü bir katkı sunmayı teşvik eder.

4.2. Diğer Hakemli Dergiler

TR Dizin dışındaki ulusal hakemli dergilerde yayımlanan makaleler 4 puan getirir. Bu kategoride puanlama, derginin hakemli olduğunu gösteren kanıtlarla yapılır.

4.3. Editöre Mektup, Araştırma Notu, Özet veya Kitap Kritiği (Ulusal)

Ulusal düzeyde yayımlanan kısa nitelikteki içerikler (araştırma notu, kitap kritiği vb.) 2 puan değerindedir. Bu metinler tam makale kapsamına girmese de, doktora sonrası süreçteki akademik etkinliğin göstergesi olarak kabul edilir.

4.4. Ulusal Makale Asgari Şartına Alternatif

Yukarıda bahsi geçen “dördü tek yazarlı olmak üzere en az altı yayın” ve “en az 50 puan” koşulunu karşılayamayan adaylar, bunun yerine uluslararası makalelerden (1. maddenin a, b veya c bentleri) “biri tek yazarlı olmak üzere en az iki yayın yaparak en az 50 puan toplama” alternatifini kullanabilirler. Böylece, aday, farklı bir yol izleyerek de toplam 50 puana ulaşabilir (UAK, 2025).

5. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Adayın doktora tezinden veya yüksek lisans tezinden üretilmiş olan ve SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus, TR Dizin veya diğer uluslararası indekslerde taranan makaleler, ayrıca BKCI kapsamındaki kitap veya ulusal/uluslararası kitap ve kitap bölümleri, tez kaynaklıysa bu başlık altında puanlanır.

5.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI veya AHCI makale: 20 puan

  • ESCI veya Scopus makale: 10 puan

  • Diğer uluslararası indeks makale: 5 puan

  • TR Dizin makale: 8 puan

  • BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap: 5 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 3 puan

  • CPCI’da basılı/elektronik tam metin/özet bildiriler: 3 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal tam metin/özet bildiriler: 2 puan

5.2. Zorunluluk ve Üst Sınır

Bu kategoride en az bir yayın yapmak mecburidir; fakat buradan alınabilecek puan en fazla 20 olabilir (UAK, 2025). Ayrıca, g veya h bentlerinden (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitap bölümü) en çok 10 puan elde edilebilir. Böylelikle adayın tezine dayanarak gerçekleştirdiği yayınların, toplam puanda belirli bir tavanı aşmaması sağlanır; esas amaç, tez sonrasındaki bağımsız çalışmaların teşvik edilmesidir.

6. Kitap

Doktora tezinden üretilmemiş kitap çalışmaları, hukukun belirli alanlarında kapsamlı incelemeler, monografiler, ders kitapları dışındaki özgün bilimsel eserler vb. olabilir. UAK, bu kategoriyi de farklı alt başlıklara ayırmaktadır.

6.1. BKCI Kapsamındaki Kitap ve Kitap Bölümü

  • BKCI kapsamındaki kitap: 20 puan

  • BKCI kapsamındaki kitapta bölüm: 10 puan

BKCI (Book Citation Index), uluslararası ölçekte atıf alabilen bilimsel kitapları dizinler. Hukukta böyle bir indeks kapsamında yer almak, kitabın yüksek uluslararası standartlara sahip olduğunu gösterir.

6.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Kitap ve Kitap Bölümü

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap: 20 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitapta bölüm: 10 puan

Hukuk alanında, pek çok monografi veya derleme kitap, uluslararası yayınevlerinde veya yerli yayınevlerinde basılmış olabilir. Burada 20 puan gibi yüksek bir değer verilmektedir. Aynı kitap içindeki bölümlerin birden fazlası, bir kez puanlanabilir.

6.3. Asgari Zorunluluk ve Sınır

Doktora sonrası, a veya c bendinden (BKCI kapsamındaki kitap veya diğer uluslararası/ulusal kitap) en az bir yayın yapmak şarttır. c veya d bentlerinden (yani diğer uluslararası/ulusal kitap veya aynı kitaptaki bölüm) toplamda en çok 30 puan alınabilir (UAK, 2025). Hukuk alanında, özellikle monografik çalışmalar, derinlemesine incelemeleri barındırması açısından kıymetlidir.

6.4. Özel Durumlar: Ansiklopedi Maddeleri, Armağan ve Anma Kitapları

Armağan veya anma kitaplarında yayımlanan hakemli makaleler, eğer TR Dizin kapsamındaki bir derginin sayısı olarak basılmadıysa, bu madde kapsamında “kitapta bölüm” olarak puanlanabilir. Ayrıca, ansiklopedi maddelerinden üç ya da daha fazlası, bir kitap bölümü karşılığı sayılabilir (UAK, 2025). Hukuk literatüründe, bazı ansiklopedik çalışmalarda kavram veya mevzuat açıklamaları bu şekilde değerlendirilir.

7. Atıf

Adayın eserlerinin başka araştırmacılar tarafından kullanılması ve referans gösterilmesi, akademik etkinin göstergesi olarak önemsenir. Hukukta atıf, sıklıkla makale dipnotlarında, içtihat değerlendirmelerinde veya sempozyum bildirilerinde rastlanır.

7.1. Puan Değerleri

  • SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus atıf: 3 puan

  • BKCI kapsamındaki kitap atıf: 2 puan

  • TR Dizin kapsamındaki dergi atıf: 2 puan

  • Diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergi atıf: 1 puan

Kişinin kendi eserine yaptığı öz atıflar sayılmaz; aynı yayında bir esere birden fazla atıf, tek atıf sayılır (UAK, 2025). Bu düzenlemeler, atıf puanının manipüle edilmesini engeller.

7.2. Asgari 5 Puan ve Üst Sınır

Aday, doktora sonrası yayınlarına dayalı atıflardan en az 5 puan almak zorundadır. Toplamda 10 puandan fazlası sayılmaz. Bu da, atıfların tek başına doçentlik puanlamasında baskın hâle gelmesini engeller. Ancak 5 puanlık atıf, hukuk araştırmacısının eserlerinin akademik çevrelerde karşılık bulduğuna önemli bir işaret sayılır.

8. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Hukuk alanında tez danışmanlığı, hem yeni araştırmacıları yetiştirmek hem de hukuk bilimi ve uygulamasına katkı sağlamak bakımından kıymetlidir. Aday, tamamlanmış doktora tezlerinden 5’er, yüksek lisans tezlerinden 3’er puan elde eder. Buradan en fazla 10 puan toplanabilir (UAK, 2025). İkinci danışmanlıkta yarı puan alınır. Bazı hukuk fakültelerinde doktora öğrenci sayısı sınırlı olabildiğinden, bu kategoriden yüksek puan almak her zaman kolay olmayabilir.

9. Bilimsel Araştırma Projesi

TÜBİTAK, AB Çerçeve Programları gibi büyük ölçekteki projelere katılım veya koordinatörlük, hukuk alanında da giderek önem kazanan bir unsur hâline gelmiştir. İklim değişikliğine uyum, göçmen hakları, siber suçlar ve yapay zekâ gibi disiplinlerarası konular, proje tabanlı araştırmalara yaygın şekilde konu olabilir.

9.1. Proje Türleri ve Puanlar

  • AB Çerçeve Programı/TÜBİTAK projelerinde koordinatör/yürütücü: 15 puan, araştırmacı: 10 puan, danışman: 5 puan

  • Uluslararası destekli bilimsel proje (derleme/rapor hariç): 10 puan

  • Kamu/özel kuruluşla yapılan Ar-Ge/Ür-Ge projesi: 5 puan

  • Üniversite BAP projesinde yürütücü: 3 puan

Toplamda 20 puan üst sınır vardır. Hukukçuların, multidisipliner projelerde yer alarak hukuki çerçeveyi ortaya koyması, insan hakları boyutunu irdelemesi veya mevzuat rehberliği yapması sık rastlanan bir durumdur.

10. Bilimsel Toplantı

Doktora sonrası dönemde uluslararası veya ulusal kongre, sempozyum, konferans gibi bilimsel toplantılarda bildiri sunmak, hukuk araştırmacısına görüş alışverişi ve yeni yayın imkânları yaratır. Aday, bu kategoriden de puan toplayabilir.

10.1. Uluslararası Bilimsel Toplantı (CPCI Kapsamında)

Bu toplantılarda sunulan tam metin veya özet bildiriler 5 puan değerindedir. CPCI (Conference Proceedings Citation Index), Web of Science bünyesinde bir endekstir. Bazı yüksek profilli hukuk konferanslarının bildirileri bu veritabanında indekslenebilir.

10.2. Diğer Uluslararası/Ulusal Bilimsel Toplantılar

Burada bildiriler 3 puan değerindedir. Ancak, toplantı düzenleme kurulunda ilgili üniversite veya bilimsel kurum temsilcilerinin resmî olarak görevlendirilmiş olması şarttır. Adayların, doktora sonrası dönemde en az bir bildirisini kendisinin tebliğ etmesiyle 5 puan kazanması zorunludur. Bu kategoriden en fazla 10 puan elde edilebilir (UAK, 2025).

11. Eğitim-Öğretim

Hukuk fakültelerinde ders vermek, uygulama derslerini yürütmek veya yüksek lisans/doktora seminerleri düzenlemek, adayın akademik becerilerini gösterir.

11.1. Ders Verme

Doktora sonrası dönemlik programlarda dört farklı yarıyılda veya yıllık programlarda iki farklı yılda ders vermek, 2 puan kazandırır; bu kategoride 6 puana ulaşılabilir. En az 2 puan almak zorunludur. Doktora sonrası 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak görev yapanlara bu kategoriden otomatik 2 puan verilir (UAK, 2025).

12. Patent/Faydalı Model

Hukuk alanında patent/faydalı model başvurusu çok sık rastlanmasa da, hukuk bilişimi (legal tech) gibi yenilikçi projelerde veya yazılım tabanlı çözümlerde bu mümkün olabilir.

  • Uluslararası patent: 20 puan

  • Ulusal patent: 10 puan

  • Faydalı model: 5 puan

  • Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Ortak patent varsa, puan kişi sayısına bölünür (UAK, 2025).

13. Ödül

YÖK, TÜBİTAK veya TÜBA gibi kurumların verdiği ödüller 25 puan değerindedir. Aday, bu kategoriden en fazla 25 puan alabilir. Hukuk alanında TÜBİTAK Bilim Ödülü, YÖK Üstün Başarı Ödülü, TÜBA GEBİP Ödülü gibi prestijli ödüller, adayın çalışmalarının ulusal düzeyde tanınmasını gösterir.

14. Editörlük

Uluslararası indekslerde (SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus) yer alan dergilerde editörlük 2 puan, BKCI kapsamındaki kitapta editörlük 1 puan, TR Dizin kapsamındaki dergide editörlük 1 puan getirir. Bu maddeden 4 puanla sınırlı faydalanılabilir (UAK, 2025). Hukuk alanında editörlük, bir dergi veya kitap projesini üstlenmek, hakem süreçlerini yürütmek ve yayın politikasına yön vermek anlamına gelir.

15. Diğer: h-İndeksi ve Yurt Dışı Araştırma

Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması 5 puan değerindedir. Bu, adayın akademik etki düzeyini ölçer. Ayrıca YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında ilk 300’deki bir üniversitede 6 ay süreyle yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti yürütmek de 5 puan kazandırır. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir.

16. Kritik Noktalar ve Stratejik Öneriler

16.1. Doktora Sonrası 90 Puan Koşulunun Önemi

Aday, 100 puanın en az 90’ını doktora sonrasında gerçekleştirdiği çalışmalarla elde etmelidir. Bu nedenle, tez tabanlı yayınlar veya doktora dönemi makaleleri, toplam puanın küçük bir kısmını oluşturabilir. Bu gerçek, adayın doktora bitiminden itibaren sistemli bir şekilde yayın yapmasının önemini ortaya koyar.

16.2. Ulusal Makale Zorunluluğu

Adayın TR Dizin kapsamındaki dergilerde yayımladığı makalelerin varlığı ve bunların dört tanesinin tek yazarlı, toplamda altı yayın ve 50 puan kuralı, ulusal bilimsel literatüre katkıyı garanti altına alır. Aday, bu şartı sağlayamazsa, uluslararası makale kategorisinden belirli ölçülerle 50 puan toplamak zorundadır. Özellikle tek yazarlı makaleler, kişinin konuyu derinlemesine analiz ettiğini göstermesi bakımından daha yüksek akademik sorumluluk işaret eder.

16.3. Lisansüstü Tez Kaynaklı Yayınların Sınırı

Tez tabanlı yayınlardan en fazla 20 puan elde edilebildiği için, adayın doktora dışı bağımsız çalışmaları ön plana çıkar. Bu, doçentlik sürecinde adayın özgün ve özgür araştırma çizgisini ilerletmesini teşvik eder.

16.4. Kitap ve Kitap Bölümlerinin Değeri

Hukuk alanında kapsamlı monografiler, derinlemesine mevzuat analizleri veya kıyaslamalı hukuk çalışmaları kitap olarak yayımlanabilir. Bunun getireceği puanların yüksek olması, nitelikli kitapların ve kitap bölümlerinin önemini vurgular. Ancak aynı kitaptaki birden fazla bölüm için tek puan alınabildiğini unutmamak gerekir.

16.5. Atıfların Kontrolü ve Yayımlara Atıf Sağlama

Aday, kendi yayınlarının atıf aldığı dergileri, kitapları veya tezleri takip etmelidir. Doktora sonrası en az 5 puanlık atıf zorunluluğu bulunmaktadır. Bu atıfları belgelemek, adayın yayın dosyasını hazırlarken göz önünde bulundurması gereken bir konudur.

16.6. Bilimsel Toplantılarda Sunum Zorunluluğu

Doktora sonrası dönemde en az bir bildiri sunmuş olmak ve 5 puanı geçmek, adayın akademik toplulukla etkileşimine işaret eder. Hukuk alanında uluslararası konferanslar veya sempozyumlarda tebliğ etmek, adayın eserlerinin duyurulmasına da destek olur.

16.7. Tez Danışmanlığı ve Projeler

Hukuk fakültelerinde doktora programları veya tezli yüksek lisans programlarında danışmanlık yapmak, adayın bilgi aktarımını ve akademik liderlik becerisini göstermesi açısından önemlidir. Aynı şekilde, proje yürütücüsü veya araştırmacı olarak çalışmalar yapmak da adayın alan içindeki işbirliği ağını ve uzmanlığını genişletmesini sağlar.

16.8. Yabancı Uyruklu Adaylar İçin Düzenlemeler

TR Dizin kapsamındaki makaleleri olmayan yabancı uyruklu adaylar, 1. maddenin a, b veya c bentlerini (uluslararası makaleler) kullanarak aynı sayıda yayını tamamlamak ve en az 50 puanı toplamak zorundadırlar. Bu, ulusal makale şartını yerine getiremeyen adayın da uluslararası çalışmaları sayesinde eşdeğer bir düzeye ulaştığını göstermesi anlamına gelir.

16.9. Patent/Faydalı Model ve Hukuk Bilişimi

Günümüz koşullarında teknolojik dönüşüm, hukuk alanında da yazılım tabanlı uygulamaların veya yapay zekâ destekli sözleşme tarama, yargı kararları analizi gibi inovasyonların gelişmesine yol açmıştır. Bir hukuk teknolojisi projesine patent/faydalı model almak, bu kategoride önemli puanlar sağlayabilir.

16.10. Ödül ve Editörlük Faaliyetlerinin Tamamlayıcı Rolü

YÖK, TÜBİTAK veya TÜBA’dan alınan ödüller, adayın diğer faaliyetleri arasında prestijli bir yere sahiptir. Ayrıca editörlük, doçentlik sürecinde düşük bir puan dilimi olsa da (en çok 4 puan), adayın yayımlanan içeriğe bilimsel katkı sunma, hakem süreçlerini yönetme ve akademik standardı yükseltme misyonu taşıdığını gösterir.

17. Değerlendirme ve Sonuç

2025 Mart Dönemi Hukuk Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, Türkiye’de hukuk biliminin niteliğini ve uluslararası görünürlüğünü artırmaya yönelik kapsamlı bir puanlama düzenlemesi sunmaktadır. Bu sistem, hem uluslararası yayınlar hem de ulusal akademik birikim için belirli asgari koşulları şart koşar. Doktora sonrası dönemde 90 puanlık yayın üretme mecburiyeti, adayın doktora tez çalışması haricinde de özgün çalışmalar yapma yükümlülüğünü yansıtır. “Ulusal Makale” kategorisinde dördü tek yazarlı olmak üzere altı yayın ve 50 puan gibi zorlayıcı bir düzenleme, Türkiye’de hukuk fakültelerinde üretilen literatürün zenginleşmesini amaçlar.

Bunun yanı sıra, yüksek puan değerine sahip kitap çalışmaları, tez kaynaklı yayınların sınırlı tutulması, atıf almanın önemi, tez danışmanlığı ve proje faaliyetleri gibi hususlar da, doçentlik sürecine çok yönlülük kazandırır. Adayın araştırma yönetimi, öğrenci yetiştirme, uluslararası işbirliği, konferans katılımı gibi geniş bir yelpazede etkinlik göstermesi beklenir.

Özellikle “Kitap” kategorisinde BKCI indeksli eserler veya diğer ulusal/uluslararası kitaplardaki monografiler 20 puana kadar çıkabilir, bu da hukuk gibi normatif analizlerin, mevzuat incelemelerinin, içtihat yorumlamalarının kapsamlı biçimde kitap formatında sunulmasını teşvik eder. Atıf kategorisi, adayın doktora sonrası yaptığı yayınların akademik yankı uyandırdığını göstermesi bakımından önemlidir. Tez danışmanlığı ve projeler, akademisyenin kurumsal işbirliği ve yönetim kabiliyetini sergiler.

Son tahlilde, bu sistemde adayın başvuru dosyasını hazırlarken dikkat etmesi gereken en kritik noktalar şu şekilde özetlenebilir:

  1. Doktora Sonrası 90 Puan: Lisansüstü tezden üretilen yayınlar veya doktora öncesi çalışmaların katkısı sınırlıdır. Dolayısıyla aday, doktora unvanından sonra nitelikli ve çeşitli akademik etkinliklere odaklanmalıdır.

  2. Ulusal Makale Asgari Koşulu: TR Dizin’de dört tek yazarlı olmak üzere toplam altı makale yayınlayarak 50 puan toplamak veya alternatif olarak uluslararası makale kategorilerinden 50 puana ulaşmak önemlidir. Tek yazarlı yayınlara ağırlık vermek, adayın bağımsız çalışma becerisini gösterir.

  3. Tez Kaynaklı Yayınların 20 Puan Sınırı: Doktora tezi üzerinden üretilen çalışmaların hızlı bir şekilde doçentlik dosyasını doldurması mümkün ancak sınırlıdır. Tez sonrasında yeni araştırma alanlarına yönelmek gerekir.

  4. Kitap ve Bölüm Çalışmalarına Yönelmek: Bir hukuk monografisinin 20 puan gibi yüksek bir değer taşıması, hacimli ve sistematik çalışmaların önemini vurgular. Ayrıca, aynı kitaptaki bölümlerden yalnızca biri puanlandığından, kapsamlı bir tek kitap yazmak bazen birden çok makaleden daha yüksek puan getirebilir.

  5. Atıfları Takip Etmek: Adayın doktora sonrasında yayımlanmış çalışmaları üzerinden en az 5 puanlık atıf alması şarttır. Kendi eserine öz atıflar veya aynı yayındaki birden çok atıf tek atıf sayılır. Bu yüzden, yayınların farklı kaynaklarda kullanılması, atıf alınması teşvik edilmelidir.

  6. Bilimsel Toplantı Sunumları: Adayın kendi tebliğini bizzat sunmuş olması beklenir. En az bir tebliğ ve 5 puan; toplamda en fazla 10 puan sınırlaması, çeşitli konferanslara katılmayı özendirir.

  7. Tez Danışmanlığı ve Projeler: Yüksek lisans ve doktora tezlerine danışmanlık yapmak, akademik yetiştiricilik rolünü üstlenme açısından değerlidir. Aynı şekilde, TÜBİTAK veya uluslararası projelere katılım, akademik işbirlikleri kurmayı ve hukuksal soruları disiplinlerarası boyutta incelemeyi sağlar.

  8. Yabancı Uyruklu Adaylar için Alternatif Koşullar: TR Dizin makale şartını karşılamayan adaylar, uluslararası makale kategorileriyle 50 puanlı asgari koşulu tamamlayabilirler.

  9. Ek Faaliyetler (Ödül, Patent, Editörlük): Hukuk alanında patent veya faydalı model nispeten az görülse de, özellikle yapay zekâ tabanlı hukuki danışmanlık sistemleri geliştiriliyorsa bu mümkündür. Editörlük, ödüller gibi faaliyetler doçentlik dosyasına ek katkı sunar.

Genel olarak, 2025 Mart Dönemi kriterleri, Türkiye’de hukuk alanında yayın kalitesini ve çeşitliliğini artırma, uluslararası standartlarla uyumlu nitelikli yayınlar üretme, tez sonrası bağımsız araştırma potansiyelini güçlendirme ve genç hukukçuları da yetiştirme amacını taşır. Adayın doçentlik başvurusu hazırlığında, puanlama sistemini iyi kavraması, akademik yayınlarını erken dönemde planlaması ve farklı kategori sınırlarına dikkat ederek çalışmalarını çeşitlendirmesi büyük önem taşır. Her kategoride üst sınırların olması, adayın tek bir kategoride yığılma yaparak puan toplamasını engeller ve multidisiplinerliğe, çok boyutlu akademik gelişmeye ortam hazırlar.

Bu bakımdan, 2025 Mart dönemi doçentlik başvurusu yapacak hukuk akademisyenleri, en az 90 puanlık doktora sonrası faaliyet portföyünü tek yazarlı ulusal makaleler, uluslararası nitelikli makaleler, en az bir kitap ya da kitap bölümü, tez danışmanlığı, bilimsel proje, atıf ve sunumlar gibi farklı alanlarda tamamlamaya dikkat etmelidir. Sürecin sonunda, aday sadece rakamsal puanları bir araya getirmekle kalmaz; aynı zamanda hukuk bilimine ve uygulamasına sahici bir katkı sunan, eleştirel ve analitik bir birikim geliştirmiş olur.

Kaynakça

Anahtar Kelimeler

Hukuk, Doçentlik, Ulusal Makale, Uluslararası Makale, TR Dizin, Lisansüstü Tez, Kitap, Atıf, Tez Danışmanlığı, Proje, Bilimsel Toplantı, Eğitim-Öğretim, Patent, Ödül, h-indeksi

by wporganizasyon Uncategorized

GÜZEL SANATLAR TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

GÜZEL SANATLAR TEMEL ALANI 2025 MART DÖNEMİ DOÇENTLİK BAŞVURU ŞARTLARI: KAPSAMLI BİR İNCELEME

Özet
Güzel Sanatlar Temel Alanı, disiplinlerarası etkileşimlerin, yaratıcı düşüncenin ve sanatsal üretimin odağında konumlanan, uygulama ve kuramı birleştiren bir akademik alandır. Görsel, işitsel ve performatif sanatların yanı sıra tasarım, sinema, müzik, sahne sanatları gibi disiplinleri de içerecek şekilde çok geniş bir yelpazeye yayılır. Türkiye’de Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik unvanına başvurmayı hedefleyen adaylar, Üniversitelerarası Kurul (UAK) tarafından belirlenen güncel kriterleri karşılamak durumundadır. 2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, hem “Genel Başvuru Şartları” hem de ilgili alanda geçerli “Özel Başvuru Şartları”nı birlikte sağlamayı gerektiren ayrıntılı bir çerçeve sunmaktadır. Bu makalede, söz konusu kriterler sistematik biçimde ele alınarak, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nın hangi standartlar doğrultusunda akademik değerlendirmeye tabi tutulduğu açıklanacaktır. Hem görsel hem işitsel hem de performatif sanat dallarını içeren bu alanın, Türkiye’de akademik yükselme süreçlerindeki önemine değinilecek, adayların dikkat etmesi gereken hususlar ve puanlama sistemine dair örnekler sunulacaktır. Makalenin temel kaynağı, sadece https://www.uak.gov.tr üzerinden erişilen resmi bilgilerdir.

1. Giriş

Güzel Sanatlar Temel Alanı, bilim ve sanatın etkileşimini yoğun biçimde gözlemleyebileceğimiz, uygulama ve kuramı birleştiren çalışmaları bünyesinde barındıran bir alandır (UAK, 2025, https://www.uak.gov.tr). Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik, Sahne Sanatları gibi farklı disiplinlerin tek bir çatı altında toplanması, çok yönlü ve zengin bir akademik ortam yaratmaktadır. Dolayısıyla bu alanda doçentliğe yükselmek isteyen araştırmacıların, hem sanatsal uygulamalarda hem de akademik çalışmalarda yetkinlik göstermeleri beklenir.

2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nın bu çok disiplinli doğasını yansıtan bir puanlama ve değerlendirme sistemi sunmaktadır. “Genel Başvuru Şartları” bölümü, uluslararası ve ulusal makalelerden, tez danışmanlığından, atıflardan ve kitap çalışmalarından proje faaliyetlerine kadar uzanan geniş bir yelpazede değerlendirme ölçütlerini tanımlamaktadır. Bunun yanında, “Özel Başvuru Şartları” başlığı, her alt disiplinde (örneğin Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik, Sahne Sanatları vb.) yapılması gereken sanatsal faaliyetleri, minimum puan değerleri ve formatları ile açıklamaktadır.

Bu makalede, söz konusu maddeler ayrıntılı biçimde incelenecektir. Öncelikle, Genel Başvuru Şartları bölümünde yer alan “Uluslararası Makale”, “Ulusal Makale”, “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın”, “Kitap”, “Atıf”, “Lisansüstü Tez Danışmanlığı”, “Bilimsel Araştırma Projesi”, “Bilimsel Toplantı”, “Eğitim-Öğretim”, “Patent/Faydalı Model”, “Ödül”, “Editörlük” ve “Diğer” kriterleri açıklanacaktır. Ardından, Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik ve Sahne Sanatları gibi dallarda öngörülen “Özel Başvuru Şartları” ele alınacak, her bir alt alan için asgari yapılması gereken sanatsal faaliyetlerin neler olduğuna ve bu faaliyetlerden kazanılabilecek puanların nasıl dağıtıldığına değinilecektir.

Akademik yükseltme süreçlerinde sanatın özgün yapısı, sanatsal etkinliğin değerlendirilmesi gibi konular, diğer alanlara kıyasla daha farklı yöntemler gerektirebilir. Örneğin bir plastik sanatlar sergisi, bir müzik albümü veya orkestra şefliği, doğrudan bilimsel makale formatına uymayabilir. Buna karşın, “sanatta yeterlik” unvanıyla doktora benzeri bir niteliğe sahip olan adaylar da, akademik unvan alma sürecinde sanat çalışmalarını kuramsal çerçeveyle birlikte sunmak durumundadır. Bu nedenle, UAK’nin getirdiği kriterler hem niceliksel (eser sayısı, puan vb.) hem de niteliksel (sanatsal değer, uluslararası gösterim, özgünlük) yönleri dikkate alır.

Bu kapsamlı incelemenin amacı, 2025 Mart Dönemi doçentlik başvurusu hedefleyen Güzel Sanatlar Temel Alanı adaylarına yol göstermek, hangi faaliyetlerin ne şekilde puanlandığını açıklamak ve sürece dair stratejik ipuçları sunmaktır. Yazının sonunda ise, adayların başvuruda kullanabileceği temel bilgileri özetlemek ve anahtar kelimeleri sıralamak amaçlanmaktadır.

2. Genel Başvuru Şartları

Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik unvanına başvuracak adaylar, “Genel Başvuru Şartları” çerçevesinde belirlenen puan kriterlerini yerine getirmek zorundadır. Bu genel şartlar, her ne kadar sanat odaklı bir alanda olunsa da, akademik standartları güvence altına alan, bilimsel yayın ve projelere dair ölçütleri de içerir.

2.1. Asgari 100 Puan ve Doktora/Sanatta Yeterlik Sonrası 90 Puan

Adayların, beyan ettiği tüm eser ve faaliyetlerden en az 100 puan toplamaları gerekmektedir. Ancak bu 100 puanın en az 90’ının, doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından sonra gerçekleştirilen çalışmalardan elde edilmiş olması şart koşulur (UAK, 2025). Bu, adayın bağımsız araştırmacı ve sanatçı kimliğinin, doktora/sanatta yeterlik sonrası döneminde geliştirilmesini teşvik etmeyi amaçlar.

2.2. Lisansüstü Tezlerden Üretilen Yayınlara Dair Sınırlama

Adayların doktora veya sanatta yeterlik tezlerinden ürettikleri yayınlar, “3. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” başlığı altında değerlendirilir. Bu yayınlardan alınacak puan, “Genel Başvuru Şartları” içindeki diğer maddelerle çifte sayımla sonuçlanamaz. Yani aynı yayın iki kez puan olarak toplanamaz. Ayrıca, lisansüstü tezlerden üretilen yayınlar, doktora/sanatta yeterlik sonrası 90 puan hesaplamasına dahil edilmemektedir.

2.3. Tek Yazarlı ve Çok Yazarlı Yayınlarda Puan Paylaşımı

Tek yazarlı yayınlarda, yazar tam puan alır. Çok yazarlı yayınlarda ise puan, yazarlar arasında eşit olarak paylaştırılır. Güzel Sanatlar alanında bazı projeler birden fazla sanatçı veya araştırmacıyı içerebileceğinden, bu kural ekip çalışmalarının adil biçimde değerlendirilmesini sağlar (UAK, 2025).

2.4. Uluslararası Makale

Bu kategoride, SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus veya diğer uluslararası indekslerce taranan dergilerde yayımlanan makaleler yer alır. Derginin indeks kapsamına veya “quartile” derecesine göre puanlar değişir:

  • Q1 (SCIE/SSCI): 30 puan

  • Q2 (SCIE/SSCI): 20 puan

  • Q3 (SCIE/SSCI): 15 puan

  • Q4 (SCIE/SSCI): 10 puan

  • AHCI kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 20 puan

  • ESCI veya Scopus kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 10 puan

  • Diğer uluslararası indekslerdeki makale: 5 puan

  • Editöre mektup, araştırma notu, özet, kitap kritiği (uluslararası dergilerde): 3 puan

Güzel Sanatlar alanında, AHCI (Arts and Humanities Citation Index) kapsamında yer alan dergiler özellikle önem taşır. Bu başlık altından, doktora/sanatta yeterlik unvanının alınmasından sonra en az 10 puan almak zorunludur (UAK, 2025).

2.5. Ulusal Makale

Türkiye’de yayımlanan hakemli dergilerde basılan makaleler bu kategoride değerlendirilir:

  • TR Dizin kapsamındaki dergide yayımlanan makale: 10 puan

  • Diğer hakemli dergide yayımlanmış makale: 4 puan

  • Hakemli dergide yayımlanmış araştırma notu veya kitap incelemesi: 2 puan

Doktora/sanatta yeterlik unvanından sonra, TR Dizin kapsamındaki dergiden “tek yazarlı en az bir yayın” zorunluluğu bulunur. Yabancı uyruklu adaylar veya yurt dışı denkliği başvurusunda bulunanlar, TR Dizin makalesi yerine uluslararası makale kategorilerindeki yayınlarla bu koşulu karşılayabilirler (UAK, 2025).

2.6. Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın

Adayın doktora veya sanatta yeterlik tezlerinden ürettiği makale, kitap, kitap bölümü veya bilimsel toplantı bildirileri bu başlık altında puanlandırılır. Örneğin, SCIE/SSCI/AHCI dergilerinde tez kaynaklı bir makale 20 puan, ESCI/Scopus kapsamı 10 puan, diğer uluslararası indeksler 5 puan, TR Dizin 8 puan, BKCI kapsamındaki kitap 20 puan gibi farklı puan değerleri vardır (UAK, 2025).

Bu kategoriden en az bir yayın yapılması zorunlu olup, en fazla 20 puan alınabilir. Ayrıca g veya h bentleri (diğer uluslararası/ulusal kitap veya kitapta bölüm) toplamda 5 puanı geçemez.

2.7. Kitap

Lisansüstü tez dışındaki kitap veya kitap bölümleri bu kapsamda değerlendirilir. BKCI kapsamındaki bir kitap 20 puan; aynı kitaptaki bölüm 10 puan değerindedir. Diğer uluslararası/ulusal kitaplar 5 puan, bu kitaplarda yer alan bölümler 3 puan getirir. Bu maddeden en fazla 20 puan elde edilebilir ve c veya d bentlerinden toplam 5 puanı aşmak mümkün değildir.

Güzel Sanatlar alanında, ders kitabı dışında özgün bilimsel kitaplar ve sanat alanıyla ilgili içerikler puanlanır. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında en az bir kitap veya en az bir kitap bölümü yayımlamak zorunluluğu bulunur (UAK, 2025).

2.8. Atıf

Adayın eserlerine yapılan atıflar, doktora/sanatta yeterlik sonrası yayımlanmış çalışmalardan en az 2 puan olmak üzere puanlanır. SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamlında yapılan her bir atıf 3 puan, BKCI kapsamındaki kitaplardaki atıf 2 puan, TR Dizin dergilerindeki atıf 2 puan, diğer uluslararası/ulusal kitap veya dergilerdeki atıf 1 puan değerindedir. Buradan en fazla 10 puan elde edilebilir (UAK, 2025). Sanat alanında da akademik yayınların atıf alması, yapılan çalışmanın kuramsal alanda yankı bulduğunu gösterir.

2.9. Lisansüstü Tez Danışmanlığı

Tamamlanmış doktora/sanatta yeterlik tezleri 5 puan, yüksek lisans tezleri 3 puan olarak puanlanır. Asıl danışman tam puan alırken ikinci danışman yarısını kazanır. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınabilir. Güzel Sanatlar alanında akademik kadrolarda görev yapan sanatçılar, yetiştirdikleri lisansüstü öğrenciler üzerinden de puan toplayabilirler.

2.10. Bilimsel Araştırma Projesi

TÜBİTAK, AB Çerçeve Programları veya uluslararası/kamu/özel proje faaliyetleri burada değerlendirilir. Projede koordinatör/yürütücü olmak 15 puana kadar çıkarken araştırmacı olmak 10, danışman olmak 5 puan kazandırabilir. Üniversitelerdeki BAP projelerinde yürütücü olmak 3 puandır. Buradan en fazla 20 puan elde edilebilir (UAK, 2025). Sanat alanında özellikle uluslararası sanat projeleri, uygulamalı araştırmalar ve disiplinlerarası çalışmalar da bu kapsamda değerlendirilebilir.

2.11. Bilimsel Toplantı

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında adayın, uluslararası veya ulusal bilimsel toplantılarda sunulan bildirilerle en az 5 puan alması gerekir. CPCI’da yayımlanan uluslararası bildiri 5 puan, diğer uluslararası/ulusal bildiriler 3 puan değerindedir. Aynı toplantıdan sadece bir çalışma puanlanabilir. Bu kategoriden en fazla 10 puan alınır (UAK, 2025). Güzel Sanatlar adayları açısından, sanatsal uygulamalara dair bildirilerle akademik paylaşım yapmaları önemlidir.

2.12. Eğitim-Öğretim

Doktora/sanatta yeterlik unvanının ardından en az dört farklı yarıyılda ders vermek veya yıllık programda iki farklı yılda ders vermek 2 puan değerindedir. Bu maddeden en az 2 puan almak zorunludur ve üst sınır 6 puandır. Ayrıca, doktora/sanatta yeterlik sonrası 2 yıl kadrolu öğretim elemanı olarak çalışmak otomatik 2 puan sağlar. Sanat disiplininde uygulamalı ve teorik dersler veren adaylar, bu kategoriden puan elde edebilirler.

2.13. Patent/Faydalı Model

  • Uluslararası patent: 20 puan

  • Ulusal patent: 10 puan

  • Faydalı model: 5 puan

  • Kişisel patent başvurusu: 2 puan

Güzel Sanatlar alanında tasarım ve teknolojiyi bir araya getiren çalışmalar patent hakkı doğurabilir. Bu maddeden toplanacak puan kişi sayısına bölünür. Pek çok sanat dalında patent alma olasılığı düşük olsa da, özellikle tasarım, endüstriyel sanatlar veya müzik teknolojileri gibi alt dallarda mümkün olabilir.

2.14. Ödül

YÖK, TÜBİTAK, TÜBA gibi kurumlar tarafından verilen belli başlı ödüller (YÖK Yılın Doktora Tezi Ödülü, YÖK Üstün Başarı Ödülü, TÜBİTAK Bilim Ödülü, TÜBA GEBİP vb.) 25 puan olarak değerlendirilir. Bu maddeden en fazla 25 puan alınabilir. Sanat alanında uluslararası veya ulusal ölçekteki bazı ödüller, ayrıca “Özel Başvuru Şartları”nda da etkili olabilir.

2.15. Editörlük

SCIE, SSCI, AHCI, ESCI, Scopus kapsamındaki dergilerde editörlük 2 puan, BKCI veya Scopus kapsamındaki kitap editörlüğü 1 puan, TR Dizin dergilerinde editörlük 1 puandır. En fazla 4 puan alınabilir (UAK, 2025). Sanat alanında bir derginin veya kitabın editörlüğünü yapmak, adayın akademik yeterliliğini ve yayın süreçlerindeki deneyimini gösterir.

2.16. Diğer

  • Web of Science veritabanına göre h-indeksinin en az 5 olması: 5 puan

  • YÖK’ün kabul ettiği sıralama kuruluşlarında (ARWU, QS, THE vb.) ilk 300’de yer alan bir üniversitede 6 ay yurt dışı araştırma/öğretim faaliyeti: 5 puan

Bu maddeden en fazla 10 puan alınabilir. Güzel Sanatlar adayları için h-indeksi genellikle sosyal veya beşerî bilimler alanı kapsamında hesaplanabilir. Yurt dışı deneyimi ise uluslararası ağ kurma ve sanatsal etkileşim fırsatlarını geliştirir.

3. Özel Başvuru Şartları

Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik başvurusu yapacak adaylar, yukarıda açıklanan genel kriterlerin yanı sıra “Özel Başvuru Şartları”nı da karşılamak zorundadır. Bu maddeler, geleneksel sanatlar, plastik sanatlar, tasarım, sinema, müzik ve sahne sanatları gibi alt dallarda gerçekleştirilen sanatsal faaliyetlerin akademik değere dönüştürülmesini amaçlar.

3.1. Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema Bilim/Sanat Alanı

Bu başlık altında, sergi açma, film gösterimi, sanat eserinin kamusal alanda yer alması, tasarım uygulamaları, reklam/tanıtım filmi gibi faaliyetler puanlandırılır:

  • Kişisel sergi (en az 15 özgün sanat eseri/tasarımı/yorum çalışması): 20 puan

  • Festival, sinema salonu, sanat galerisi vb. yerde orta/uzun metrajlı film yönetmenliği: 20 puan

  • Filmde görüntü yönetmenliği: 10 puan

  • Uluslararası/ulusal sergi, çalıştay, bienal vb. karma etkinlikte eseriyle yer almak: 5 puan

  • Gösterimi yapılmış film ekibinde yer almak: 5 puan

  • Kamusal alanda eserinin sürekli sergilenmesi: 5 puan

  • Tasarımı kamu veya özel bir kurumca uygulanmış olmak: 5 puan

  • Reklam/tanıtım filmi/müzik klibi yapmak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a, b veya c bentlerinden (kişisel sergi, film yönetmenliği, görüntü yönetmenliği) en az 40 puan, ayrıca d veya e bentlerinden (karma etkinlikte eseriyle yer alma, film ekibinde yer alma) en az 10 puan almak gerekir. f, g, h bentlerinden ise toplamda en fazla 10 puan alınabilir. Her faaliyetin daha önce sergilenmemiş, gösterime girmemiş farklı eser olması zorunludur (UAK, 2025).

3.2. Müzik Bilim/Sanat Alanı

Müzik alanı alt başlıklar halinde ele alınmıştır: Klasik Batı Müziği/Kompozisyon, Klasik Batı Müziği/Yorumculuk, Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Kompozisyon (Bestecilik), Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Yorumculuk, Orkestra Şefliği, Müzik Teknolojileri ve Müzik Teorileri/Müzikoloji.

3.2.1. Klasik Batı Müziği/Kompozisyon

Özgün eser bestelemek, farklı formlarda en az 120 dakikalık özgün eser sunmak (en az dördünün sahnede icra edilmiş olması kaydıyla) zorunludur. Her bir özgün eser için konser veya kayıt materyali, teknik ve estetik bilgileri içeren bir sunuş raporu hazırlanmalıdır. Aday en az 60 puan almak zorundadır (UAK, 2025).

3.2.2. Klasik Batı Müziği/Yorumculuk

  • Solo konser (canlı resital veya orkestra eşlikli): 10 puan

  • Albüm (bandrollü/dijital yayın): 20 puan veya 10 puan (format farkına göre)

  • Türk bestecilerine ait en az 40 dakikalık solo konser: 10 puan

  • Karma konserde icracı olmak: 5 puan

  • Oda müziği konserinde icracı olmak: 10 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında, a bendinden (solo konser) en az 30 puan toplamak, b veya c bendinden (albüm) en az 20 puan almak zorunludur. d, e veya f bentlerinden toplamda en fazla 10 puan alınabilir.

3.2.3. Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Kompozisyon (Bestecilik)

Özgün eserler toplamda en az 120 dakikalık ve en az yedisi sahnede icra edilmiş olmalıdır. Aday, a bendinden (her özgün eser 5 puan) en az 50 puan almak durumundadır. Müzik dağarcığı veya metot kitapları b ve c bentlerinden puan getirebilir.

3.2.4. Türk Sanat Müziği/Türk Halk Müziği Yorumculuk

Solo konser (her biri 45 dakikalık farklı repertuvarla) 10 puan, albüm 20 puan, koro konserinde icracı olmak 5 puan şeklinde puanlanır. En az 30 puan solo konser, 20 puan albüm gereklidir.

3.2.5. Orkestra Şefliği

En az dört saatlik video kaydı (farklı eserler, farklı orkestralar) sunmak, 60 puan değerindedir. A bendinden en az 60 puan zorunludur. B veya c bentlerinden (atölye çalışması, dijital platform kaydı) 5’er puan alınabilir, toplamda 10 puanı aşamaz.

3.2.6. Müzik Teknolojileri

Görsel/işitsel yapımda müzik üretimi, ses tasarımı vb. (10 puan), akustik veya yazılım/donanım tasarlamak (10 puan), atölye çalışması yapmak (5 puan), dijital platformda yayın (5 puan) gibi etkinlikler yer alır. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında, a veya b bendinden en az 30 puan toplamak gerekir.

3.2.7. Müzik Teorileri/Müzikoloji (Müzik Bilimi)

Sadece bir maddeyle sınırlı olup, dijital platformda en az 30 dakikalık ses/video kaydı yayınlamak 10 puan getirir. Buradan en fazla 10 puan alınabilir.

3.3. Sahne Sanatları Bilim/Sanat Alanı

Tiyatro kuramı, oyunculuk, reji, dramatik yazarlık, sahne tasarımı, opera şarkıcılığı, bale, dans ve koreografi, halk dansları gibi alt dallar bulunur.

3.3.1. Tiyatro Kuramı/Oyun Kuramı

Oyun, film, sahne gösterisi çalışmasında araştırma/yorum/dramatik tasarım/yazınsal danışmanlık yapmak 10 puan, bu maddeden en fazla 10 puan alınabilir (UAK, 2025).

3.3.2. Oyunculuk-Reji

  • Oyunculuk (ödenekli veya ulusal tiyatroda rol almak): 10 puan

  • Reji (ödenekli veya ulusal tiyatroda oyun sahnelemek): 25 puan

  • Atölye çalışması, tiyatro topluluğu çalıştırmak, rejisör yardımcılığı: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a bendinden en az 40 puan, b bendinden en az 50 puan toplamak zorunludur. c, d, e bentlerinden toplam 10 puan alınabilir.

3.3.3. Yorum-Dramatik Yazarlık

  • Sahne, radyo, televizyon, sinema için dramatik metin yazmak: 10 puan

  • Özgün oyun metni yazmak: 15 puan

  • Oyun/film/sahne gösterisi çalışmasında danışmanlık: 10 puan

  • Senaryo incelemesi, eleştiri, tanıtım yazısı: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası, a bendinden en az 20 puan, b bendinden en az 15 puan, c bendinden en az 10 puan almak gerekir. d veya e bentlerinden toplamda 10 puanla sınırlıdır.

3.3.4. Sahne Tasarımı

Ödenekli veya ulusal tiyatro, opera, balede sahnelenmiş oyun, sinema, dizi platolarında uygulanmış özgün tasarım 10 puan, oyun/film/sahne gösterisinde araştırma/yorum/dramatik tasarım 10 puan, scenography/rejisörlük 10 puan. Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a bendinden en az 40 puan almak gerekir.

3.3.5. Opera Şarkıcılığı ve Rejisörlüğü

  • Opera şarkıcılığı (farklı eserlerde solist): 25 puan

  • Opera rejisörlüğü: 25 puan

  • 45 dakikalık stüdyo kaydı: 5 puan

  • Farklı sahne etkinliğinde icracı olmak: 3 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a veya b bendinden en az 50 puan almak zorunludur. c veya d bentlerinden en fazla 10 puan elde edilebilir.

3.3.6. Klasik Bale

  • Klasik bale repertuvarında solist olarak rol almak: 15 puan

  • Klasik bale repertuvarı sahnelemek: 15 puan

    1. ve 21. yy. pas de deux vb. solo eserinde solist rol almak: 5 puan

  • Pas de deux vb. solo eseri sahnelemek: 5 puan

  • Koreografisini yaptığı eseri sahnelemek: 5 puan

  • Ulusal/uluslararası festival, workshop, bienal katılımı: 5 puan

Burada a veya b bentlerinden en az 30 puan, c veya d bentlerinden en az 10 puan gereklidir. e veya f bentlerinden toplamda 10 puana kadar alınabilir. Bu alanda doktora/sanatta yeterlik sonrasında gerçekleştirme şartı aranmaz.

3.3.7. Dans ve Koreografi/Çağdaş Dans

  • Dansçı olarak uluslararası/ulusal kurumda sahnelenen eserde rol almak: 10 puan

  • Koreograf olarak uluslararası/ulusal kurumda sahnelenen eser: 10 puan

  • Uluslararası organizasyonda eğitmenlik: 5 puan

  • Festival, workshop, bienal etkinliğine katılmak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrası a veya b bendinden en az 50 puan alınmalıdır. c veya d bentlerinden toplamda 10 puan sınırlaması vardır. Yine, bu maddede de doktora/sanatta yeterlik sonrası gerçekleştirilme şartı aranmamaktadır.

3.3.8. Halk Dansları

  • Koreografisini yaptığı eseri sahnelemek: 5 puan

  • Solist olarak rol almak: 5 puan

  • Konulu gösteri/festival etkinliğinde yapımcı/yorumcu/eğitici/koreograf olmak: 10 puan

  • Halk dansları topluluğu yönetmek/sahne projesinin anlatı metnini hazırlamak: 5 puan

Doktora/sanatta yeterlik sonrasında a bendinden 20 puan, b bendinden 20 puan, c bendinden 10 puan toplamak gerekir. d veya e bentlerinden toplam 10 puan alınabilir.

4. Değerlendirme ve Sonuç

2025 Mart Dönemi Güzel Sanatlar Temel Alanı doçentlik başvuru şartları, sanat odaklı faaliyetlerin ve akademik üretimin bütüncül bir şekilde ele alındığı, kapsamlı bir puanlama sistemi sunmaktadır. Adaylardan, “Genel Başvuru Şartları” kapsamında en az 100 puan toplamaları ve bu puanların en az 90’ının doktora/sanatta yeterlik sonrasında üretilmiş olması beklenir. Aynı zamanda, “Özel Başvuru Şartları” başlığı altında belirtilen faaliyetlerden de asgari puanların toplanması zorunludur. Dolayısıyla, bir adayın yalnızca genel akademik yayın üretimi yapması yeterli olmayabilir; sanatsal icra, performans veya tasarım süreçlerine ilişkin özel kriterleri de karşılamak durumundadır.

Bu düzenlemelerde dikkat çeken en önemli noktalar şunlardır:

  1. Disiplinlere Özgü Yaklaşımlar: Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzik ve Sahne Sanatları gibi alanların her birinde farklı sanatsal üretim biçimleri yer aldığı için, “Özel Başvuru Şartları” bunlara özgü puanlama yöntemleri getirmiştir. Örneğin bir ressam veya heykeltıraş, kişisel sergi açarak puan toplayabilirken, bir müzisyen albüm yayınlamalı, bir tiyatro oyuncusu veya rejisör sahnelenmiş bir oyunda görev almalıdır.

  2. Doktora/Sanatta Yeterlik Sonrasına Odaklanma: Adayın büyük ölçüde bu dönemdeki çalışmalarını göstermesi istenir. “Lisansüstü Tezlerden Üretilmiş Yayın” kategorisi 20 puan ile sınırlıdır ve doktora/sanatta yeterlik sonrası 90 puan koşulu, bağımsız ve olgun bir sanatsal/akademik kimliğin gelişmesini destekler.

  3. Uluslararası ve Ulusal Yayın Dengesi: Akademik alanda olduğu gibi, sanatın da uluslararası boyutta tanıtılması vurgulanır. Bu kapsamda AHCI, ESCI, Scopus veya diğer indeksli dergilerde makale yayımlamak en az 10 puanlık bir zorunluluk getirmektedir. Ulusal makaleler açısından ise TR Dizin’de tek yazarlı bir yayın yapmak şarttır. Bu, Türkiye’deki akademik ve sanatsal literatürün de beslenmesini hedefler.

  4. Sanatsal Performansın Belgelendirilmesi: Tablolardaki maddeler incelendiğinde, solo konser, sergi, film gösterimi, bale performansı, dans koreografisi gibi faaliyetlerin mutlaka video/fotoğraf kaydı, program kitapçığı, afiş, kişisel sunuş raporu gibi materyallerle desteklenmesi gerektiği anlaşılır. Bu, sanatsal icranın akademik platformda değerlendirilebilmesi için gerekli belgelerin sunulmasına yönelik bir taleptir.

  5. Proje, Patent, Danışmanlık ve Eğitim Faaliyetleri: Güzel Sanatlar adaylarının, lisansüstü tez danışmanlığı, proje yürütücülüğü veya araştırmacılığı, patent/faydalı model, ödül ve editörlük gibi kategorilerde de puan kazanmaları mümkündür. Böylece, sanatçının/akademisyenin çok yönlü uğraşlarına değer verilir.

  6. Ödül ve Atıflar: YÖK, TÜBİTAK, TÜBA gibi kurumlardan alınan ödüllerle atıflar, sanat alanında da önemlidir. Özellikle sanat kuramı, sanat tarihi, sanat felsefesi konularında yapılan yayınların atıf alması, disiplinin akademik ayağı açısından kayda değerdir.

  7. Öğrencilerle Yapılan İcraların Hariç Tutulması: Müzik performansları veya sahne sanatları gibi dallarda, öğrencilerle yapılan icraların doçentlik başvurusunda kullanılamayacağı ifade edilmiştir. Bu, adayın kendi bağımsız performansının veya yönettiği profesyonel icranın değerlendirileceğini gösterir.

Sonuç olarak, Güzel Sanatlar Temel Alanı 2025 Mart Dönemi doçentlik başvuru şartları, ülkemizdeki sanatsal ve akademik birikimin uluslararası standartlara uygun bir şekilde geliştirilmesine katkı sunmayı hedefleyen kapsamlı bir çerçeve oluşturmaktadır. Adaylar, hem “Genel Başvuru Şartları”nda belirtilen asgari puanı sağlamak hem de kendi disiplinlerine dair “Özel Başvuru Şartları”ndan zorunlu puanları toplamakla yükümlüdürler. Bu süreçte, sanatsal icranın belgelendirilmesi, kuramsal çerçevenin ortaya konması, uluslararası ve ulusal düzeyde yayın ve sergi/performans etkinlikleri düzenleme gibi çok yönlü faaliyetler değerlendirme kapsamına girmektedir.

Böylesine detaylı bir sistem, sanat alanında doçentlik unvanına başvurmayı düşünen akademisyenlerin ve sanatçıların planlı ve sistemli şekilde çalışmalarını gerektirir. Örneğin, bir besteci, hangi eserlerin ne şekilde kayda alınacağını, konserlerin veya albümlerin nasıl belgeleneceğini önceden kurgulamalıdır. Aynı şekilde bir plastik sanatlar sanatçısı, kişisel sergi açmaya yönelik planlamasını yapmalı, sergiyi katalog veya dijital belgeyle desteklemelidir. Tiyatro yönetmeni, sahnelenen oyun için reji defterini ve video kayıtlarını tutmalı, dramatik yazarlık yapan adaylar metinlerini yayımlamalı, her aşamada belgelerini arşivlemelidir.

Bu yöntemle, hem ulusal hem de uluslararası sanat camiasında tanınır olmak, akademik yükseltmenin de kapılarını açar. Sonuç itibarıyla, Güzel Sanatlar Temel Alanı’nda doçentlik sürecinde temel amaç, adayın özgün sanatsal üretimini bilimsel ve entelektüel bir çerçevede sunması ve alanın gelişimine somut katkı yapmasıdır.

Kaynakça

  • UAK (2025). Güzel Sanatlar Temel Alanı 2025 Mart Dönemi Doçentlik Başvuru Şartları. https://www.uak.gov.tr

Anahtar Kelimeler

Güzel Sanatlar, Doçentlik, Sanatta Yeterlik, Sergi, Film Gösterimi, Müzik Performansı, Sahne Sanatları, Geleneksel Türk Sanatları, Plastik Sanatlar, Tasarım, Sinema, Müzikoloji, Bale, Koreografi, Opera

by wporganizasyon Uncategorized